Feature

E-1027, deel 2

Afgelopen najaar startte Herman en Hans Hertzberger een actie ter behoud van Villa E-1027 ontworpen door Eileen Gray. In het gastenboek dat ter gelegenheid hiervan werd geopend zijn veel reacties gekomen. Een groot aantal schrijvers zijn van mening dat de Franse overheid dan wel de Ierse overheid de villa moet aankopen. Een enkeling is van mening dat wanneer de vakgemeenschap het zo een belangrijk object vindt, zij het geld zelf maar bij elkaar moeten brengen voor de aankoop. De afgelopen maanden heeft ons meer informatie bereikt over de Villa en haar geschiedenis. Daarom E-1027 deel 2.

Gray ontwierp de villa, de tuin en het interieur als een samenhangend kunstwerk. De muurschilderingen die Le Corbusier er eind jaren dertig in aanbracht beschouwde zij al een vernieling van haar kunstwerk. Na haar dood in 1976 werd het huis met het oorspronkelijke interieur verkocht aan een Zwitserse architect, die het later door verkocht aan in Peter Kaegi, een Zwitserse zakenman. Deze gaf eind jaren tachtig Stefan Hecker en Christian Müller, toen studenten aan de ETH Zürich, toestemming een aantal weken in de villa te verblijven om onderzoek te doen. Dit onderzoek resulteerde in een virtuele reconstructie van het huis. Een gedetailleerd model van het huis en de inrichting. Het model is interactief en heeft verschillende lagen zodat achtergrond informatie over bepaalde elementen opgevraagd kunnen worden. Deze informatie bestaat onder meer uit afbeeldingen van originele foto’s, schetsen en tekeningen. Het model bestaat nog steeds, maar is gemaakt met een inmiddels verouderd programma zodat speciale programmatuur nodig is om het te bekijken.

Dertien oktober 1991 vond bij de Sotheby’s vestiging in Monaco de veiling plaats van 29 meubels ontworpen door Eileen Gray. Het ging hier om originele stukken en prototypen afkomstig uit de Villa E-1027. Kaegi, was tot verkoop van de stukken overgegaan om een restauratie van de villa te kunnen bekostigen. DOCOMOMO probeerde te voorkomen dat de collectie als geheel verloren zou gaan, maar tevergeefs. De meubels werden verkocht aan verschillende instanties en particulieren. Als regel geeft Sotheby’s normaal nooit informatie over de kopers. DOCOMOMO heeft Sotheby’s echter weten te overtuigen van de wetenschappelijke waarde van de meubels, en zij waren bereid een lijst op te stellen van de verschillende kopers zodat voor onderzoek de verblijfplaats van de verschillende stukken te achterhalen is. De eigenaar van de villa heeft, zoals betekent, de gelden niet aangewend voor restauratie van de villa. DOCOMOMO ijvert langs diplomatieke weg al jaren om verder verval van Villa E-1027 te voorkomen. En met succes lijkt het. Wessel de Jonge, secretaris van DOCOMOMO, wist te melden dat de eigenaren van de villa, de familie van de in 1996 overleden Kaegi, in onderhandeling zijn met twee partijen over de verkoop van het huis. Een van de partijen betreft de gemeente Roquebrun-Cap-Martin. En hoewel verschillende Franse organisaties de Villa op een monumentenlijst willen plaatsen, zal deze procedure pas te starten wanneer het huis verkocht is.