Nieuws

Trans-Ports, data-gestuurde architectuur

Gebouwen bewegen niet, een beetje zwaaien in de wind, zo nu en dan een verschuivende deur of een openend raam, dat is het wel zo’n beetje. Een aantal architecten is al enige tijd op zoek naar mogelijkheden om architectuur letterlijk in beweging te krijgen. Kas Oosterhuis is er één van. Samen met Ole Bouman ontwikkelde hij het project Trans-Ports, een architectuur die letterlijk beweegt en daarbij in permanente wisselwerking staat met het Internet. Tijdens een symposium op het NAi donderdag 24 februari as. vanaf 15.00 uur en een gelijktijdig web-event op de website www.trans-ports.com wordt het project gepresenteerd.
(nagekomen: verslag niet-lokale bezoekers, zie einde bericht)

Trans-ports, moving architecture is in de woorden van de uitnodiging voor het event: 'een architectuur die niet langer exclusief statisch is – een architectuur die letterlijk in beweging komt – waarvoor begrippen als ruimte en tijd een geheel andere en rekbare betekenis hebben – een architectuur die permanent communiceert met architectuur elders, waarin afstand geen factor van betekenis is'

Met dergelijke bewoordingen laat mijn aangeboren gevoel voor scepsis en relativering zich maar amper te onderdrukken, toch heeft het er veel van weg dat de uiteindelijke realisatie van trans-ports een belangrijke gebeurtenis zou kunnen zijn die wellicht verstrekkende gevolgen kan hebben voor de onze toekomstige perceptie van architectonische ruimten.

Ten eerste moet worden gezegd dat het event voorlopig alleen de presentatie van het plan betreft. Trans-ports zal als 'gebouw' pas tot leven komen tijdens de Biënnale2000 van deze zomer. Het betreft dan nog een interactief tentoonstellingspaviljoen, maar de uiteindelijke ambitie is om een 'echt' bewegend, op afstand stuurbaar gebouw te realiseren in het kader van Rotterdam 2001 of van de Floriade 2002.

Het gaat bij trans-ports om twee gerelateerde experimenten. De eerste is wellicht de meest aansprekende, het realiseren van een 'levend', bewegend, op externe impulsen reagerend gebouw.

Als dit experiment bevredigende resultaten oplevert, dan staat de architectuur op de drempel van een nieuwe ontwikkeling. Een gebouw dat niet meer statisch is, maar dat reageert, bijvoorbeeld op wensen, stemmingen of reacties van gebruikers, of op de wisselende omstandigheden buiten, van het klimaat, de lichtsituatie, langslopende passanten en dergelijke. De getekende aanzichten en plattegronden zijn dan voorgoed ontoereikend om de architectonische ruimte te representeren.

Het tweede experiment is het feit dat het gebouw niet zo maar reageert op lokale omstandigheden, maar dat het deels aangestuurd zal gaan worden vanuit het internet. De fysieke context zal daarbij vervloeien met een heel ander soort, niet-lokale omgeving, die zich nog minder dan een bewegende gevel laat representeren door tekeningen of schema's.

Dit dubbelexperiment zou – als het slaagt – in één klap de bodem uit de kritiek op de zogenaamde fluïde architectuur – 'De gebouwen zien er wel uit alsof ze bewegen, maar zijn nog steeds star en stabiel' – en de virtuele ruimte – Allemaal leuk en aardig dat internet en die ideeën over virtualiteit, maar het heeft geen directe relatie tot de werkelijkheid' – wegslaan. Alleen daarom al is het experiment van belang, het opent de discussie over deze onderwerpen doordat de oneigenlijk argumenten worden gepareerd.

We zullen zien. Voorlopig eerst de presentatie die een voorschot geeft op de connectie lokaal – non-lokaal doordat deze zich deels in de werkelijkheid van het auditorium van het NAi en deels in de ruimte van het internet afspeelt. Na de presentatie van Kas Oosterhuis en Ole Bouman in de eerste ruimte zal verbinding worden gezocht met een speciale locatie in Alpha World waarbij gechat gaat worden met onder meer: Marcos Novak (usa), Makoto Sei Watanabe (japan) Ted Krueger (usa) en Leonel Moura (portugal). Maar ook de rest van de internetwereld kan mee converseren.

