Feature

Het publieke Nieuwe Rijksmuseum

Het Rijksmuseum in Amsterdam zal de komende jaren een facelift ondergaan. Op alle mogelijke terreinen, van opstelling tot gebouw zal het Rijksmuseum vernieuwen, ook de naam: Het Rijksmuseum wordt Het Nieuwe Rijksmuseum. ‘Het publiek’ wordt gevraagd mee te denken over de nieuwe opzet.

Afgelopen oktober werden de namen van de zeven architecten bekend gemaakt die in de race zijn voor de opdracht het Nieuwe Rijksmuseum vorm te geven, niet alleen als onderdak voor de collecties, maar ook als architectonisch monument en rekening houdend met de plaats van het gebouw in de stad en met de omringende tuin. Ten behoeve van de selectie zijn de architecten gevraagd een visie te geven op het Rijksmuseum in de eenentwintigste eeuw. Daarnaast dienen zij een visie te geven op de omgang met nieuwe functies in het bestaande gebouw (de relatie oud versus nieuw) en de installaties voor het klimaatbeheer. Ook wordt gevraagd voor enkele specifieke onderdelen een ontwerpvisie te leveren. Medio maart zal bekend gemaakt worden wie de hoofdarchitect wordt.

Op initiatief van het ministerie van OC&W en Het Rijksmuseum verscheen 4 januari een advertentie in de landelijke dagbladen. Hierin wordt 'het publiek' opgeroepen om voor 15 januari met stellingen te komen waar Het Nieuwe Rijksmuseum aan zou moeten voldoen. Deze stellingen kunnen betrekking hebben op de functie van het museum in de toekomst (kunstkatheraal of megakunstmall), de collectie (wat zou zij moeten verbeelden) of het gebouw zelf. Een jury onderleiding van Adriaan van Dis beoordeelt de stellingen. De beste, meest prikkelende stellingen worden op 6 februari in een besloten bijeenkomst besproken. Het idee is dat de hoofdarchitect de voorstellen mee kan nemen in de uiteindelijke planvorming.

Het openbare debat over Het Nieuwe Rijksmuseum zou eerst eind november 2000 plaatst vinden zodat de geselecteerde architecten de ideeën uit 'het publiek' mee konden nemen in hun visie vorming. Dit debat werd uitgesteld. Nu heeft 'het publiek' anderhalve week de tijd om ideeën in te sturen (kerst en een deadline van een publicatie zijn hier debet aan), en kunnen alleen genodigden deel nemen aan het debat in de Beurs van Berlage.

Uit onvrede over de gang van zaken organiseert ARCAM (Architectuur centrum Amsterdam) eveneens op 6 februari een werkelijk openbaar debat. In Felix Meritis (Keizersgracht 324) zal gesproken zal worden over de stellingen die ook in de Beurs worden behandeld. De uitkomst van deze bijkomst wordt de nieuwe hoofdarchitect van Het Rijksmuseum aangeboden.

De hele exercitie lijkt als mosterd na de maaltijd te komen. Zeven bekende architectenbureaus zijn nu immers druk bezig hun visies te verwoorden en verbeelden, en op grond van deze visie wordt de hoofdarchitect gekozen. Maar de weg naar Het Nieuwe Rijksmuseum is lang, er kan nog veel gebeuren voor de feestelijke heropening in 2006.