Nieuws

De vier Archiprix Nl winnaars

Ivar van der Zwan, Abdessamed Azarfane, Gerald Mulder en Francesca Rizzetto, winnaars van de Archiprix Nl 2015.

links boven met de klok mee: Een Voorkant voor de Achterkant – Ivar van der Zwan, Bayt – Abdessamed Azarfane, (Re)claimed Land – Francesca Rizzetto, Monument voor Charles‐Axel Guillaumot – Gerald Mulder

Ieder jaar selecteren de Nederlandse masteropleidingen met de afstudeerrichtingen architectuur, stedenbouw en landschapsarchitectuur hun beste afstudeerplannen en sturen die naar Archiprix. De inzendvoorwaarden stellen een maximum aan het aantal in te zenden plannen, afhankelijk van de grootte van de betreffende opleiding. Voor de Archiprix 2015 stuurden alle opleidingen het maximale aantal in.

De jury bestaande uit Peter Defesche (architectuur), Steven Delva (landschapsarchitectuur), Boris Hocks (stedenbouw), Michelle Provoost (theorie) en Oana Rades (architectuur) beoordeelde 27 afstudeerprojecten. Van de 27 ingediende afstudeerplannen zijn er 22 met als afstudeerrichting architectuur, van 3 plannen is de afstudeerrichting stedenbouw en 2 projecten zijn ontworpen door deelnemers die afstudeerden in de landschapsarchitectuur.

De jury was verheugend te zien dat een aantal plannen zich op overtuigende wijze op het maken, het materialiseren en detailleren, concentreert. En dat de ontwerpers beseffen dat het karakter van architectuur uiteindelijk in grote mate door die uitwerking wordt bepaald. Opvallend is wel dat het voornamelijk gaat om traditioneel vakmanschap. Met – kennelijk in het verlengde daarvan, als logisch vervolg – het gebruik van klassieke bouwmaterialen en technieken. De jury constateert dat er betrekkelijk weinig vernieuwing is waar het gaat om bouwtechnische of productietechnische innovaties.
Daarnaast zag de jury veel uitstekende rapporten bij de afstudeerplannen – wellicht onder invloed van de toenemende academisering van het onderwijs. Deze rapporten vormen een belangrijk onderdeel van plannen die het karakter hebben van ontwerpend onderzoek. Het ontwerpend onderzoek biedt een goed uitgangspunt bij de start van het uiteindelijk ontwerp en is een goede strategie om onderzoek en ontwerp goed op elkaar aan te sluiten. Maar de aansluiting tussen onderzoek en ontwerp is niet overal even overtuigend tot stand gebracht, vaak ten nadele van het ontwerp, constateert de jury. Daar waar het onderzoek uitgebreid en diepgaand is, en de resultaten ervan weliswaar op een voortreffelijke manier zijn gedocumenteerd, profiteert het ontwerp daar vaak nog te weinig van.

De jury beoordeelde de plannen op 19 februari en 10 maart 2015 in Delft, op 25 maart vond in Den Haag de afrondende bespreking plaats. Ze selecteerde vier projecten voor een prijs: een eerste prijs en drie tweede prijzen.

Eerste prijs
Een Voorkant voor de Achterkant, Ivar van der Zwan, AvB Amsterdam, architectuur
Het afstudeerplan presenteert een inspirerend scenario voor de verdichting van de Amsterdamse binnenstad, mede met als motivatie hoe technologische ontwikkelingen kunnen worden ingezet voor een transformatie van het stedelijk weefsel. Door de opkomst van mobiele technologie worden voorheen verborgen locaties ‘zichtbaar’ voor iedereen op een smartphone. Zo wordt de logica van voorkanten en achterkanten van een bouwblok niet meer relevant, alles is te vinden via digitale technologie. Uit een inventarisatie blijkt dat er binnen de stedelijke structuur van de binnenstad verdichting mogelijk is op verborgen locaties binnen bestaande bouwblokken. Van de 59 gevonden locaties wordt er één uitgewerkt. De locatie is gelegen tussen de Spuistraat en de Nieuwezijds Voorburgwal. Hier worden door middel van een radicale ingreep 20 woningen gerealiseerd gecombineerd met atelier en winkelruimten. Het messcherpe ontwerp is uitermate zorgvuldig opgebouwd vanuit de potenties van de locatie door de herinterpretatie van de steeg typologie. Het ontwerp heeft een spectaculaire ruimtelijkheid en een doeltreffende materialisering die precies aansluit bij het karakter van de locatie. De uitwerking toont de potentie van de verdichtingsstrategie op overtuigende wijze aan.

Gedeelde tweede prijs (in alfabetische volgorde)
Bayt, Abdessamed Azarfane, AvB Amsterdam, architectuur
Abdessamed Azarfane wil met dit ontwerp voor sociale woningbouw in Casablanca een inspirerend alternatief bieden voor de huidige strategie in Marokko waarbij de lagere sociale klasse buiten de stad weggezet wordt in monotone woonwijken. De ambitie is ingegeven door zijn persoonlijke frustratie over de uitermate problematische praktijk in Marokko. In het heldere rapport is een goede probleemanalyse opgenomen en wordt een goed concept ontwikkeld waarin op verschillende niveaus de synergie gezocht en gevonden wordt. Daarbij heeft de ontwerper aandacht voor ecologie, water en klimaat. Het consistente ontwerp is goed doordacht op elk schaalniveau, zowel vanuit de stad als vanuit de woning. De goed gedoseerde presentatie toont een prachtig en compleet plan waarin de architectuur naadloos aansluit op de samenleving die er gebruik van maakt.

Monument voor Charles‐Axel Guillaumot, Gerald Mulder
, AvB Arnhem, architectuur
Het plan voor een route in de ondergrond van Parijs maakt op trefzekere wijze een bijzonder aspect van de geschiedenis van Parijs toegankelijk en beleefbaar. De route is een monument voor de redder van Parijs, Charles‐Axel Guillaumot. Hij wist in de 17e eeuw de kalksteengroeven te stabiliseren waaruit het bouwmateriaal van het oudere centrum was gewonnen en waarop vervolgens de latere uitbreidingen van Parijs werden gebouwd. De opgave heeft geen sterke actuele of maatschappelijke relevantie, de kracht van het plan ligt in de architectonische kwaliteit van het ontwerp. De schitterende presentatie geeft met prachtige schetsen, tekeningen en maquettes inzicht in het trefzekere, poëtische ontwerp. Het monument heeft een spectaculaire architectonische dimensie en biedt de bezoekers een uitzonderlijke ruimtelijke ervaring.

(Re)claimed Land, Francesca Rizzetto, TU-Delft, stedenbouw
Het indrukwekkende stedenbouwkundig afstudeerplan presenteert de transformatie van de streek rond het zuid Italiaanse Taranto tot een park met verschillende landschappen en daarbinnen gebieden met een gemengde woon werk bestemming. Het gebied moet dringend aangepakt worden vanwege de enorme industriële vervuiling en de daarmee samenhangende onleefbaarheid van delen van het gebied. Het activistische plan combineert een enorm aantal aspecten die variëren van ruimtelijke tot politieke en economische. Ook het schaalbereik is enorm. Uit het uitstekende rapport blijkt dat de daar spelende problematiek goed wordt benaderd, het plan wordt logisch opgebouwd. De uiteindelijke ontwerpoplossing en dan vooral van het stedenbouwkundig plan voor de nieuwe plaats Buffoluto, doet zich voor als een afgerond plan maar zou eerder als een suggestie moeten worden opgevat.