Negen bouwlocaties, waaronder Waalsprong bij Nijmegen, IJburg bij Amsterdam, Oolderveste bij Roermond en bouwprojecten bij Almere en Lelystad, zijn verkeerd gekozen. Dit is één van de conclusies van de Commissie Waterberheer 21e eeuw in haar donderdag gepresenteerde advies Waterbeleid voor de 21e eeuw. Dat is even schrikken voor gemeentes en ontwikkelaars die deze waterlocaties zo prominent in hun beleidsplannen en verkoopfolders opnemen.
De commissie constateert een reeks missers van de afgelopen jaren, waaronder een paar prestigieuze projecten. De bouw van IJburg bij Amsterdam beperkt de toekomstige mogelijkheden voor peilstijging in het Markermeer. De Vinex-locatie Waalsprong bij Nijmegen maakt rivierverruiming van de ter plaatse smalle Waal onmogelijk. Nieuwbouw in de laagste delen van de Gelderse Vallei. De bouw van de nieuwe woonwijk Oolderveste bij Roermond in het stroomdal van de Maas. Nieuwbouw in het Hunzedal in het stroomgebied van de Hunze. De plannen voor buitendijkse woningbouw in het IJsselmeer, onder andere bij Lelystad en Almere, waardoor toekomstige peilverhoging wordt beperkt. Bouwplannen op de zeekering zoals bij Katwijk en Kijkduin, waardoor optimale kustverdediging niet meer mogelijk is. In Tollebeek, het diepste punt van de Noordoostpolder bouwt men gewoon door na de wateroverlast in 1998. Kassen worden verplaatst vanuit het Westland naar de Zuidplaspolder, een van de diepste polders van Nederland. En zo kan de commissie wellicht nog wel enige tijd doorgaan.
De wethouders Ruimtelijke Ordening die voor de bekritiseerde plannen verantwoordelijk zijn reageren niet allemaal even enthousiast. De Roermondse wethouder J. van Rey vindt bijvoorbeeld niet dat bouwlocatie Oolderveste genoemd kan worden als 'grote fout'. ,,Ik vind het te gemakkelijk om vanuit Noord Holland bevoogdend over Roermond te doen. Bovendien heeft commissievoorzitter Tielrooij boter op zijn hoofd. Als gedeputeerde was hij verantwoordelijk voor een andere 'grote fout': IJburg bij Amsterdam. Ik hoop, dat dit advies snel in de prullenbak verdwijnt''.
Vorige week nog keurde de Roermondse gemeenteraad het bestemmingsplan Oolderveste goed. De gemeente wil op een hoge terp langs de Oolderplas 870 woningen realiseren. Wel tevreden met het advies van de Commissie Waterbeheer 21e eeuw is Roermondenaar Dick Koeman, inwoner van het kerkdorp Herten, waar Oolderveste moet komen. Koeman zit in één van de belangenverenigingen van Herten, die zich al jaren verzetten tegen de bouw. ,,We nemen dit advies mee in onze rechtszaak tegen de gemeente op 6 september. Dan vragen we de rechter om schorsing van het plan.''
Staatssecretaris Monique de Vries van Verkeer en Waterstaatstaat staat in grote lijnen positief tegenover de adviezen van de commissie die deels aansluiten bij de huidige koers voor het waterbeleid. In de vierde nota waterhuishouding is al gepleit voor meer samenhang tussen het beleid voor water, ruimtelijke ordening en milieu om verschillende belangen beter op elkaar af te stemmen. Waterbeheer is een zaak van nationaal belang. Te lang is het een aangelegenheid geweest van een selecte groep professionals.
Om de veiligheid in Nederland te garanderen, is het ophogen van dijken niet meer voldoende. Er is meer ruimte voor water nodig en er moeten duidelijke keuzes worden gemaakt bij de inrichting van Nederland. Hierbij is het van belang om te anticiperen in plaats van te reageren. Het bouwen in bijvoorbeeld uiterwaarden moet aan banden worden gelegd. Het waterbeheer kan niet eindeloos worden aangepast aan de functie die wij toekennen aan bepaalde gebieden.