Recensie

1ab: nog twee weken

Over twee weken, op woensdag 7 mei, opent koningin Beatrix de eerste Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam. Voor wie er heen wil hierbij een samenvatting van het uitgebreide programma. Voor wie thuis wil of moet blijven een aankondiging van enige live video streams van activiteiten gedurende de openingsweek via het internet.

Aan de basis van de biënnale staat het onderzoek dat curator Francine Houben deed naar esthetiek van de Nederlandse snelweg. In het kader van de Biënnale is dit onderzoek verbreed naar vergelijkbaar snelwegonderzoek door universiteiten in andere – soms zeer sterk van de situatie in de Randstad verschillende – metropolen zoals Los Angeles, Jakarta, Mexico City, Tokyo, Boedapest en Beirut. In elk van deze steden is een route van 100 kilometer gekozen, die vanuit de auto (alleen in Tokyo werd gekozen voor de trein) met vier camera’s is gefilmd en waarvan de ruimtelijke eigenschappen op een gestandaardiseerde, ten behoeve van het ‘Holland Avenue’ onderzoek ontwikkelde manier, in diagrammen zijn samengevat. Op basis van dit onderzoek is door de universiteiten een ontwerp gemaakt voor een fragment van 10 kilometer.Het resultaat van dit wereldwijde onderzoek wordt onder de titel ‘World Avenue’ tentoongesteld in het NAi en vormt volgens het persbericht het ‘pronkjuweel’ van de biënnale.

Naast de internationale ‘World Avenue’ wordt in het NAi ook het resultaat van de ontwerpopdracht ‘Holland Avenue’ getoond. Twaalf architectuuropleidingen, de academies van Bouwkunst in Rotterdam en Amsterdam, de faculteit Bouwkunde van de TU Delft, het Berlage Instituut en een achttal buitenlandse opleidingen, tonen daarbij ontwerpen voor een gedeelte van het ‘rondje Randstad.

Verder zal in het NAi de tentoonstelling ‘Motopia’ te zien zijn waarin verschillende – meest visionaire en niet gerealiseerde – ontwerpen uit de 20ste eeuw worden tentoongesteld waarin de mobiliteit (opnieuw voornamelijk de ‘auto-mobiliteit) een grote vormgevende en ruimtebepalende rol speelt. Op deze tentoonstelling zullen plannen te zien zijn van onder meer Frank Lloyd Wright, Leonidov, Le Corbusier en Alison en Peter Smithson.

Bovendien zal in het NAi de ‘Mobility Lounge’ worden ingericht als een meetingpoint, internetcafe en workshopruimte en zal de arcade van het NAi worden volgezet met een ‘file’ van historische auto’s en andere voertuigen.

De tweede hoofdlocatie is Las Palmas. Hier zal het laboratoriumkarakter van de manifestatie tot zijn recht moeten komen. Onder de titel Mob_Lab, Open Biënnale wordt het resultaat van een open oproep naar projecten op het vlak van openbaar vervoer, milieu, technische innovatie van de auto, experimentele vervoerssystemen, kunst, architectuur en stedenbouw getoond. Uit 300 inzendingen zijn circa 90 projecten geselecteerd die in Las Palmas zullen worden getoond. De inzendingen worden (analoog aan het World Avenue onderzoek) geordend in de rubrieken Road, Verge en Field en aangevuld met de thema’s Transferia, Fiction/NonFiction en Urban Planning.

Verder vermeldt het programma een groot aantal presentaties van veel Nederlandse en enige buitenlandse instellingen die soms wel en soms niet of nauwelijks op het thema van de biënnale aansluiten (zoals de presentatie van de plannen voor Ground Zero), maar die kennelijk ter verhoging van de algehele feeststemming zijn toegevoegd.

Open Forum voor Debat

Gedurende de gehele looptijd van de biënnale – van 7 mei tot 7 juli – wordt onder de samenvattende titel Open Forum voor Debat een ‘uitgebreid programma met symposia, lezingen en discussies’ aangekondigd. Hierin zal gesproken worden over ‘de inhoudelijke verbreding van het beroep van architecten met betrekking tot mobiliteit anno 2003, de uitdaging van architectuuropleidingen om nieuwe bruggen te slaan naar deze praktijk en de vraag of overheden en opdrachtgevers architecten moeten betrekken in interdisciplinaire ontwerpteams voor het ruimtelijk beleid’. Tijdens vier opeenvolgende weekends zullen themalezingen voor het grote publiek worden gehouden, terwijl op zaterdagmiddagen de deelnemers aan het Mob_Lab hunnen plannen zullen toelichten. Ook zal er in juni een ‘lagerhuis’debat worden georganiseerd onder leiding van Marcel van Dam. De nadruk zal echter komen te liggen in het openingsweekend van 7 tot 11 mei. Er zijn dan overdag twee symposia gepland: over respectievelijk ‘World Avenue’ en ‘Holland Avenue’, terwijl de avonden gereserveerd worden voor de internationale discussie over mobiliteit met een keur aan (inter)nationale architecten onder de titel Star Speakers festival.

Live streams via internet

Met deze opsomming is nog maar een deel van de activiteiten genoemd. Dat wordt dus afzien voor diegenen die niets willen missen. Voor de thuisblijvers, en voor de vele studenten all over the world die aan het onderzoek mee hebben gedaan, maar die niet naar Rotterdam kunnen komen, worden de symposia over World en Holland Avenue via het internet ‘uitgezonden’. Deze live streams – een samenwerking van ArchiNed, V2, NAi en 1ab, zijn mogelijk dankzij het hogebandbreedte experiment Gigaport. Aan de live video streams van de symposia (en wellicht ook de officiële opening) zal een chatbox worden gekoppeld, zodat er via het internet mee kan worden gediscussieerd over de thema’s en vragen die zich tijdens de symposia voordoen. De link naar de streams wordt bekend gemaakt vanaf de ArchiNed website en vanaf de website van 1ab.