WiMBY -afkorting voor Welcome into My Backyard- is het motto van de Internationale Bouw Tentoonstelling Rotterdam-Hoogvliet, die de in volle gang zijnde herstructureringsoperatie in de Rotterdamse deelgemeente moet ondersteunen. De dagelijkse leiding van WiMBY ligt bij Michelle Provoost en Wouter Vanstiphout, beide van Crimson. Zij worden bijgestaan door o.a. Felix Rottenberg, tevens voorzitter van de bijeenkomst in Zaal de Unie in Rotterdam. De avond was bedoeld voor vertegenwoordigers van Rotterdamse culturele instellingen, om hen te informeren over de werkzaamheden en uit te nodigen om mee te denken.
Anderhalf jaar geleden ging WiMBY van start en werd, zo vertelde Provoost, de IBT als ‘paardenmiddel’ losgelaten op Hoogvliet. Ooit gebouwd voor de Shell medewerkers in het aangrenzende Botlekgebied in de jaren ’60/’70, ligt het nu als een geïsoleerde satelliet in een potentieel rampgebied. Hoogvliet heeft te kampen met geluidsoverlast van de snelweg, langsrazende chloortreinen en ontploffingsgevaar van de nabijgelegen petrochemische industrie. Er staan woningen op plaatsen waar met de huidige regelgeving niet meer gebouwd zou mogen worden. Tel daarbij op dat de woningvoorraad niet meer voldoet aan de huidige eisen en de (sociale) problemen konden niet uitblijven. Daarom moet Hoogvliet rigoureus op de schop.
Provoost en Vanstiphout benadrukken de positieve kanten van Hoogvliet. Het heeft nog de oude kern van het IJsselmondse dorp en is opgezet ten tijde van de idealistische naoorlogse woningbouw. Hoogvliet kent daarom veel buffergroen en is de groenste deelgemeente van Rotterdam. Bovendien zorgt de snelweg niet alleen voor overlast, maar ook voor optimale bereikbaarheid. Die zou moeten worden benut. Het bewijs voor die gunstige ligging wordt volgens Vanstiphout geleverd door het feit dat het bedrijventerrein al overvol is.
WiMBY kan echter niet planmatig te werk gaan, d.w.z. aan de hand van een vooropgezet masterplan. De ‘wake-up call’ voor dat inzicht was het A15 uitbreidingsplan, uitgevoerd i.s.m. One Architecture. Aan het eind van het project lag er een prima plan, maar niemand wilde het hebben en niemand was verplicht er iets mee te doen. Vanaf dat moment zou WiMBY alleen nog energie stoppen in de transformatie van verschillende, vaak reeds gestarte, initiatieven en de bundeling van de voorhanden kennis, invloed en mankracht tot een gemeenschappelijk project. WiMBY moet ervoor zorgen dat alle goede bedoelingen in Hoogvliet gestroomlijnd worden.
Daarom werd er i.s.m. Maxwan geen masterplan gemaakt, maar een boekje genaamd ‘Logica, stedenbouwkundig handboek voor Hoogvliet’. Dit boekwerk met 24 mogelijke scenario’s voor Hoogvliet wordt begeleidt door een aantal concrete voorstellen. Deze plannen kennen een hoog ludiek gehalte, zoals we van de door WiMBY uitgenodigde architecten als One Architecture en NL architects inmiddels gewend zijn. Zo is er een plan voor een ‘oefenfabriek’ gemaakt met Kamiel Klaasse en bedacht ontwerper/fotograaf Gerard Hadders de manifestatie ‘Hoogvliet Binnenste Buiten’, een project waarbij interieurs van Hoogvlieters aan de openbaarheid worden getoond. Met architectenbureau FAT uit Londen wordt ontworpen aan de ‘Heerlijkheid Hoogvliet’, huisvesting voor de vele initiatieven vanuit het bloeiende verenigingsleven. Deze hangplek voor jong en oud Hoogvliet bevat o.a. een tijdelijke feestzaal en BBQ veld.
Wellicht het meest interessante initiatief betreft de ‘scholenparasites’. De voorzieningen voor het basisonderwijs die werden aangetroffen in Hoogvliet, voor Rottenberg de thermometer voor een buurt, riepen om extra maatregelen. De ‘scholenparasites’ voorzien, indien gerealiseerd, gedeeltelijk in die behoefte.
De zwakte van WiMBY is de geringe juridische armslag. Het is geen onderdeel van de formele herstructurering en de partijen betrokken bij de invulling van de plannen zijn niet verplicht zich aan de voorstellen van het WiMBY team te houden. De dS+V Rotterdam behoudt de centrale planning en kan, ondanks het project zelf te hebben geïnitieerd, gewoon negeren wat er wordt geproduceerd. Ook de woningbouwcorporaties hoeven, ondanks hun betrokkenheid, geen verantwoording af te leggen aan WiMBY.
Bovendien wordt er, tijdens al dit brainstormwerk, al volop gebouwd. Ook daardoor lijkt de daadkracht van de organisatie al bij voorbaat gereduceerd. Of het enthousiasme en de goede bedoelingen van WiMBY concreet resultaat zal opleveren kan alleen de toekomst uitwijzen. Het is aan de werkelijke beslissingsmakers om de adviezen van deze ‘onafhankelijke R&D afdeling van Hoogvliet’ daadwerkelijk uit te voeren.