Recensie

Groots Amsterdam

Drie verschillende tentoonstellingen, in de ARCAM Galerie (Amsterdam), het ABC Architectuur Centrum (Haarlem) en de Zuiderkerk (Amsterdam), laten zien hoe het was in Amsterdam, hoe het nu is en hoe het gaat worden.

Het gaat goed met de Amsterdamse havens, althans dat is wat het Gemeentelijk Havenbedrijf Amsterdam ons wil doen geloven.

De wandvullende luchtfoto in de ARCAM galerie van de nieuwe ultramoderne containerterminal aan de Afrikahaven vertelt echter een ander verhaal: het terrein is uitgestorven, geen schip, geen container, geen mens is op de foto te zien. De terminal als een werkeloos kunstwerk.

Amsterdam aan zee is de titel van de tentoonstelling in de ARCAM galerie. Op de expositie wordt de relatie tussen Amsterdam en de zee vanuit verschillende invalshoeken belicht. Voor wie meer wil zien dan video's heeft ARCAM een architectuurroute uitgezet. Deze loopt vanaf de Oranjesluizen tot de sluizen van IJmuiden en voert langs stille getuigen van gewezen havenactiviteiten als het Koloniaal Etablissement (Westerdoksdijk, Amsterdam) en langs plekken waar nieuwe ontwikkelingen de geur van cacao hebben verdreven.

expositie Zuiderkerk met artist impression van de Amsterdam Arch en een maquette van de AFC voetbalvelden

In de Zuiderkerk is een informatieve tentoonstelling te zien over de plannen voor de Amsterdamse Zuidas, het gebied tussen de De Boelelaan en de Stravinskylaan. Deze voormalige sportvelden worden in verschillende fases ontwikkeld tot een hoogwaardig woon- en werkgebied, met onder meer kantoren, die tot het topsegment behoren, en een vijfsterren hotel met conferentiezalen. Op de tentoonstelling wordt de huidige stand van zaken getoond. Zo blijkt dat pas in 2004 of 2005 een beslissing wordt verwacht in de keuze tussen het dijk- (infrastructuur bovengronds) en het dokmodel (infrastructuur ondergronds). Voor het Drentepark, de oostflank van het gebied waar de voetbalvelden van AFC liggen, zijn Richard Rogers en Adolfo Natalini gevraagd om stedenbouwkundige voorstellen te maken voor respectievelijk de A10 zone en de parkrand. Volgens de huidige plannen blijft AFC op de huidige locatie, de velden zullen als terrassen worden neergelegd waarbij het hoogste veld op circa 10 meter van maaiveld komt te liggen. Of en wanneer de plannen uitgevoerd gaan worden is nog niet duidelijk. Anders is het met Mahler 4, een woon-, werkgebied waarvan met de bouw is begonnen. Op de expositie zijn de ontwerpen van Toyo Ito, Rafael Viñoly, SOM, Micheal Graves en Medic & Puljiz (De Cie.) te zien die naar verwachting eind 2005 zullen worden opgeleverd.

Dit jaar wordt nog begonnen met de architectenselectie voor het deelgebied 'Gershwin', een locatie aan de zuidzijde van het ontwikkelingsgebied. Het eerste gebied met voornamelijk een woonfunctie. Men verwacht in 2004 met de bouw te starten. Hier zal ook, in de as van de Minervalaan en tegenover het Hilton Hotel, de Amsterdam Arch worden gerealiseerd. Een toren met onder meer een hotel, appartementen, een conferentiecentrum en detailhandel: de Zuidas als een soort Amsterdamse versie op het Parijse La Défense.

expositie ABC en woningbouw Maurtiskade Amsterdam

In het Haarlems architectuurcentrum is een kleine Engelstalige expositie ingericht over het werk van Erick van Egeraat. Naast foto's van gerealiseerd werk bestaat het grootste en voornaamste deel van de expositie uit (nog) niet gerealiseerd werk. Projecten in Londen, Straford-upon-Avon, Budapest, Moskou, Amsterdam, Haarlem. De ene afbeelding nog verleidelijker dan de andere. 'Modern baroque' zoals hij het zelf noemt, en daarmee waarschijnlijk op de theatrale aspecten in zijn architectuur duidend. 'I am not interested in creating an image. I am interested in how to build that image', leidt Erick van Egeraat in.

Op de expositie is onder meer een woningbouwproject aan de Amsterdamse Mauritskade te zien. Het project is onlangs opgeleverd en de bezoeker kan met eigen ogen aanschouwen dat er nauwelijks verschillen zijn tussen het verleidelijke beeld op de expositie en de werkelijkheid aan de Mauritskade. Vooral de wijze waarop in de punt van het gebouw de verdiepingen ten opzichte van elkaar verschuiven is fascinerend. De plattegronden van de luxe appartementen zijn ruim van opzet maar hebben net als zoveel andere nieuwbouwprojecten een open keuken en een loggia. Zij het dat de loggia bij een aantal woningen wel heel opmerkelijk is, namelijk de aan de gevel gelegen gang. De gangloggia kan vergroot worden door de glazen schuifwanden van een van de kamers te openen waardoor de gang een hal wordt en de hal een loggia, een inpandige veranda.