Feature

Twee eerste prijzen in Deventer

De ideeĆ«nprijsvraag Raambuurt Deventer heeft twee eerste prijzen en een eervolle vermelding opgeleverd. De Galerie Rondeel wil met deze openbare prijsvraag een bijdrage leveren aan de discussie over het hergebruik van het ‘industrieel erfgoed’. Aan de inzenders is gevraagd een architectonische visie te geven voor het hergebruik van een blok fabriekspanden (samen De Wand genaamd) grenzend aan de Buitengracht in Deventer. De beide prijswinnaars onderscheiden zich vooral door de strategische en procedurele uitgangspunten.

De Raambuurt is het oudste industriegebied van Deventer. Met name De Wand langs de Bergpoortstraat is karakteristiek voor de ad-hoc manier waarop bedrijfspanden uit de beginperiode van de industrialisatie tegen elkaar aan zijn gezet. Alle panden hebben inmiddels hun oorspronkelijke functie verloren en nu de gemeente de sanering van de gehele Raambuurt aanpakt ontstaat de vraag wat er met De Wand verder moet gebeuren. Stukken van De Wand zijn het behouden waard en staan op een lijst stedelijke monumenten, andere delen zijn noch bouwkundig, noch architectonisch de moeite waard. Daarbij komt het probleem van een nieuwe bestemming als het geheel of delen van De Wand behouden moeten worden. Het vinden van een zinvolle, nieuwe bestemming voor panden die voor een specifiek, industrieel gebruik zijn gebouwd is van groot belang voor een duurzaam behoud. Alternatieven voor de gebruikelijke culturele voorzieningen (ateliers voor kunstenaars) zijn daarbij zelden voorhanden.

De beide eerste prijswinnaars omzeilen de vraag naar een specifiek gebruik en een uitgewerkt architectonisch plan en stellen in plaats van een vaststaande eindsituatie een strategie of procedure voor herbestemming voor.

De eerste prijswinnaars (motto Groot Huis) John Lonsdale, Steve Reed en Paul Salomonson uit Amsterdam passen een strategie met gebruik van ruimtelijk-architectonische middelen toe. Het voorstel neemt de uitzonderlijke diepte van het blok (ca 40 meter) als uitgangspunt en verkavelt het blok door middel van 'lichtbalken' in de dwarsrichting. Als voorbeeld worden grote negentiende-eeuwse (Engelse) stadswoningen genomen. Naar de mening van de jury is 'het voorstel voldoende open ten aanzien van het gebruik en de procedures om gedurende het herbestemmingsproces overeind te blijven. De intentie van het voorstel om met minimale middelen een maximale flexibiliteit te bereiken, is meer dan geslaagd. In ruimtelijk opzicht is het plan even eenvoudig als ingenieus en levert het een open plan met specifieke ruimtelijke kwaliteiten op.'

Bij de andere eerste prijswinnaars (motto Laden): Marcel van der Lubbe en Jannie Vinke van ANA architecten uit Delft, is niet zozeer sprake van een ontwerp als van een gedegen uitgewerkt ontwikkelingsscenario. De jury waardeert in dit plan vooral 'de sterke analytische kwaliteit die vertrouwen wekt dat de ontwerpers in staat zijn het complexe proces van reanimatie van De Wand te beheersen. Het is een voorstel voor een aanpak, die wellicht ook in vergelijkbare situaties elders toepasbaar zou kunnen zijn.'

Behalve twee eerste prijzen gaf de jury, die bestond uit voorzitter dr. ir. C.S.T.J. Huijts (Vereniging Hendrick de Keyser) en de leden prof dr. ir. R.A.F. Smook (TU Delft), Ed. Schulte (TU Eindhoven, bestuurslid Stichting herbestemming Industrieel Erfgoed) en de architecten Jurjen van der Meer en Koen van Velsen, een eervolle vermelding aan het pan onder motto WWW.Bestemming.com van M.W. de Lange en A.A.V. Galderij uit Amsterdam.