Feature

Flash Gordon nog steeds “under construction”

In Nijmegen blijkt het ontwerp van de architect Winfried van Zeeland vele jaren na de prijsuitreiking van Europan 2 nog steeds spraakmakend. Het plan om een parkeergarage en zes ‘moderne’ flatgebouwen in de stad te zetten heeft hevige beroering gewekt bij de omwonenden.

In 1991 won Winfried van Zeeland met het plan 'Flash Gordon' de internationale architectuurwedstrijd Europan voor een locatie (Hessenberg) in Nijmegen. Eén van de spelregels van deze prijsvraag is dat de plannen voor zover dat mogelijk is ook uitgevoerd zullen worden.Voor dezelfde locatie was er nog een prijswinnend ontwerp gemaakt: Dick van Gameren en Bjarne Mastenbroek kregen echter een ander Nijmeegse locatie toegewezen, waarvoor zij een aangepast ontwerp hebben gemaakt, dat reeds in 1996 opgeleverd is (zie de Europan Nederland site). Voor de oorspronkelijke locatie heeft de gemeente gekozen voor uitwerking van het plan van Van Zeeland. Alhoewel al in het voorjaar 1992 met de uitwerking werd begonnen is er – door hevig verzet van omwonenden – nog geen spa de grond in gegaan.

Het plan omvat zes woontorens (vier tot zeven lagen), een ondergrondse parkeergarage en bedrijfsruimte. In de toelichting op het oorspronkelijk ontwerp zegt Van Zeeland: 'Het doel van het ontwerp is de toegankelijkheid van de locatie te vergroten en toch tegelijkertijd haar introverte karakter te behouden. Dit wordt bereikt door zes woontorens zo te groeperen, dat er twee pleinen ontstaan tussen de torens, en dat tevens de ruimtelijke kwaliteiten van de rand van de locatie worden benut.'

boven: Trappartij van het voormalig weeshuis

midden: Schets alternatieve plan

onder: Het alternatieve plan voorziet ook in een

Belangrijke beeldbepalende elementen in het project waren het voormalig weeshuis en de Titus Brandsmakapel. Maar de plannen van de architect moesten achteraf aangepast worden. Ironisch genoeg blijkt voor een rendabele uitvoering van het plan sloop van beide gebouwen noodzakelijk. Wethouder Thielen: 'Die prijs is leuk, maar het is nog mooier als een project wordt uitgevoerd. En dan moet je soms bereid zijn om je tekeningen aan te passen.' (Gelderlander, 1994).

Het gevolg is dat het rooms-katholieke weeshuis uit 1652, de kapel en 15 renovatiewoningen het veld moeten ruimen, wat bij de omwonenden op veel 'maatschappelijke weerstand' stuit.

Op initiatief van hen en de fractie van Groen Links heeft architect Dick Pouderoyen een alternatief plan geschetst dat de aanwezige cultuurhistorische elementen zo goed mogelijk probeert te behouden.

De Nijmeegse gemeenteraad heeft onlangs dit alternatieve ontwerp verworpen en wil ondanks het negatief sloopadvies van de Rijksdienst voor Monumentenzorg Flash Gordon doorvoeren.

Een woordvoerder van de gemeente verklaart echter dat nog niet vaststaat dat de bouw op korte termijn van start gaat.

'Er zijn nog tal van juridische mogelijkheden om tegen de sloop van de monumenten beroep aan te tekenen en de verwachting is dat dit ook zal gebeuren.'