Waterschild

Wat?
In 2007 werd een besloten prijsvraag uitgeschreven onder vier architectenbureaus om in de pruimentuin van het Muiderslot ‘iets’ te ontwerpen dat de relatie van het slot met het water zou verbeelden: water als vriend, water als vijand. Dat ‘iets’ is het Waterschild geworden. Het dak van het Waterschild rijst op uit de pruimentuin van Muiderslot. Daar waar dak en maaiveld elkaar snijden bevindt zich een watervlakte, waaronder zich een ruimte bevindt. Deze ruimte wordt ontsloten door twee luie, licht gekromde trappen. Naar beneden lopend zweeft het dakvlak donker boven je, maar aan het einde van de trappen gloort het daglicht dat via de watervlakte de kom van het ondergrondse paviljoen verlicht. Beneden opent de ruimte zich, dit is de plek waar het verhaal verteld wordt. Op een groot glasvlak wordt getoond hoe waterlinies werken en vooral ook wanneer ze niet werkten en wat de gevolgen waren voor de burgers als de dijken werden doorgestoken. In de betonwanden is een tijdlijn opgenomen waar nog meer gedetailleerde informatie over de plek gegeven wordt. Wanneer de bezoeker onder het glazen dak staat, wordt hij omgeven door water, hier beleef hij de kracht van het water door de intense waterval en een speciaal voor deze plek gecomponeerd waterverhaal.

Waarom?
In het Muiderslot zelf worden de verhalen verteld van Floris V die het slot in 1285 liet bouwen en van P.C. Hooft die als drost en baljuw vanaf 1609 het slot bewoonde en er graag zijn bevriende kunstenaars ontving. Maar het verhaal van de locatie is minstens zo interessant, een verhaal van zeven eeuwen waterdefensie: van het Muiderslot dat deel uitmaakt van vier belangrijke waterdefensielinies, het verhaal van inundaties en brakke grond.
Het Waterschild is een gesamtkunstwerk. Het verwijst met de vorm van het dak naar het ridderschild van Floris V, met de pruimenbloesem op het dak naar de pruimentuin die P.C. Hooft aan liet leggen en in het paviljoen wordt het verhaal verteld van zeven eeuwen waterdefensie op deze plek.

Waar?
Het paviljoen ligt verzonken in de grasvlakte zodat het schild niet boven de beschermde vestingwallen uitrijst. Het paviljoen is gebouwd op de fundamenten van het bomvrije Gebouw A dat ooit op deze plek stond. De betonnen banken geven exact de positie van de oorspronkelijke muren van dit gebouw weer.

Wanneer?
Het project kent een lang voortraject omdat het Waterschild bij één van de belangrijkste culturele erfgoederen van Nederland is gebouwd. Dat betekende dat heel veel personen en instanties gedurende het ontwerptraject van de vorderingen op de hoogte gehouden moesten worden. We hebben gedurende de eerste jaren een tour door het land gemaakt. Van RCE naar de Rijksbouwmeester, van de stichting Hollandse Waterlinie naar de dijkgraaf, noem maar op. En toen het ontwerp gereed en de bouwvergunning verleend was, is gestart met de fondsenwerving. Dat hele voortraject heeft vier jaar geduurd. De bouw is vervolgens in een half jaar en binnen het vastgestelde budget volbracht.

Bijzonderheden?
Op het laatste moment zijn nog twee ondergrondse ruimtes aan het paviljoen toegevoegd: een opslag en een keuken/serveerruimte. Hierdoor kan het paviljoen ook verhuurd worden.