Daarvoor moet wel het een en ander worden geïnstalleerd. Ten eerste moet toegang worden verkregen tot Alpha World (een speciale broswer Active Worlds is hiervoor noodzakelijk). De coördinaten in Alpha World zijn 950s 2000e. Meer uitleg en links om Active Worlds te downloaden zijn te vinden op de website van transports: www.trans-ports.com. Voor deze website is overigens weer een Flash plugin nodig.

Verder is het de moeite waard om een VRML plugin te installeren, zodat het VRML-model van trans-ports kan worden bezocht (in art-mode, dancemode of info-mode). Ook hiervoor zijn de links te vinden op de trans-ports website. Het kost even wat moeite, maar als bonus krijgt de newbie een introductie in Alpha World de eerste, echte en enige 'generic city', één van de echt fantastische werelden op het internet.

Kas Oosterhuis en Ole Bouwman

ArchiNed vroeg een aantal geinteresseerden om het event op aftsand te volgen. Hierbij het verslag, binnengekomen 24-2-200 ca 20.00 uur):

Eric:

kan helaas niets volgen want er bestaat geen Apple-versie van de Active Worlds Browser :-{

Marina:

14.21 Gearriveerd bij Trans-ports.com. Omdat niet alle laatste versies van de benodigde plugins op mijn computer staan ga ik maar eerst wat programma's downloaden: Alpha-browser, Cosmo Player 2.1, Macromedia Shockwave en Flash.

14.43 Klaar om te beginnen. De computer blijkt toch niet zo multi-tasking te zijn als de verkoper beloofde.

14.45 Ben ik Alpha World aangekomen en 'Dustbunny' zoekt contact. 'Ga weg engerd' wil ik schrijven maar in de gateway kun je als toerist niet whisperen. Wacht 'Dustbunny' daar als citizen onschuldige en niets vermoedende toeristen op om ze de stuipen op het lijf te jagen?

14.55 Na wat te hebben rondgekeken – klikken in het wilde weg is misschien en betere omschrijving – arriveer ik op de Trans-ports plek (coördinaten 950s 2000e). Dooie boel nog. Wat nu? De Internetsite van Trans-ports geeft geen aanwijzingen. Hé daar is iemand.

15.03 Er bewegen hier nog drie toeristen en er is een koele guy met zonnebril en blond haar op iets dat op een grasmaaimachine lijkt.

15.04 Toerist CL33K33R begint ongeduldig te worden en gebruikt zelfs het F-woord.

Het is hier wel erg stil en rustig.

15.07 Het wordt drukker. Hoe komt het dat de anderen zoveel mobieler lijken?

15.08 De mededeling verschijnt dat de presentatie over een paar minuten begint. Zie dat Kas Oosterhuis de koele guy op de motor is.

15.14 Ole Bouman is er ook.

15.17 Er gebeurt niet veel, mensen groeten elkaar. Kas begint met een introductie maar dit gaat zo traag – ligt dat aan mijn verbinding of typt Kas met 1 vinger?

Ik log uit, ga straks nog wel een keer kijken.

15.41 Hoewel het nu gezellig druk begint te worden, een stuk of 20 toeristen, een farao en E.T. hou ik het voor gezien. Geduld is een schone zaak.

16.41 Toch nog maar even kijken hoe het gaat met het webevent. Er zijn minder bezoekers dan zojuist. 'Harry' wil graag iets vragen. 'Oosterhuis' typt dat hij moet wachten omdat Marcos Novak zijn VRML-model gaat uitleggen. Er blijken daarmee echter problemen te zijn. 'Harry' gaat een ander niveau om het model te bekijken. Hoe kom ik daar?

17.09 Het zal aan mij liggen maar ik heb het VMRL-model niet kunnen vinden na met de woorden van Kas: Yes, Marcos?

'Oosterhuis' It's fluid…

wil ik afhaken. Dan verschijnt de vraag 'Will this kind of event be repeated in the future?'

Ik heb toch het gevoel dat ik iets verkeerd heb gedaan.

bobje:

ben om ongeveer 14.00 uur ingelogd. Er was toen nog niemand. Even later een bezoeker op een opgevoerde grasmaaimachine. Hoewel hij zich Oosterhuis noemt, legt hij na enige introducties uit dat hij een stand-in is.

het vrml-model wil maar niet binnenkomen. proberen het later nog wel een keer.

Wegens spoed bouwvergadering geen tijd meer om het vent verder te volgen. Was het leuk?