Feature

Het nieuwste en grootste gerechtsgebouw van Nederland

Het grootste gerechtsgebouw van Nederland is een feit. Drie februari wordt het geopend door Koningin Beatrix. Vanaf het station van Den Bosch zijn al enige tijd de contouren van een nieuw complex te zien. Door de halfronde kap sluit het zich ook enigszins aan bij de uiterlijke kenmerken van een station. Het gaat om het nieuwe Paleis van Justitie, ontworpen door de Waalse architecten Charles Vandenhove en Prudent de Wispelaere. Het grootste gerechtsgebouw in Nederland heeft een bruto vloeroppervlak van 52.000 m2 en biedt plaats aan meer dan alleen de justitiele diensten, die tot nu toe over zeven verschillende locaties waren verspreid. De bouwkosten bedragen circa 185 miljoen gulden.

Aan de vraag van de gebruikers om een 'plechtig, enigszins indrukwekkend' gebouw is tegemoet gekomen. Aan de oorspronkelijke vraag van de Rijksgebouwendienst om een open gebouw dat zich naar de stad richt, niet.

Architect Charles Vandenhove heeft het grote gewenste bouwvolume vormgegeven in een vierkant lint dat, in carrévorm, een binnenplaats omsluit. In de woorden van Charles Vandenhove 'een opzichzelf gekeerde vierhoek, een soort klooster'. De grootte van het complex zorgt ervoor dat de sobere opzet, die is doorgezet in de gevel en de aankleding, imponeert. Het imposante complex krijgt door subtiele details en rustige contrasten vriendelijkheid.

Bij het betreden van de binnenplaats wordt men omgeven door drie langgerekte bouwdelen van oranjebruin metselwerk met een uniforme reeks ramen. De openbare entree-zijde onderscheidt zich hiervan door een afwijkend materiaalgebruik: Een metalen zonwering tegen een volledig transparante glazen gevel.

Het gebouw eist aan de binnenzijde geen aandacht op. Het materiaalgebruik is eenvoudig en kent smaakvolle contrasten: De vloer is beneden bedekt met gepolijste arduinse steen en boven en in de rechtzalen met parket van massief eikenhout. De kolommen zijn uitgevoerd in beton. De kolommen ogen, door opdeling in vier cilinders, slank en zijn afgewerkt met trechtervormige kapitelen. De trappen zijn ook van beton, maar nu is dit beton, in tegenstelling tot het beton van de kolommen, gepolijst, wat het de schijn van marmer geeft. Het gepolijste beton wordt gecombineerd met een direct daarop aangebracht roestvrijstalen hekwerk.

In de zittingszalen -waarvan er achttien zijn- wordt het eikenhout van het parket doorgezet in een metershoge lambrizering. De betonnen vloerelementen zijn volledig zichtbaar in het plafond. De volledige hoogte tussen lambrizering en plafond bestaat uit een wandtapijt. De kunstenaars Marlène Dumas, Jeff Wall, Luc Tuymans, Giulio Paolini, Ludger Gerdes, Rob Birza, Jan Dibbets, Willem Oorebeek en Henri Jacobs leverden de ontwerpen die een vaak verrassende relatie leggen met het spreken van recht.