Afgelopen donderdag werd het plan Richting Parkstad 2015 gepresenteerd. Hierin wordt een vernieuwing van de Westelijke Tuinsteden voorgesteld. Het plan is opgesteld door Bureau Parkstad, dat in opdracht van de gemeente en de vier betrokken stadsdelen de renovatie van Amsterdam-West coördineert. Op dit moment wonen 130.000 mensen in de wijk die in de jaren vijftig aan de rand van Amsterdam werd gebouwd.
In 1935 werd aan de Amsterdamse gemeenteraad het AUP (Algemeen Uitbreidingsplan van Amsterdam) gepresenteerd. Het ontwerp van de afdeling Stadsontwikkeling onder leiding stond van Cornelis van Eesteren bestond uit kaartmateriaal en een dikke nota van toelichting om het wetenschappelijke gehalte van het ontwerp te benadrukken. Het AUP was een plan waar alleen de hoofdstructuur van de voornaamste groengebieden, verkeer- en waterwegen en locaties van woon- en werkgebieden op stond aangegeven. Eind jaren dertig begon men met het uitwerken van het ontwerp en na 1945 werd gestart met de realisatie van de verschillende onderdelen van het plan. Het westelijke woongebied, gelegen nabij de haven, werd voornamelijk bestemd voor sociale woningbouw. Als voorzieningen waren alleen winkels en kerken gepland. De nabijheid van 'de stad', zo meende men, maakte andere voorzieningen overbodig.
Vijftig jaar na dato willen de vier betreffende stadsdelen en de gemeente Amsterdam van de 'inmiddels wat versleten en monotone buitenwijk' een gevarieerde wijk met een grote verscheidenheid aan woon- en werkmilieus en een eigen centrum maken. Het Osdorpplein moet het kloppend hart worden van de 'Parkstad'.
De bestaande woningvoorraad sluit niet aan op de wensen van tegenwoordig. De huizen die in de jaren vijftig en zestig werden gebouwd zijn volgens de huidige maatstaven klein en van slechte kwaliteit. Daarom voorziet het plan in de sloop van ruim 13.000 woningen in de komende vijftien jaar. Aanvankelijk wilde Parkstad negenduizend sociale huurwoningen verkopen. Omdat de kosten van renovatie van de veelal in slechte staat verkerende huizen hoog zijn, is nu besloten slechts 3500 woningen van de hand te doen en de rest te slopen.
De plannen betekenen een forse stijging van het aantal koopwoningen in de Westelijke Tuinsteden. Van de geplande 24.300 nieuwe woningen zijn er 14.500 voor koop, waarmee het aandeel stijgt van vijftien procent nu naar veertig procent in 2015. De nieuwbouw omvat verder 5600 woningen in de sociale sector – het aandeel zakt van 76 procent naar 45 procent in 2015 – en 4200 in de vrije sector (nu negen procent van het totaal, straks vijftien procent).
Door de sloop van de sociale huurwoningen zullen de komende 15 jaar jaarlijks ca. 600 stadsvernieuwingskandidaten geherhuisvest moeten. Volgens Richting Parkstad 2015 lijkt deze opgave haalbaar. Uit (een globaal) onderzoek van de Stedelijke Woningdienst blijkt dat het voorgestelde programma haalbaar is zonder dat de Amsterdamse woningmarkt verstopt raakt. Het programma zal naar verwachting niet leiden tot een significant langere wachttijd voor 'gewone' woningzoekenden.