Een meerderheid van de Groningers keerde zich afgelopen woensdag in een referendum tegen de grote renovatieplannen voor de Groningse Grote Markt. Voor Rijksbouwmeester Jo Coenen betekent dit dat hij voorlopig zijn tekenpennen weer kan opbergen. Over de Grote Markt zelf is men in Groningen echter voorlopig nog niet uitgesproken.
In het referendum konden de burgers zich uitspreken over een omvangrijke renovatie van het plein in het centrum van de stad. Een belangrijk onderdeel van het op 300 miljoen gulden begrote plan vormde de bouw van een parkeergarage in combinatie met een groot ondergronds winkelplein. De gemeenteraad had het plan met grote meerderheid goedgekeurd. Het referendum zou het uiteindelijke oordeel vellen. Meer dan tachtig procent van de stemmers sprak zich uit tegen het voorstel. Het actiecomité Geen Gat in de Grote Markt zag geen heil in een bouwput van vijf jaar in het centrum. Het argument dat het de stabiliteit van de geliefde Martinitoren in gevaar zou brengen werd aangehaald om de hele Groninger bevolking achter zich te krijgen. Daarnaast zou de bouw van een grote parkeergarage in het centrum in strijd zijn met het parkeerbeleid van de afgelopen decennia.
De Groningse politiek staat met de hielen op de dakrand. Kranten spreken van het aftreden van de raad terwijl de verantwoordelijke wethouders en burgemeester de nederlaag zo kalm als mogelijk accepteren. Wethouder Smink beklemtoonde dat het probleem van de binnenstadrenovatie er nog steeds ligt. ,,We moeten weer van voor af aan beginnen”, stelde Smink. ,,Maar in een nieuw programma zal de omstreden parkeergarage niet meer voorkomen.” Hij nodigde de tegenstanders uit met de gemeente om de tafel te gaan zitten om te overleggen over nieuwe renovatieplannen. Het actiecomité Geen Gat in de Grote Markt (GGGM), heeft laten weten bereid te zijn met B&W een nieuw plan te ontwikkelen. Dit keer echter niet als tegenstander, maar als een burgerinitiatief met een mening. Burgemeester Wallage van Groningen maakte het zich na de uitslag van het referendum lastig door te bewering dat er over vijf jaar toch een compleet vernieuwde noordwand van de Grote Markt zal staan. Volgens hem zou het goed zijn alsnog investeerders te interesseren, ook zonder parkeergarage. De burgemeester geeft daarmee het comité GGGM impliciet gelijk dat steeds heeft betoogd dat een vernieuwing van de noordwand niet afhankelijk is van een parkeergarage.
Hoe kan het gebeuren dat een dergelijk grootschalig stedenbouwkundig plan volledig van tafel kan worden geveegd? Het mag duidelijk zijn dat je nooit unaniem voor of tegen kunt stemmen wanneer een plan is ontwikkeld vanuit verschillende belangen. In de Groningse discussie werd voornamelijk de nadruk gelegd op de ondergrondse parkeergarage, die noodzakelijk scheen te zijn voor het voortbestaan van de grootwinkelbedrijven. Hiermee werd elke mogelijkheid te komen tot een weloverwogen consensus onmogelijk gemaakt. Welke consequenties het plan had op straatniveau, hoe dit stadsdeel door een aantal nieuwe gebouwen een impuls zou krijgen, kan Jo Coenen nu niet verder uitwerken. Een compleet nieuw bovengronds plan voor de Grote Markt zal in de komende tijd worden ontwikkeld. Hopelijk zal de politiek zich dit keer niet enkel blindstaren op het belang van de investeerders maar stapsgewijze beslissingen nemen waarbij alle betrokkenen met hun belangen worden betrokken.