Feature

100 jaar hoogbouw in Rotterdam

Ter gelegenheid van het honderjarig bestaan van het Witte Huis (45 meter), eens het hoogste gebouw van Europa, vindt in Rotterdam een aantal activiteiten plaats rond het thema hoogbouw. Vooral erg aardig is de grote binnenstadsmaquette in het City Informatiecentrum die is aangevuld met zeven van de hoogste gebouwen in de wereld.

Na de installatie van de eerste passagierslift in New York in 1875 door Elisha Graves Otis werd het mogelijk om werkelijk hoge gebouwen te realiseren. In Europa was de eerste wolkenkrabber het Witte Huis aan de Oude Haven. Decennia lang bleef dit meesterwerkje van architect W. Molenhoek de top in Europa. Na honderd jaar is het Witte Huis ineengeschrompeld tot een middenmaatje tussen de kisten van Wim Quist, Abe Bonnema, Henk Klunder, Jan Hoogstad en Pi de Bruijn. Het hoogste gebouw nu in Europa, uitkijktorens en zendmasten niet meegerekend, is de Messeturm (295 meter) in Frankfurt.

Het City Informatiecentrum en VVV ArchiCenter in Rotterdam hebben het initiatief genomen om het eeuwfeest van het Witte Huis te vieren met reeks activiteiten rond het thema hoogbouw. Dit hele jaar worden excursies, lezingen, tentoonstellingen en symposia georganiseerd. Nu al is de binnenstadsmaquette van Rotterdam te bewonderen die voor de gelegenheid is aangevuld met zeven van de hoogste gebouwen ter wereld. Dit om een idee te geven van de schaal van dit soort wolkenkrabbers in een stad als Rotterdam, maar ook om deze gebouwen te vergelijken met de plannen die nu gemaakt worden voor een nieuwe Euromast (350 meter). Hopelijk zal ook de eigenaar van de huidige Euromast, het bedrijf Mediamax, gaan kijken naar de maquette om te zien wat voor een wangedrocht dit is in vergelijking met de wereldtop.

Ook de drie gebouwen die claimen het hoogste van de wereld te zijn, staan in de Rotterdamse maquette opgesteld. Sears Tower (443 meter, Chicago) staat midden op het Hofplein, Het World Trade Center (419 meter, New York) staat achter Rotterdam CS en de Petronas Twin Towers (451 meter, Kuala Lumpur) staan bij de Weena IJshal. Als gekeken wordt naar de officiĆ«le hoogten lijkt het allemaal simpel, maar zo is het niet. De officiĆ«le hoogte van een gebouw wordt gerekend vanaf de stoeptegel voor de hoofdingang van het gebouw tot aan het hoogste constructieve element; de 'nok van het dak'. Een zendmast hoort daar bijvoorbeeld niet bij. Als die meegerekend wordt zou het World Trade Center het hoogst zijn. Zoals duidelijk wordt uit de tekening heeft Cesar Pelli, de architect van de Petronas Towers deze heldere regels misbruikt om toch de felbegeerde status van hoogste gebouw ter wereld te bereiken: hij heeft een 'piek' op zijn dubbele torens geplaatst die naar eigen zeggen constructief is. Daarmee is het gebouw 8 meter hoger dan het platte dak van de Sears Tower, dat sinds 1974 recordhouder is. Op de internetsite van een architectuurorganisatie in Chicago wordt dit probleem nog eens haarfijn uit de doeken gedaan. Er gaan daar stemmen op om de hoogte van een gebouw af te meten aan het hoogste vloerniveau waarop een mens kan staan. Maar waarschijnlijk zal Pelli ook daarvoor wel een oplossing weten…