Het gebeurt niet vaak dat er kamervragen worden gesteld over tijdschriften, laat staan over architectuurtijdschriften. Vandaag was het echter wel het geval. De aanleiding is het feit dat het voortbestaan van Archis vrij onverwacht, maar uiterst serieus ter discussie staat.
De leden Belinfante (PvdA), Halsema (GroenLinks), Visser-van Doorn (CDA), Dittrich (D66) en Van Bommel (SP) stelden vandaag de volgende vragen aan de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, Rick Van der Ploeg.
1) Is het waar dat het bestaan van Archis ter discussie staat?
2) Betreurt u het niet dat daarmee een blad ophoudt te bestaan dat vanaf 1929 – toentertijd Rooms Katholiek Bouwblad geheten en daarna nog met diverse naamswijzigingen waaronder Goed Wonen en Wonen TABK een rijke traditie heeft opgebouwd?
3) Deelt u de mening dat het opheffen van Archis een verschraling zou betekenen voor de opinievorming op het terrein van de architectuur en stedenbouw?
4) Deelt u de mening dat Archis een onmisbare rol vervult in het nationale en internationale cultuur- en architectuurdebat, en dat alles in het werk gesteld moet worden om het vakblad voort te zetten?
5) Zo ja, kunt u op korte termijn aangeven hoe u denkt te kunnen voorkomen dat het blad verdwijnt?
Van der Ploeg heeft uiteraard nog geen antwoord gegeven, maar het klinkt allemaal niet best. Al langere tijd gingen er geruchten dat Archis op zoek moest naar een nieuwe uitgever. Op zich is dat helemaal niet bijzonder; de geschiedenis van de opeenvolgende bladen van Goed Wonen tot aan Archis is rijk aan probleemmomenten en uitgeverijwisselingen. De verwachting was dan ook dat men er dit keer ook wel weer uit zou komen. Er is door de redactie en door het NAi (werkgever van de redactie en eigenaar van de titel) zowel met de huidige uitgever Elsevier als met mogelijke andere uitgevers uitgebreid gezocht naar oplossingen. In één partij dachten zowel het NAi als de redactie de nieuwe partner gevonden te hebben en dus zou Archis voor de komende tijd – met natuurlijk hier en daar de nodige aanpassingen – als podium voor het Nederlandse architectuurdebat behouden blijven.
Uiteindelijk is ook dat niet gelukt en heeft het NAi noodgedwongen aan de ondernemingsraad toestemming gevraagd tot ontslag van de redactie.
Daarmee is de situatie acuut nijpend geworden. De tijd om tot een oplossing te komen is wel heel erg kort. De kans dat Archis per 1 januari 2001 zal verdwijnen is opeens uiterst reëel.
Dat kan toch niet, is eigenlijk onze primaire reactie en zo te lezen ook de reactie van de stellers van de vragen aan Van der Ploeg. Hoe je ook denkt over de inhoud of het beleid van Archis; vrijwel iedereen is het er over eens dat Archis een cruciale rol vervult in het cultuur- en architectuurdebat. Ook Van der Ploeg en de Raad voor Cultuur zullen deze mening ongetwijfeld delen, maar of zij in staat (of bereid) zijn het tij te keren is de vraag.
De redactie van Archis is op z'n zachtst gezegd onthutst, maar nog niet verslagen en naarstig op zoek naar mogelijkheden om Archis in welke vorm dan ook te behouden. Ook het NAi zegt uiterst ongelukkig te zijn met de situatie, maar ziet zich niet in de rol van uitgever, ook niet als daarvoor voldoende geld beschikbaar zou komen.
ArchiNed steunt de redactie van Archis van harte bij het verzinnen van een list en we weten zeker dat er veel meer mensen zijn die Archis niet willen zien verdwijnen.
We zullen u op de hoogte houden van de ontwikkelingen, maar intussen kan het geen kwaad om de redactie een hart onder de riem te steken en/of het NAi van uw verbijstering deelachtig te maken, dan wel Van der Ploeg aan te sporen tenminste snel een helder antwoord op de vragen te geven. Tenslotte kunnen serieuze uitgevers die Archis graag in hun fonds opgenomen zouden willen zien zich natuurlijk ook nog melden.