Feature

(Fatale) Verleiding

Rotterdam presenteert in de maanden april en mei zijn masterplan voor het gebied Rotterdam Centraal aan het publiek. Het zijn vooral de ‘champagneglazen’ op het stationsplein die in de media de aandacht trekken. Het masterplan loopt hiermee het risico te veel vereenzelvigd te worden met deze opvallende architectuur waardoor het zicht op de werkelijke discussie verdwijnt: de stedebouwkundige opzet van het masterplan.

In veel steden beïnvloedt het publiek de discussie over de stedelijke vernieuwing. In Groningen en Utrecht blokkeerde de bevolking grootse binnenstadplannen. Zo stemden de Groningers in een referendum tegen de ideeën voor de Grote Markt, terwijl de Utrechtenaren via de stembus hun ongenoegen toonden over het Utrecht City Project.. Opvallend is dat in beide steden de discussie verengde tot één thema. Was het in Groningen de parkeergarage onder het plein, in Utrecht moest de grootschaligheid het ontgelden. Het totaalplan en de positieve aspecten verdwenen naar de achtergrond.

In een recent verleden ervoer Rotterdam, met de discussies over de Erasmusbrug, juist dat één beeld het publiek kon overtuigen van een plan. De betoverende presentatietekeningen van de brug trotseerden alle tegenwerpingen.

Rotterdam is zich ook nu bewust van de kracht van de publieke opinie. Vorige week startte de gemeente een grootse en ambitieuze voorlichtingscampagne. Prachtige perspectieven, fraaie maquettes, een indrukwekkende video en een door de wijken trekkend presentatieteam, niets wordt aan het toeval overgelaten.

Beeldbepalend in de campagne is de, als 'champagneglazen' gedoopte, markante bebouwing op het stationsplein. Het lijkt of het presentatieteam (bewust of onbewust) zinspeelt op het Erasmusbrug-effect.

Deze strategie is gevaarlijk en neemt het zicht weg van de wezenlijke kracht van het masterplan: de stedebouwkundige opzet. Deze overtuigt in zijn eenvoud. Vier stedelijke structuren zijn aan elkaar verbonden opdat het desolate noordelijke deel van het centrum wordt veranderd in een levendig en samenhangend deel van het centrum en een aantrekkelijke entrée van de stad.

Natuurlijk zijn er nog vele vraagtekens bij dit stedelijk plan. Vooral de vervoerconsequenties voor auto en openbaar vervoer lijken sterk veronachtzaamd. Wat soms resulteert in een naïeve beeldvorming van de openbare ruimte. Zo wordt de nieuwe Delftselaan verbeeld als een rustige avenue de verbeelding van de nieuwe Delftselaan, gelegen aan de noordzijde van de Weena-hoogbouw, verbeeld als een rustige avenue. Belast met de ontsluiting van de oude en nieuwe hoogbouw, de taxi standplaatsen en de kiss-en-ride stroken nijgt dit bezadigde beeld naar naïviteit. Voor deze drukke, winderige en zonarme laan zal een overtuigender beeld gezocht moeten worden. Maar de problemen zijn bij een goede uitwerking oplosbaar

De gemeente doet er goed aan de discussie niet te verengen door de architectonische beelden. Anders bestaat het risico dat net als in Utrecht en Groningen emotionele argumenten de overhand krijgen en een waardevol plan getorpedeerd wordt. Want het zou onverstandig zijn te verwachten dat de 'Champagneglazen' eenzelfde enthousiasme teweegbrengen als de Erasmusbrug.