Vanuit een volkomen onverwachte hoek heeft het structuralisme – een grotendeels tot Nederland beperkt gebleven architectuurstroming waarvan het ontstaan samenviel met de introductie van het ruitjespapier – een nieuwe impuls gekregen. Geheime luchtfoto’s van het meest bekeken huis van dit moment duiden onmiskenbaar op een herleving van de jaren zeventig. Dit maal ziet het er naar uit dat ook het buitenland veroverd zal gaan worden.
Dat de voorbereiding van het media-event van 1999, Big Brother, grondig is geweest, blijkt pas nu geheime luchtfoto's duidelijk maken dat er voor het ontwerp van het onderkomen van de vrijwillige TV-kluizenaars niet zo maar wat bouwketen tegen elkaar zijn geschoven. Er is een duidelijk en weloverwogen patroon zichtbaar. Een patroon waarvan de overeenkomsten met het Burgerweeshuis van Van Eyck onmiskenbaar zijn. Het ontwerp verraadt de invloed van een kundig structuralist, die gepokt en gemazeld is in het manipuleren van complexe configuraties. Toeval kan dit niet zijn, in dit gebouw wordt immers de complexe sociale structuur van een willekeurige groep Nederlanders kundig blootgelegd. Een belangrijke doelstelling van het structuralisme was het 'ruimte geven' van sociale structuren. Welke andere architectuur is in staat de dynamiek van Bart, Sabine, Karin en hoe al die ander helden van deze tijd ook mogen heten, zo trefzeker in een ruimtelijke structuur te vertalen?
Het moet ons van het hart dat we John de Mol en consorten verkeerd hebben ingeschat. We hadden niet gedacht dat de kennis van de architectuur – zo die er al was – zo ver ging dat dit tot een zo accurate keuze van een architect zou leiden. Chapeau John!
Jammer dat de architect tot op heden anoniem wenst te blijven. Hoewel wij ook daarin een toe te juichen reactie bespeuren tegen de al te grote sterrenstatus die de hedendaagse architect zich meent te moeten aanmeten.
Intussen is het duidelijk geworden dat het niet bij een eenmalige opleving van deze architectuurstroming zal blijven. Naar verluid wordt de halve wereld op dit moment door een Big Brother Bouwteam afgestruind om het concept en de gebouwtypologie zo snel en zo breed mogelijk te verspreiden. Ook in dit opzicht blijkt de vooruitziende visie van de architect. Het Big Brotherhuis is immers een schoolvoorbeeld van het IFD-Bouwen (Industrieel, Flexibel, Demontabel), dat door de overheid zo enthousiast wordt gestimuleerd, maar waarvan de resultaten tot op heden zo weinig opbeurend zijn. De combinatie van een vernieuwend mediaconcept, een vooruitstrevende architectuur en een op de toekomst gerichte, duurzame bouwmethodiek zal naar het zich op dit moment laat aanzien voor een tweede golf van Nederlandse (bouw)cultuur in het buitenland gaan zorgen.