Feature

Diller+Scofidio: This is not now

Elizabeth Diller en Ricardo Scofidio, een in New York gevestigd architectenduo, pogen in hun projecten architectuur en beeldende kunst te integreren, om zo de visie op architectuur te veranderen. ‘Architecture is to change what you expect from it’. Ze uiten dit door middel van installaties, gebruik makend van de nieuwste technologieën op vlak van media. Ze vragen zich daarbij af hoe die nieuwste technologieën zich verhouden tot architectuur en hoe architectuur daarmee omgaat.

Ze pogen hiermee de condities, de anonieme waarden en normen van de maatschappij zichtbaar, leesbaar, hoorbaar en voelbaar te maken. Diller + Scofidio waren op het jongste Rotterdams Filmfestival meer dan nadrukkelijk aanwezig. Naast de lezing 'This is not now' (donderdag 29 januari) waren er nog de installaties 'Indigestion' (V2) en 'Pageant' (Pathé-schouwburg, op gevel van ingang geprojecteerd) te zien.

Vanuit het perspectief van het festival, zag Liz Diller de link tussen Film en Architectuur als de gezamenlijke paranoia voor de electronische media. De electronische media die alle andere vormen van media op de achtergrond drukt, dankzij zijn mogelijkheden van live-ness en het 'controleren' van de maatschappij. Zij gaf bijvoorbeeld aan dat in onze maatschappij alles controleerbaar is door middel van camera's. Het is zelfs een aanvaard sociaal contact in de publieke ruimte geworden. Een transparante wereld wordt zo ontwikkeld waarin onze aanwezigheid ook transparant is geworden.

Het grote verschil daarentegen zit in het gegeven dat film uitgaat van de ontkenning van de locatie, en zich ophoudt in de zwarte doos, terwijl architectuur en ook het werk van D+S omgaan met de actuele, specifieke condities van de locatie.

Aan de hand van de voorstelling van hun meest kenmerkende projecten/installaties maakten ze duidelijk waar het volgens hen om gaat, een zoektocht naar wat de impact is van de nieuwste technologieën op onze bewustwording van de maatschappelijke waarden, normen (Jump Cuts, Patchinko Parlor) en hoe door deze nieuwe visuele technieken onze wijze van waarnemen verandert, transformeert. (Slow House,Long Island, NY ; UAP theatre, California ; Moving Target dansvoorstelling)

Het Slow House project stelt de vergelijking op tussen het gefragmenteerde, gesaboteerde beeld van het landschap d.m.v. een 'picture window' (framen van het landschap in het raam) en plaatst dit tegenover het tonen van hetzelfde beeld door middel van een TV-monitor. Het landschap wordt zo op twee verschillende manieren omgevormd tot een huiselijke representatie. Hierbij stellen D+ S het 'picture window' als de ultieme geavanceerde techniek, daar dit cultureel mechanisme onzichtbaar blijft, dit in tegenstelling tot de TV-monitor.

Live-ness als de ultieme real-time-ervaring is ook volledig doordrongen in onze maatschappij en fascineert het duo D+S om daarmee om te gaan en te manipuleren tot een twijfel over ons waarnemen optreedt. Het ongecensureerde, niet volledig te controleren beeld van de actie op het moment van het gebeuren maakt van de passieve kijker een directe oog-getuige. Het zien ervan door middel van media is dé technologische bekwaamheid om het echte te simuleren. Het is de ultieme simulatie van de real-ervaring. Daarbij betekenen de gedrukte media alleen maar vertraging, uitstel.

De projecten van Diller en Scofidio laten de opgenomen beelden en de real-time-live-beelden met elkaar interfereren. Deze interactie verandert onze manier van waarnemen volkomen. Liz Diller merkt op dat dit ook het geval is bij glas, het materiaal dat de architectuur de uiteindelijke ontsluiting van de ruimte beloofde. Maar glas demonstreert ook tegelijkertijd valse verschijningen. Het materiaal van de waarheid verandert in een van angst. Door middel van toepassing van 'liquid cristal glass' wordt deze tweeledigheid ten top gedreven. Bij toevoegen van electriciteit wordt het glas transparant, terwijl het in passieve toestand translucent is. Dit, gecombineerd met projecties van live-video-beelden, compliceert het scheidingsvlak tussen de 'fictieve'/opgenomen beelden en de publieke ruimte van de straat. (UAP-filmtheater, Californie)