Feature

Vredenburg bedreigd

Op 15 mei spreken de inwoners van Utrecht zich indirect uit over het voortbestaan van muziekcentrum Vredenburg. Middels een referendum over het stationsgebied kan gekozen worden voor Plan 1 (compact) of Plan A (uitgebreid). Wanneer de meerderheid voor Plan 1 kiest zal Vredenburg worden afgebroken.

De twee visies voor het Stationsgebied waartussen de inwoners van Utrecht moeten kiezen lopen sterk uiteen. In Plan 1 wordt het Stationsgebied een nieuwe stedelijke zone; een compact opgezette nieuwe binnenstad met een centrale verbindingsas en een zakelijk karakter. Plan A gaat uit van een centrumfunctie voor Utrecht in de regio. Het Stationsgebied en de omringende wijken worden met elkaar verbonden door een centrumboulevard en een as die de westelijke delen van de stad met het centrum verbindt. Verwacht wordt dat Plan 1 in 10-15 jaar gerealiseerd kan worden en dat voor de realisatie van Plan A op 15 tot 20 jaar gerekend moet worden.

In Plan 1 moet Vredenburg plaatst maken voor een nieuw winkelcentrum. Op het Smakkelaarsveld zou een nieuw muziekcentrum inclusief een poppodium moeten komen. In Plan A zou Vredenburg blijven bestaan maar wel ingrijpend aangepast en verbeterd worden, zo zou er een grote zaal bijgebouwd speciaal voor popmuziek. In de locale pers lijkt de discussie over Plan 1 of Plan A zich te simplificeren tot wel of geen sloop van Vredenburg nu het lokale architectuurcentrum Aorta zich openlijk verzet tegen de sloop op architectuurhistorische gronden, 'een belangrijk tijdsdocument uit de moderne architectuur'. Vervent voorstander van Plan 1, Henk Westbroek van Leefbaar Utrecht, is van mening dat met de sloop van Vredenburg niets verloren gaat. Volgens hem is de akoestiek van het muziekcentrum bedroevend. Uitvoerende artiesten zouden in Vredenburg niet optimaal kunnen presenteren. Het verbeteren van de akoestiek zou volgens Westbroek veel geld kosten en het fundamentele probleem, de achthoekige zaak, niet oplossen. Westbroek spreekt wel de hoop uit dat het Nieuwe Vredenburg door Herman Hertzberger wordt ontworpen – waarschijnlijk heeft hij nog nooit gehoord van fenomeen Europese aanbesteding.

Hoe belangrijk Vredenburg ook is in de Nederlandse architectuurgeschiedenis, is het te hopen dat de inwoners van Utrecht hun keuze voor Plan 1 of Plan A niet van één gebouw laten afhangen en zich bewust zijn van de fundamentele keuze die 15 mei gemaakt moet worden.

Wat betreft de kosten heeft men geraamd dat Plan 1 15 miljoen euro zal opleveren en Plan A 91 miljoen euro zal kosten. Het tekort in Plan A wordt veroorzaakt de aanleg een complexe verkeersinfrastructuur rondom Westplein, een lager aantal m² kantoorruimte dan in Plan 1, en hoge kosten voor de uitbreiding van de openbare ruimte. Plan A beslaat ook een groter gebied. Naast al deze verschillen speelt al dan niet sloop van Vredenburg ook een rol. Vredenburg, ontworpen door Herman Hertzberger tussen 1973-1979, is een karakteristiek jaren zeventig gebouw: een duidelijk herkenbaar maatsysteem, B2 blokken, veel ontmoetingsplekken en een amfitheatervormige zaal. Uitgangspunt bij het ontwerp was dat Vredenburg een overgang moest vormen tussen de kolos Hoog Catharijne en de kleinschalige oude binnenstad.