Nederlandse architecten die een bezoek brengen aan een collega in Paramaribo zullen dit veelal ervaren als een reis terug in de tijd. Tekentafels, gekras van mesjes op kalk, het handmatig inkleuren van tekeningen, de ammoniakgeur van lichtdrukken. Slechts op een enkel bureau is het zoemen van computers hoorbaar.
Momenteel zijn tien architectenbureaus werkzaam in een stad waar ruim 200.000 mensen wonen. Dit lijkt een gunstige uitgangspositie, maar het beroep van architect is niet beschermd, ondanks verwoede pogingen van de Unie van Architecten in Suriname. Het ontbreken van een beroepsbescherming heeft tot gevolg dat in de straten van Paramaribo een wildgroei te zien is van bouwwerken ontworpen door eigenbouwers, aannemers en kleine ontwikkelaars. Op dit moment is de Spaanse stijl in de mode; overal verrijzen bouwwerken met halfronde balkons en boogramen. Het niet inschakelen van een architect wreekt zich soms genadeloos. Zo heeft een eigenbouwer zijn droomhuis dat in Sittard staat precies zo nagebouwd op zijn kavel iets buiten Paramaribo. Het huis warmt snel op en kan slecht geventileerd worden.
Het feit dat de Surinaamse architecten volgens eigen zeggen slechts 5% van alle bouwopdrachten krijgen, de meeste op ‘no cure no pay’ basis, heeft ook zijn weerslag op de verjonging binnen de gelederen. Het grootste deel van de architecten is reeds rond de zestig. De generatie die hierop volgt bestaat uit veertigers die nu een jaar of tien hun eigen bureau hebben, en dan stopt het. Van de jongeren die recentelijk in Nederland bouwkunde studeerden, keerde slechts een enkeling terug. Van de faculteit Bouwkunde van de Universiteit van Suriname is tot nu toe een klein aantal studenten afgestudeerd, die allemaal in loondienst zijn gaan werken. Hoewel de jongeren dromen over een eigen bureau, is dit gezien de economische situatie momenteel niet realiseerbaar. Opmerkelijk is dat de bevolking van de faculteit Bouwkunde in Paramaribo bijna geheel uit vrouwen bestaat. De meeste jongens die er studeren, haken af om in de handel te gaan. Gewoon omdat ze geld willen verdienen of omdat ze een vriendin moeten onderhouden (die hierdoor kan studeren). Zal deze ontwikkeling zich doorzetten, dan zullen in Suriname over 20 jaar vrijwel alleen vrouwelijke architecten, stedenbouwkundigen en landschapsarchitecten werkzaam zijn. Op de faculteit staat de studenten een aantal tekentafels ter beschikking in een niet geklimatiseerde ruimte. Dit heeft tot gevolg dat in de regentijd het kalk spontaan gaat golven. Pennen en inktpatronen zijn omgerekend kostbaar en de voor Nederlandse studenten zo vanzelfsprekende buitenlandse architectuurtijdschriften en recent verschenen architectuurboeken ontbreken in de universiteitsbibliotheek, maar ook op de architectenbureaus. Dit alles neemt niet weg dat er soms bijzondere projecten worden getekend en gerealiseerd. Vanaf 25 oktober wordt in ARCAM aandacht besteed aan Surinaamse architectuur en stedenbouw.