Afgelopen woensdagavond is op 96-jarige leeftijd de architect J.P. Kloos overleden. Kloos die zijn architectenloopbaan begon bij J. Duiker, was een uitgesproken representant van de Nieuwe Zakelijkheid in de architectuur.
Kloos (Schiedam, 1905) volgde zijn opleiding begin van de jaren twintig op de MTS in Utrecht, ten tijde van de bouw van Rietvelds Schröderhuis (1924). Van grote betekenis voor zijn ontwikkeling is de tijd waarin hij studeerde aan de Academie van Bouwkunst in Amsterdam en tegelijkertijd als opzichtertekenaar werkte aan het door architect Duiker ontworpen sanatorium 'Zonnestraal' in Hilversum (1926-28). Waarna hij naar Parijs verhuisde, om daar als projectleider te werken bij de bouw van Dudok's studentenhuis in de Cité Universitaire (1928-32).
Na zijn verblijf in Parijs komt hij naar Nederland terug om zich als lid van de Groep '32 en de vereniging 'de 8' actief in te zetten voor de acceptatie van de moderne architectuur, ook begint hij dan zijn eigen bureau. De grote voorbeelden van Kloos zijn H.P. Berlage en Duiker. Het door hen gepropagandeerde ' bouwen is dienen' en wel 'op de meest economische wijze' wordt door Kloos met grote consistentie in praktijk gebracht, het zou een zoektocht worden naar 'een wezenlijke functionele architectuur'; een architectuur die zich dienend opstelt ten aanzien van de samenleving en die constructie inzet zonder dat deze 'misbruikt zal worden voor esthetische oogmerken'.
Het was zijn stellige overtuiging dat een architect medeverantwoordelijkheid dient te dragen voor de ontwikkeling van de samenleving. 'Men hoort wel de stelling poneren, dat de architect zich door een rijstebrijberg van praktische eisen moet heen worstelen en dat hij daarna zijn kunstenaarstalenten kan gaan ontplooien. Ik zie in een dergelijke opvatting de miskenning van het feit, dat die verguisde rijstebrijberg juist de vertolking is van het leven, dat op een chaotische wijze tot ons komt. Wanneer wij in de achtergrond van dorre opsommingen en onvolledig kenbaar gemaakte verlangens dit leven niet weten te ontdekken, dan ontvalt ons een hoeveelheid gegevens omtrent dit leven en dan zal hij, die de zaken aldus ziet, inderdaad genoodzaakt zijn om niet alleen met kunst, maar ook met vliegwerk, de nodige fleurigheid aan zijn werk toe te voegen.' Aldus Kloos in 1964 tijdens een lezing die hij gaf.
Kloos heeft zich ook sterk gemaakt voor normalisatie en standaardisatie, en was een van de medeoprichters van de SAR (Stichting Architecten Research). Zijn drang tot normalisatie beperkte zich echter niet alleen tot bouwkundige zaken, het verhaal gaat dat hij briefpapier en enveloppe beplakte met stickertje waarop de tekst stond 'gebruik eenheidsformaat'.
Het oeuvre dat Kloos achterlaat is divers en bestaat onder meer uit ziekenhuizen, scholen, kantoorgebouwen en woningen, waaronder de zeer uitgesproken 'hangbrugmaissonetten' aan het Amsterdamse Dijkgraafplein.