Feature

Acht witte torens

Dinsdag heeft B&W van de gemeente Den Haag ingestemd met het voorstel van Richard Meier voor het gebied tussen het Centraal Station en het stadhuis. Zoals te verwachten zal – als het voorstel wordt uitgevoerd – de Zwarte Madonna worden gesloopt. Maar ook de bestaande torens van de ministeries gaan er aan. Daarvoor in de plaats stelt Meier een veld van acht, 90 tot 130 meter hoge torens voor.

Door de bestaande ministeries van Justitie en Binnenlandse Zaken te slopen – en niet zoals steeds de bedoeling is geweest gedeeltelijk te hergebruiken- creëert Meier 'lucht' in het gebied en een verbeterde verbinding met de aanliggende rivierenbuurt. De acht torens die hij voorstelt zijn daarvoor slank ontworpen en een kwartslag gedraaid ten opzichte van de huidige hoofdrichting van de bebouwing. Een plintbebouwing van twintig meter zal worden gereserveerd voor allerlei publieksvoorzieningen. In het plan is verder plaats gemaakt voor een hotel, vergaderfaciliteiten, een fitnesscentrum, groen en sportvoorzieningen.

Dat Meier weinig rekening zou houden met de Zwarte Madonna was te verwachten, het hoorde immers bij de opdracht, dat ook de ministerietorens er aan zouden gaan lag minder voor de hand. Kennelijk is Meier niet op de hoogte van de hergebruikmogelijkheden voor dergelijke gebouwen. In hoeverre zijn radicale sloop- en herinrichtingsvoorstel werkelijk winst oplevert, zowel in financieel als in ruimtelijk en programmatisch opzicht is moeilijk na te gaan. Het past wel in de rücksichtsloze aanpak die de gemeente Den Haag al jaren voor dit gebied hanteert, en waar men dan later toch weer spijt van krijgt.

Het is natuurlijk nog helemaal de vraag of de plannen in deze vorm ooit doorgang zullen vinden. Daarvoor moeten nog al wat hobbels worden genomen. De totale kosten van het plan zijn ongeveer 1,3 miljard gulden. Dat bedrag moet zichzelf volgens de gemeente terugverdienen. Voor de bewoners van de Zwarte Madonna komt er een sociaal herhuisvestingsplan. De woonflat bestaat nu uit 336 woningen, waarvan eenderde in de sociale huursector. Daarvoor in de plaats komen vijfhonderd woningen, waarvan honderd goedkope. De eerste honderd woningen moeten rond 2007 klaar zijn. De overige vierhonderd woningen zouden gereed komen bij voltooiing van het gehele complex in 2012. Maar eerst moet de gemeente de Zwarte Madonna nog verwerven en het ziet er naar uit dat de bewoners en de lokale politiek dit niet zonder slag of stoot zullen laten gebeuren.

Intussen is er ook een alternatief plan gepresenteerd waarbij de Zwarte Madonna wordt 'opgetopt' met een reeks vrijzwevende, 'luchtgebonden' woningen van Archipel Ontwerpers. Dit plan zou een positief saldo van 60 miljoen opleveren. Het kabinet beslist vrijdag over nieuwbouwplannen voor de ministeries. Donderdag 5 juli wordt Meiers plan besproken in de gemeenteraad.

En om het allemaal nog wat ambitieuzer te maken onderzoekt de Tweede Kamer mogelijkheden om de huidige huisvesting fors uit te breiden. Mogelijk komen er drie etages bovenop de vergaderzaal. Een optie is ook de bouw van een kantoortoren op de hoek Lange Poten/Spui.

Wordt ongetwijfeld vervolgd.