Feature

Van Berkel wint bruggenprijsvraag

Weer is Ben van Berkel erin geslaagd een opdracht te krijgen voor het bouwen van een gezichtsbepalende brug. Na de Erasmusbrug in Rotterdam heeft hij nu in combinatie met DHV Milieu en Infrastructuur en Halcrow & Partners Ltd. de prijsvraag gewonnen voor de bouw van een brug over het Amsterdam-Rijnkanaal tussen de binnenstad van Utrecht en het nieuwe stadsdeel Leidsche Rijn. De opdracht voor een tweede brug, die speciaal voor het openbaar vervoer is bestemd, zal waarschijnlijk snel volgen.

Zo is er een einde gekomen aan deze prijsvraag. Zoals ArchiNed al eerder berichtte (8 april 1998) is de uitslag een keer uitgesteld. De reden daarvoor is nooit helemaal opgehelderd. Feit is dat de keuze voor Van Berkel vooral ingegeven is door de aansprekende vorm van zijn brug, terwijl hij wel binnen het taakstellend budget van 40 miljoen blijft. De ontwerpen van West 8 en Hans van Heeswijk, Zwarts & Jansma en Quist Wintermans zijn, hoe bijzonder ook, een stuk minder spectaculair en blijkbaar toch duurder. Met spectaculair wordt in dit verband vooral hoog en lang bedoeld. Van Berkels brug is met 80 meter een oriëntatiepunt voor de omgeving en de overspanning van 150 meter is groot.

Belangrijk voor de beslissing was ook de stedebouwkundige inpassing van de brug. Vooral aan de oostzijde waar de oprit zich boort in de wijk Kanaleneiland (waar Ben van Berkel trouwens zelf is opgegroeid) zal omzichtig omgesprongen moeten worden met de bestaande omgeving. Van Berkel probeert de brug meer te laten zijn dan een verkeersverbinding over de rivier. Door diverse complexe verdraaiingen toe te passen in de pyloon, het brugdek en de op- en afritten golft een artificieel landschap over het kanaal. In zijn eigen woorden: 'De brug kan zich ontwikkelen tot bouwvolume dan wel landschap, kan zich transformeren van gebouw naar brug naar landschap'.

Oppervlakkig gezien lijkt de brug nogal op de Erasmusbrug. Naast het feit dat er gebruik gemaakt wordt van één pyloon is ook de plaatsing van de pyloon aan de zijde van het nieuwe stadsdeel eerder vertoond in Rotterdam. Toch zijn er ook veel verschillen. Zo is de pyloon van de Papendorpse brug niet gespleten en niet symmetrisch. Bovendien is hij 50 meter korter.

Een andere overweging om te kiezen voor Van Berkel was het schetsontwerp dat hij gemaakt heeft voor een zogenaamde HOV brug (HOV = Hoogwaardig Openbaar Vervoer) iets ten noorden van de Papendorpse brug. Hoewel het nog niet 100% zeker is zegt een woordvoerster van de gemeente Utrecht dat het de bedoeling is om de HOV brug tegelijkertijd met de Papendorpse brug in 2001 te voltooien. Daartoe zal het ontwerp versneld gemaakt moeten worden.

Bijzonder aan deze brug is dat het brugdek een bocht maakt. In de binnenbocht staat een pyloon met een opvallende gewelfde vorm. De tuien hechten spiraalvormig aan.