Recensie

Grandes Proyectos

De Spaanse architect Juan Navarro Baldeweg is afgelopen vrijdag door het ministerie van OC en W uitgekozen als ontwerper van de nieuwbouw in Amersfoort voor de Rijksdienst Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB) en Rijksdienst voor de Monumentenzorg (RDMZ). Deze nieuwbouw is één van de 10 ‘Big Projects’ die op dit moment te zien zijn in het Atelier van de Rijksbouwmeester. Baldeweg is inmiddels de vierde Spaanse architect die een prestigieuze Rijksopdracht in de wacht sleept.

Rijksbouwmeester Jo Coenen had voor deze nieuwbouw een zestal architecten voorgedragen. Juan Baldeweg, Hubert-Jan Henket, Rogelio Salmona, Belgisch rijksbouwmeester bOb van Reeth, Hans Ruijssenaars en Peter Zumthor werd gevraagd hun visie te geven op het nieuwbouwproject voor beide diensten. Daarbij moesten de architecten letten op de historische context waarin het gebouw komt te staan en de publieke functies die het moet vervullen.

De nieuwbouw voor de RDMZ en ROB is lastig. Het gebouw komt op het Meursingterrein, aan de rand van de historische binnenstad van Amersfoort, met in de directe omgeving de middeleeuwse Koppelpoort en het Remu-gebouw ontworpen door Ben van Berkel. Het is een uiterst complex en cultuurhistorisch waardevol gebied dat aansluit op een nog geheel te ontwikkelen centrum tussen Centraal Station en de Eem. De locatie is in Amersfoort al een decennium inzet van langdurende procedures en controverse.

Met de keuze voor Juan Navarro Baldeweg om de nieuwbouw te ontwerpen van het ROB en RDMZ is het inmiddels de vierde keer in korte tijd dat een Spaanse architect een dergelijke prestigieuze opdracht in de wacht sleept. De architecten Cruz & Ortiz – eveneens voorgedragen door Coenen – zijn onlangs uitgekozen een deel van het Rijksmuseum in Amsterdam onder handen te nemen. Hun landgenoot Mateo ontwerpt op dit moment een nieuw onderkomen voor Provinciale Staten van Noord-Holland en de inmiddels overleden Spanjaard Miralles tekende voor de verbouw van het stadhuis in Utrecht.

De tentoonstelling 'Big Project' in het Atelier van de Rijksbouwmeester presenteert de tien grote projecten uit de nota 'Ontwerpen aan Nederland, architectuurbeleid 2001-2004'. Middelpunt van de tentoonstelling is een grote maquette van Nederland waarin de projecten zijn gemonteerd. In videopresentaties geven de verantwoordelijke bewindslieden Van der Ploeg, Pronk, Remkes, Netelenbos, Faber en Jorritsma aan wat met de projecten beoogd wordt. Naast de nieuwbouw voor de rijksdiensten ROB/RDMZ worden plannen getoond voor het nieuwe Rijksmuseum, de Deltametropool, de revisie van de openbare ruimte, het particuliere opdrachtgeverschap, de Zuiderzeelijn, een routeontwerp rijksweg A12, de Nieuwe Hollandse Waterlinie, de reconstructie zandgebieden en het nieuwe beleid voor bedrijventerreinen. Jo Coenen presenteerde afgelopen vrijdag het nieuwe (zijn nieuwe) architectuurbeleid. Hierin zullen volgens hem ontwerpers eerder worden ingeschakeld bij belangrijke ontwerpopgaven én zal de publieke kant van architectuur en de openbare ruimte meer tot zijn recht komen. Met de tien grote projecten wil de rijksoverheid het goede voorbeeld geven. De projecten zijn ambitieus van opzet, divers van aard en worden gekenmerkt door een ingewikkelde ontwerpopgave. De projecten vormen een afspiegeling van toekomstige ontwerp- en bouwopgaven. Uiteenlopende thema's en vraagstukken komen aan de orde, zoals de omgang met cultuurhistorie, een duurzame benadering van landschaps- en waterbeheer, scenario's tegen het dichtslibben van de Randstad en oplossingen voor de toegenomen mobiliteit.