UN fold is de titel van de overzichtstentoonstelling over UN Studio (Ben van Berkel, Carolien Bos) die afgelopen zondag in het NAi opende. Een ervaringstentoonstelling over ervaringsarchitectuur.
'Don't apologise, don't explain', aldus Carolien Bos in haar openingstoespraak. UN Studio maakt ervaringsarchitectuur gebouwen als een sculptuur. Anders dan vele architecten van hun generatie, is er bij UN Studio geen behoeft om dogmatisch vast te houden aan een idioom of theorie, bij UN Studio gaat het om vorm en ervaring, architectuur tussen kunst en vliegveld zoals ze zelf zeggen. Van Berkel en Bos zien het vliegveld, en met name het netwerk van vliegvelden, als een extreem voorbeeld van architectuur als 'de uitdrukking van de accumulatie van postkapitalistische logistiek', vliegvelden als ultrageconcentreerde steden waarbij fictie en werkelijkheid constant in botsing zijn, waar commercie de boventoon voert, synoniem met hectisch en vluchtigheid, en waar emoties als angst, geluk en verdriet extreem worden ervaren. Aan de andere kant van het spectrum bevindt zich kunst. Kunst wordt geassocieerd met reflectie, bezinning, puur. Wanneer architectuur zich meer in de richting van kunst beweegt, is het mogelijk om conflicten tussen verschillende ambities te overbruggen. Het gebouw kan contrasterende interpretaties oproepen en hierdoor ons begrip ervan vergroten, aldus Van Berkel en Bos.
boven: Centraal Station Arnhem
Ben van Berkel (1957) studeerde aan de Rietveld Academie in Amsterdam waarna hij naar Londen vertrok om aan de Architectural Association te studeren. Na zijn studie werkte hij onder meer bij de bureaus van Zaha Hadid en Santiago Calatrava alvorens hij in 1989 met zijn partner Carolien Bos (1959, kunstgeschiedenis Birkbeck College in Londen) het bureau Van Berkel en Bos oprichtte. Tien jaar later veranderde organisatiestructuur van het bureau en daarmee ook de naam: UN Studio (United Network Studio). In het NAi is nu een selectie van projecten te zien waaraan het bureau de afgelopen vijftien jaar heeft gewerkt.
De tentoonstelling, ontworpen door Anthon Beeke, kan beschouwd worden als een groot 3d-life style magazine. In de grote tentoonstellingshal staan negen reusachtige vierkante kokers. Slenteren van box tot box is als bladeren door het tijdschrift, de volgorde is niet van belang. De verschillende projecten staan op zichzelf maar samengevoegd wordt er een manier van leven getoond, en in dit specifieke geval een manier van architectuur bedrijven; een life style magazine trendy maar niet té, waar beeld en typografie samenvloeien.
Afgezien van een korte zakelijke en feitelijke tekst over het project maken de verschillende presentaties vooral de uitgangspunten, het oorspronkelijke idee en het ontwerptraject inzichtelijk: schetsen, (schets) maquettes, aquarellen, prints van computerrenderingen, schermen met daarop wisselende associatiebeelden en stukken tekst die Carolien Bos speciaal voor de tentoonstelling en catalogus schreef, flarden uit fictieve romans, teksten die – associatief – refereren naar een specifiek project:
'The feast day continued. Events succeeded each other at an ever-quickening pace. I was still hoping to get rid of Guido when he took you to the Hammam, pronouncing it the phantasmagoria of the exotic other. God knows what happened in the steam room; I swam for my life in the top-level pool at the end of the pier with a view of the radiant sea.
We ate luch at a waterside restaurant, after which the odours of garlic an red wine added themselves to the list of Guido's unattractive qualities. More and more he seemed to me an imposer, a scary intruder, whose motives I could not guess. He melted into the flow of the mass, yet somehow emanated disruption.'
(tekst behorende bij de herontwikkeling havenfront Genua)
Bezoek dat tijdschrift!