Feature

M3H wint VIBA-prijsvraag

De ideeenprijsvraag ‘Mens- en Milieubewust Transformeren’ die is georganiseerd door VIBA is gewonnen door Marco Henssen (M3H Architectuur). De opgave betrof het herbestemmen van een HTS-scholencomplex in het Amsterdamse stadsdeel Bos en Lommer tot hoogwaardige woningen of woonwerkgebouwen met milieukwaliteit als stimulerende factor. M3H stelde een 4-stappenplan voor waarbij ‘de locatie als een springplank voor startende en marginale activiteiten in de buurt wordt gezien, een bescheiden maar realistische ambitie.’

Plantoelichting Marco Henssen, M3H:

De Bos en Lommer is een sociaal sterk veranderde buurt die zich kenmerkt door een grote verscheidenheid aan nationaliteiten en de vele kleinschalige activiteiten die plaats vinden in oude winkelruimten, kerken en zelfs in de garages onder de flats, deze ruimten zijn echter beperkt. Het scholencomplex voorziet in ruimten voor startende bedrijfjes, kunstenaars en anderen. Door zelfwerkzaamheid functioneert het complex, zij het nog niet optimaal, veel ruimten staan leeg. De locatie is interessant voor dit soort groepen gebruikers door de grote veelal hoge ruimten, de lage kosten, de relatieve vrijheid van handelen en de minimale regelgeving. De school vormt een sociaal en ruimtelijk eiland in de buurt. De buurtbewoners hebben geen binding met de veelal van buiten de buurt afkomstige gebruikers en hun activiteiten en de openbare ruimten zijn ongedifferentieerd. Wij hebben het bovenstaande aangegrepen om een visie te ontwikkelen die latente potenties die in de buurt geworteld zijn, uitbuit en versterkt. Het plan is gebaseerd op het samenbrengen van de buurt en de gebruikers van het complex.

Wij hebben gekozen voor een gefaseerde planontwikkeling. Na elke stap (of stop) wordt een afgerond plan gerealiseerd, waardoor mogelijke negatieve effecten beperkt blijven.

fase 1 INTEGRATIE IN DE BUURT

Lowbudget inrichting plangebied met als doel sociale inbedding in de buurt. Door de plaatsing van de parkeer-geluidswal wordt het plangebied vrij van parkeren.

fase 2 REVITALISERING HOOGBOUW

Renovatie van de bestaande hoogbouw kan een spin-off hebben op het hele gebied. De geluidswal uitbreiden tot kas o.a. voor geluidproducerende activiteiten en richting Haarlemmerweg voor volkstuintjes.

fase 3 NIEUWBOUW

Nieuwbouw verhoogt de dichtheid van het plan. Door een hoge ring van woon/werk ruimten op kolommen wordt het blok visueel begrensd.

fase 4 VERDICHTING

Door het (commerciële) succes ontgroeid het complex zijn lokale buurtgebonden functie. De kas innoveert tot energie distributie systeem en wordt aangesloten op de woon/werk complexen en het bedrijvencentrum. Het complex kan nu autarkisch functioneren.

Het ontwerpen van duurzame gebouwen kan een van de belangrijkste en meest uitdagende architectonische opgaven worden. Duurzaamheid in Nederland wordt echter vaak beperkt tot het pragmatisch voldoen aan energiebesparingregeltjes en materiaallijstjes. De architect wordt gedwongen de rol te spelen van volger of milieu hobbyist.

Wij zien de architect als regisseur van randvoorwaarden en tegenstrijdige belangen in het bouwproces. Dat betekent, de architect schept architectonische en ruimtelijke mogelijkheden voor duurzaam bouwen, in samenspraak met deskundigen kan dan het niveau van de maatregel worden bekeken. Fotovoltaische cellen, thermische energieopslag in aquifers, tuinbouwkassen zonder fossiele energie gebruik, recyclen van water etc, het is in principe allemaal mogelijk en in het plan is er ruimte voor gereserveerd.

In ons plan benadrukken wij echter niet de noviteiten en clichés, maar proberen we steeds de architectonische implicaties van de milieumaatregelen te laten zien.