Deze week is het ontwerpatelier Deltametropool van start gegaan. Onder leiding van Donald van Dansik (One Architecture) worden de uitgangspunten van dit ‘Grote Project’ nader onderzocht. Aardig detail: beide ‘Koolhazen’ (Rem en Teun) doen mee. Pikant gegeven: Snozzi’s Cirkel is nog niet van de baan.
'Kansen en problemen zijn realiteit, het gaat erom de kansen te benutten en de problemen op te lossen. Daar zijn fantasie, visie, verbeeldingskunst, creativiteit, deskundigheid en oog voor de realiteit voor nodig.' Met deze lekker op de vlakte blijvende woorden opende minister Kamp op maandag 23 september het Ontwerpatelier Deltametropool. De ontwikkeling van de Randstad 'tot een gebied dat zich kan meten met andere grootstedelijke gebieden in Europa en de rest van de wereld' is één van de doelstellingen van de Vijfde Nota en van het Nationaal Verkeers- en Vervoersplan. Eerder werd het gebied in de laatste Architectuurnota al aangewezen als één van de zogenaamde Grote Projecten.
Onder leiding van Donald van Dansik gaan drie ontwerpteams zich de komende maanden buigen over een aantal cruciale vragen ten aanzien van de Deltametropool. Hoofdvraag is de kwestie of, en zo ja hoe, de Deltametropool als eenheid kan worden getypeerd. Is het gebied eigenlijk wel een Metropool? En zo nee, wat is het dan wel? Moet het een metropool worden? En zo ja, hoe dan? Deze zoektocht naar de identiteit van de Deltametropool moet uiteindelijk leiden tot een 'verbeelding' van de dragende principes van het gebied. Tevens wordt de ontwerpteams gevraagd welke ontwerpingreep een doorslaggevende bijdrage kan leveren aan de samenhang van het gebied. Stuk voor stuk cruciale vragen die in een paar maanden waarschijnlijk niet eenduidig beantwoord zullen zijn, maar waarvan intelligente antwoorden wél aanzet kunnen zijn voor een scherper debat en een doelgerichter beleid.
De zoektocht wordt uitgevoerd door drie ontwerpteams. Team A, onder leiding van Rem Koolhaas / OMA, onderzoekt de Westflank, Team B, met Dirk Symons / H+N+S aan het roer, gaat zich bezig houden met de Centrale Open Ruimte (voorheen het Groene Hart?) en team C, met als ontwerpleider Teun Koolhaas / TKA, pakt de driehoek Almere, Hoofddorp, Utrecht. Elk team wordt tevens gevraagd zich in algemene termen over het gehele metropoolgebied uit te spreken en om een eigen thema uit te diepen. De thema's zijn voor Team A, B en C respectievelijk: Trends (welke mogelijkheden zijn er om trends en autonome processen die in het gebied spelen 'om te keren'), Grenzen (en dan vooral de 'Rood-Groene' grenzen) en Techniek/Sociaal-Economische en Sociaal-Culturele Dimensies. De resultaten van het ontwerpatelier zullen begin december worden gepresenteerd. De voortgang kan worden gevolgd op een speciale website. In de komende maanden zal het Ontwerpatelier een aantal seminars organiseren met als doel om de teams vanuit diverse invalshoeken en kennisgebieden te voeden. Het is volgens de website uitdrukkelijk de bedoeling dat de seminars een publiek karakter krijgen. Mede daarom heeft het Ontwerpatelier Deltametropool een adres: de Kunstpassage aan de Kneuterdijk 1 in Den Haag. Voor data zie website.
Snozzi’s Cirkel
In de berichtgeving over het Ontwerpatelier wordt steeds uitdrukkelijk melding gemaakt van het feit dat de Zwitserse architect Luigi Snozzi is gevraagd om – parallel aan het ontwerpateliertraject – een team samen te stellen om zijn eerdere werk in het kader van de Deltametropool verder uit te werken. Juist de uitdrukkelijke vermelding in zowel het persbericht van VROM als op de website van het Ontwerpatelier doet vermoeden dat de Rijksbouwmeester niet van plan is om zijn favoriete schets voor de Deltametropool zo maar aan de kant te zetten. 'Verbeelding' kan dit plan niet ontzegd worden: Snozzi trok een mathematische cirkel over de Randstad (op pijlers, 30 meter boven de grond met daar overheen een Rondje Randstad-treintje), binnen de cirkel alleen 'tulpen en koeien' (Deltametropool Indentiteit?), langs de cirkel stations met woontorens (Creatieve Grootstedelijke Ingreep?).
Het is te hopen dat de nu gevormde ontwerpteams zullen komen met een tikkeltje subtielere en intelligentere verbeeldingen van een toekomstige Randstad.