Feature

Parma in de polder

De afgelopen jaren zijn verschillende stedenbouwkundige plannen voor het stadshart van Amsterdam opgesteld. In de loop van de tijd werden de uitspraken over de toekomstige inrichting van het gebied zo steeds gedetailleerder. Op dit moment werkt Soeters Van Eldonk Ponec architecten aan een plan voor de herinrichting van het winkelhart van Amsterdam Noord.

Het Buikslotermeerplein, het stadshart van Amsterdam Noord, bevindt zich midden in de Buikslotermeerpolder. De polder ligt een aantal meter lager dan het omringende landschap. Dit bijzondere landschappelijke kenmerk heeft in het verleden in verschillende stedenbouwkundige plannen een hoofdrol gespeeld. Alle hebben ze tot inzet gehad de versnippering van de polder door de infrastructuur, met name door de Nieuwe Leeuwarderweg, de snelweg die naar de binnenstad van Amsterdam leidt, op te heffen. Bureau TKA (Teun Koolhaas Associates) stelde zo een 6 jaar geleden voor de Nieuwe Leeuwarderweg te verlagen tot maaiveldniveau om zo de barrièrewerking te verminderen. Deze plannen bleken onhaalbaar.

Momenteel wordt gewerkt aan plannen om de weg het aanzien en de functie van een stadsstraat te geven door de weg aan weerszijden met bebouwing als het ware in te pakken. Het winnende ontwerp voor Europan 6 van Judith Korpershoek, Jan Richard Kikkert (Architectenbureau K2) doet een interessant voorstel voor een nieuwe relatie tussen gebouw en weg, en tussen het achtergelegen landschap en het gebouw. De viaducten vormen een ontwerpopgave op zich, met lichtschachten en functies gekoppeld aan het winkelcentrum en de eindhalte van de Noord/zuid metrolijn.

Bureau Urhahn heeft in 2001 in opdracht van stadsdeel Noord een stedenbouwkundig programma van eisen voor het stadshart plus omringende buurten opgesteld. Hierin wordt een geleidelijke transformatie voorgesteld van het huidige eenzijdige winkelaanbod naar een gemengd stedelijk woon/werk en winkelgebied, zonder dat grootschalige sloop en nieuwbouw hoeft plaats te vinden. Het huidige winkelcentrum was ooit één van de modernste in zijn soort, nu staat het er een beetje verwaaid bij ondanks de strakke glazen luifels die een aantal jaar geleden zijn aangebracht. De inkt van dit document was nog niet droog of de ontwikkelaar van Bluewater, een shoppingmall bij Londen, had zijn oog laten vallen op het stadshart. Dit plan bood plaats aan meer grootschalige 'leisure' activiteiten zoals een museum, een shopping mall en grote waterpartijen.

Nu dus Sjoerd Soeters, die bij de uitwerking van het Urhahnplan met een bijzonder ruimtelijk concept is gekomen voor het winkelgedeelte. Hij trekt een vergelijking met Parma. Dit heeft een straten patroon met een maaswijdte van 50 x 50 meter en een maximale breedte van zo'n 8 tot 10 meter dat voldoende kleinschalig lijkt om de voetgangersstromen net zo samen te persen als in een 'echt' stadshart. Zo kan een dicht weefsel van compacte stadsblokken ontstaan, met verschillende niveaus in de gebouwen en de straten.

In ieder geval moet het een winkelcentrum met allure worden, en een grootstedelijke uitstraling. De situering van een indoortopsportcentrum, een bioscoop en theater, voorzieningen die nu nog ontbreken in Noord,  plus de bouw van 3500 nieuwe woningen en een onderwijscomplex voor de ROC, zullen hier zeker toe bijdragen.