Utrecht, zaterdag 26 april,15.30 uur: Zojuist zijn de winnaars van de Archiprix 1997 bekend gemaakt. Archiprix selecteert jaarlijks de beste studentenplannen van de onderwijsinstellingen op het gebied van ruimtelijk ontwerpen. Voor de thuisblijvers publiceert ArchiNed de winnaars en het juryrapport.
JURYRAPPORT
Voor de Archiprix 1997 werden 28 plannen ingestuurd, eenentwintig vanuit de studierichting architectuur en zeven vanuit de studierichtingen stedebouw en landschapsarchitectuur.
De jury bestond uit:
Kees Christiaanse, architectuur
Margreet Duinker, architectuur
Maurits de Hoog, stedebouw
Maarten Kloos, theorie
Rob van Leeuwen, landschapsarchitectuur
De secretaris van de jury is Henk van der Veen, tevens coördinator van Archiprix.
De jury beoordeelde de plannen in januari en februari 1997 te Delft. Per ingezonden plan werd een oordeel geformuleerd met daarin de belangrijkste kwaliteiten en tekortkomingen. De jury ging daarbij steeds uit van de eigen bedoelingen van elk afzonderlijk plan.
Na het vaststellen van de kwaliteiten van elk afzonderlijk plan, selecteerde de jury de beste plannen. De jury kende unaniem een eerste prijs toe aan Grensmaas, een sterk tot de verbeelding sprekend plan voor de transformatie van de Maas in Limburg. Drie gedeelde tweede prijzen werden toegekend aan de inzendingen die een grote interne consistentie koppelen aan diepgang en een hoogwaardige uitwerking. Tenslotte selecteerde de jury drie plannen die weliswaar niet dezelfde hoge kwaliteit haalden op de hoofdaspecten van de opgave als de prijswinnende plannen, maar op onderdelen zo hoog scoren dat de jury ze niet onvermeld wil laten.
Eerste prijs
Grensmaas, Nikol Dietz
Gedeelde tweede prijs
Crematorium met begraafplaats in Antwerpen, Peter Keijsers
Hart gebroken, variatie in de Randstad, Alies Rommerts
Leven op afval, Maarten van der Velde
Eervolle vermeldingen
Balise Urbaine, Nadia Jellouli-Guachati
Defective Unité, Gerrit-Jan van Rijswijk
Lovehotel, Karel van Eijken
ALGEMENE OPMERKINGEN
KWANTITEIT
Er is opvallend veel belangstelling voor locaties in het buitenland, met negen plannen op een totaal van 28 betekent dit bijna eenderde van alle inzendingen. Was er in de jaren tachtig op een incidentele uitschieter na slechts sprake van enkele plannen voor locaties buiten Nederland, vanaf 1990 is de aandacht voor het buitenland structureel. Het aantal plannen vanuit de studierichtingen stedebouw en landschapsarchitectuur is met een kwart van het aantal inzendingen relatief hoog. Tenslotte stijgt het aantal vrouwelijke deelnemers. Tien jaar geleden lag het percentage op nog geen tien procent, bij de Archiprix 1997 is ruim eenderde van de ontwerpers vrouw.
KWALITEIT
De kwaliteit van de plannen is over de gehele linie gelijkmatig, ze ligt op een behoorlijk niveau. Echte uitschieters naar boven zitten er niet tussen. De toekenning van de prijzen weerspiegelt deze situatie waarbij sprake is van een brede toplaag. De presentatie is over het algemeen uitstekend, meestal met behoud van een individuele, bij het betreffende plan passende stijl. Slechts in een enkel geval ontneemt de presentatie het zicht op het project.
De jury meent dat, zeker in de eindfase van de studie, projecten met een maatschappelijk relevante probleemstelling in het algemeen de voorkeur verdienen als voorbereiding op de beroepspraktijk. Deze mening wordt versterkt door het feit dat enkele plannen die zich bezighouden met een problematiek die slechts voor een kleine incrowd interessant is, nauwelijks nieuwe inzichten opleveren en daardoor ook weinig bijdragen aan de vakinhoudelijke discussie. Het is dan ook verheugend dat uit het algemene beeld van de inzendingen voor de Archiprix 1997 een behoorlijke betrokkenheid bij de actuele problemen op de verschillende vakgebieden spreekt. Een thema dat er uitspringt is het grootschalige winkelcentrum in combinatie met een goede bereikbaarheid voor de automobilist. Trendsetter van deze categorie was het opzienbarende plan Parkhouse/Carstadt dat vorig jaar een derde prijs won in de Archiprix. Ook onder de stedebouw- en de landschapsplannen doet zich een trend voor. Het betreft grootschalige ingrepen, vaak gekoppeld aan een nutsfunctie. Deze reeks Archiprix inzendingen begon met het plan voor de Betuwelijn uit 1993, werd in 1996 opgepakt met Fine Dutch Tradition een plan voor een enorme drinkwatermachine in de Alblasserwaard en wordt nu vervolgd door met name de inzendingen Zand-Rand-Land en Grensmaas. Al deze plannen gaan in op een actueel thema, ze sluiten niet alleen nauw aan bij de discussie in het vakgebied maar leveren daaraan ook een bijdrage.