Feature

Tunnelproces: Kunstenaar Hans Muller gedagvaard

Op dinsdag 12 oktober diende voor het gerechtshof in Den Haag een kort geding dat door de gemeente Leidschendam tegen de kunstenaar Hans Muller is aangespannen. De gemeente eist van de kunstenaar dat deze een filter tegen vieze woorden inbouwt in de lichtkrant in de door de kunstenaar in samenwerking met Zwarts & Jansma architecten ontworpen tunnel onder de A4 naar Leidschenveen. De rechter deed geen uitspraak, maar vond dat de partijen er onderling uit moesten komen.

De tunnel onder de A4 is in opdracht van de Gemeente Leidschendam ontworpen met het doel een prettige onderdoorgang te maken. De tunnel is bekleed met roestvast stalen panelen, waarin bewegende LED-blocks en een met internet verbonden lichtkrant zijn geïntegreerd. Vanaf de website kan men zien wat er in de tunnel gebeurt en kan men teksten intypen die even later op de lichtkrant in de tunnel verschijnen. Even daarna verdwijnen de teksten weer van de muur.

Een enkele keer worden op de 'graffitilichtkrant' seksueel getinte of racistische teksten geplaatst. De makers – kunstenaar Hans Muller en Architectenbureau Zwarts & Jansma – hebben de gemeente voorgesteld de website zo uit te breiden dat als mensen zich storen aan bepaalde woordcombinaties, zij deze woordcombinaties tijdelijk op een zwarte lijst kunnen plaatsen. Deze lijst zou voor iedereen op de site zichtbaar zijn. De gemeente eist echter dat er een filter wordt gemaakt met een vaste lijst van verboden woorden. De makers zien hier niets in, ze vinden het een vorm van onterechte overheidscensuur. Tevens is het maken van een lijst met vieze woorden een volstrekt onmogelijke opgave en bovendien kunnen uiterst smerige of racistische teksten geproduceerd worden door uitsluitend gebruik van zogenaamde nette woorden.

Op dit moment is het kunstwerk in de tunnel niet ingeschakeld, omdat de gemeente Leidschendam weigert de electriciteitsrekening te betalen. Hans Muller eist, in reconventie, dat de stroomvoorziening onmiddellijk zal worden hersteld. Het kunstwerk, dat in opdacht van de gemeente is gemaakt, is van stroom verstoken gebleven sinds het kunstwerk aan de gemeente is over gedragen.Hij stelt dat zijn auteursrecht wordt aangetast door het niet functioneren van het kunstwerk. De gemeente vervult haar zorgplicht jegens een door haar opgedragen kunstwerk niet. Zwarts & Jansma ondersteunt deze eis uiteraard volledig.

De rechter weigerde vooralsnog een bindende uitspraak te doen. Parafraserend kwam zijn advies neer op een oproep om nu eens op te houden met kibbelen en het voorstel van Muller voor een dynamisch filter gewoon aan te zetten en maar eens te kijken wat er gebeurd. Volgens Muller was het de rechter niet duidelijk waar de gemeente zich nou zo druk over maakte. Muller blijft bij zijn weigering om een 'verboden woordenlijst' te installeren.