Duurzaamheid heeft momenteel veel eigenschappen met God gemeen: een verheven concept, almachtig, alom aanwezig en alwetend; schepper en rechter, beschermer en verlosser van het heelal en de mensheid. En net als God heeft ze miljoenen gelovigen.
St. Groen, patroonheilige van alle duurzame architecten
Omdat wij mensen nogal nuchter en argwanend zijn en bewijs willen zien voordat geloof kan uitgroeien tot overtuiging, is Groen het symbool van duurzaamheid geworden, de belichaming ervan in de mensenwereld. Maar net als God heeft duurzaamheid misschien wel geen vorm, en ook geen kleur .
Emancipatie
In de wanhopige pogingen vorm te geven aan een alomvattende ideologie blijkt Groen te werken als de snelste en gemakkelijkste representatie van duurzaamheid. Groen is het enige symbool dat gelijke tred houdt met het ongeduld en de honger naar beelden van deze tijd; een Lady Gaga-duurzaamheid: effectief, opvallend, creatief, sensationeel. In een hardnekkige poging de allegorie van duurzaamheid te worden is Groen geëmancipeerd tot de karikatuur ervan.
Functie
Zoals iconische gebouwen alleen maar iconisch hoeven te zijn, hoeven Groene gebouwen alleen maar Groen te zijn: Groen als functie. Dankzij Groen kan duurzaamheid per vierkante meter worden gekocht, kan erop worden geschilderd of gelijmd. Duurzaamheid is een Photoshopfilter in CS6: Ctrl+Groen.
Stijl
Modernisme, postmodernisme, deconstructivisme
We zijn nu definitief bij het duurzamisme aangeland. Anders dan bij eerdere stromingen kan elke architect een duurzamist zijn, of hij nu avant-garde of commercieel, jong of gevestigd is. Het is zelfs te combineren met andere stijlen: eco-deconstructivisme
Architectuurtijdschriften en commerciële brochures hebben een gemeenschappelijke taal gevonden: Groen. Groen is ook het punt waarover de architect, de opdrachtgever, de projectontwikkelaar, de politicus en de gebruiker het eens zijn. Voor het eerst hebben we een echte Internationale Stijl.
– Groene gebouwen kunnen Ducks (gebouwen waarvan de vorm samenvalt met de functie) zijn of Decorated Sheds (versierde dozen), en in enkele interessante gevallen zijn ze het allebei tegelijk: Decorated Ducks.
– Groen moet als zesde principe worden toegevoegd aan Le Corbusiers vijf punten, en als vierde eigenschap aan de drie van Vitruvius: Venustas, Utilitas, Firmitas, plus Sustinebilitas.
– Het gebouwde product van duurzaamheid is niet duurzame architectuur maar Groen. Groen is wat overblijft als duurzaamheid zijn beloop heeft gehad of, meer precies, wat vaste vorm krijgt terwijl duurzaamheid gaande is, de fall-out ervan (overgenomen uit Junkspace van Rem Koolhaas)
– Groen is het nieuwe zwart
Religie
– Groen werkt als een geloof. De Heilige Groen zal waken over duurzame architecten en hen in de Groene richting leiden.
– Groen werkt als biecht. Hoe schuldiger we ons voelen, hoe Groener we proberen te zijn. De Groenheid van het uiterlijk is vrijwel nooit evenredig aan de prestaties wat betreft duurzaamheid. Groen heeft het vermogen alles wat ertoe doet te reduceren tot één enkel probleem, en één enkele oplossing: Groen.
– Groen is een dubbel mirakel. Alsof je kanker probeert te genezen met aspirine: Groen is het formidabele medicijn dat alles duurzaam maakt dat ermee in aanraking komt. Ook banale ontwerpen kan Groen camoufleren. Lelijke Groene gebouwen worden eerder geaccepteerd dan lelijke gebouwen.
Ambiguïteit
Maar achter Groen gaat ook een perverse dimensie schuil. Het is als in een film van David Lynch: alles lijkt rustig en harmonieus, maar er is ook iets verontrustends, er is iets aan het rotten. Groen is de algemene leugen, de geheime consensus, de perfecte misdaad; iedereen weet dat het te goed is om waar te zijn, te gemakkelijk om waar te zijn, maar waar zou je je druk om maken? Het verkoopt en er is genoeg Groen voor iedereen.
De volledige tekst is hier te lezen. (pdf)