Op 30 november vond in Den Haag de rechtszaak Bohemen Vastgoed versus theater de Zeebelt plaats. Ook de gemeente Den Haag was gedaagd in verband met medeplichtigheid. Beide verdachten hing een forse straf boven het hoofd: de Prix de P…. Haagse schandprijs voor stedenbouw en architectuur. De uitspraak van de zevenkoppige jury was opmerkelijk.
Aanleiding tot de rechtszaak is de bebouwing van een perceel tussen de landgoederen Clingendael, Oosterbeek en het Haagse Bos, gedeeltelijk gelegen in een door VROM aagewezen groene bufferzone. Bohemen Vastgoed realiseert hier onder de titel ‘stijlvol wonen in het groen’ twee appartementengebouwen en in opdracht van stichting NEBO een verzorgingstehuis.
Volgens de openbare aanklager wordt met de bebouwing de groene entree tot de stad geschonden. Het plan ‘kent geen passende bebouwingstypolgie en architectuur voor de cultuurhistorische en landschappelijke omgeving’. Helaas ging de discusie hier weinig op in en waren de architecten van beide plannen niet aanwezig om hun ontwerp toe te lichten. Desondanks prikte getuige en welstandscommissielid, Peter Drijver, feilloos door hoe het begrip landgoed wordt uitgehold door het ontbreken van enig verband tussen gebouw en landschap
Dat de directeur van Bohemen Vastgoed ter zijner verdediging verschenen was vormde een unicum in de geschiedenis van de Prix de P .Van Bohemen pleitte voor zijn onschuld. Het verzoek om de zaak wegens talloze vormfouten te seponeren werd afgewezen. Als verweer tegen het hem ten gelaste gelegde benadrukte hij dat het besluit tot bebouwing democratisch genomen is. De verklaring hiervoor bleef helaas onduidelijk doordat de gemeente deze avond schitterde in afwezigheid. Een laffe, maar begrijpelijke reactie, gezien de schimmigheid in de besluitvorming rond het gehele planvormingsproces van de afgelopen 15 jaar.
In een afgeladen theater de Zeebelt kwam de 7-koppige jury die avond tot een opmerkelijke uitspraak. Van Bohemen werd vrijgesproken, de gemeente Den Haag werd wèl schuldig bevonden.
Terecht want door het juridisch en planologisch mogelijk maken en het ontbreken van sturing in de planvorming zijn zij de hoofdschuldige. De schuldvraag moet bovendien breder gezien worden dan de zaak tussen deze twee partijen.
Van Bohemen:
had als opdrachtgever verantwoordelijkheid moeten nemen voor een kwalitatief beter plan. Geschiedenis wijst ook uit dat hij hiertoe in staat is.
De Gemeente Den Haag:
had vooraf een stedebouwkundig plan moeten leveren
had geen bouwvergunning af mogen geven zolang het bestemmingsplan herzien werd en had naar de onafhankelijke adviezen van de (tweede!)welstandscommissie moeten luisteren en geen beperking mogen opleggen tot een zuiver architectonische beoordeling van het gebouw
De architecten:
hadden in overleg een samenhangende en waardige oplossing voor de locatie moeten maken
Kees Rijnboutt:
waar was de stadsbouwmeester?
Theater de Zeebelt:
had met een preciezer geformuleerde aanklacht tot veroordeling van beide partijen kunnen komen. Zij zijn echter als initiatiefnemer te roemen door de kwaliteit van de Haagse architectuur en stedenbouw aan de kaak te stellen. Deze vorm van amusement biedt een perfecte manier om een openbare discussie op gang te brengen.