Uitslag Archiprix 2003

Maarten Terryn (AvB Maastricht) met zijn project: 'Minimal – Real, Looking for Johnny'. Dit is volgens de jury een poëtische plan dat: 'op zeer persoonlijke en eigenzinnige wijze in(gaat) op een aantal relevante stedenbouwkundige en architectonische thema's voor de woonplaats van de ontwerper, het Belgische Beringen. De anonieme architectuur van de ontworpen bebouwing en de terughoudende stedenbouwkundige ingrepen sluiten naadloos aan bij de gegroeide situatie in Beringen. De combinatie van de filosofisch getinte teksten, de filmische analyse en de trefzekere ontwerpvoorstellen vormen samen een hecht geheel.' Het is een intrigerend plan dat aanzet tot reflectie over relevante thema's in architectuur en stedenbouw, aldus de jury.

De jury van Archiprix 2003, bestaande uit: Bernard Colenbrander (theorie), Dick van Gameren (architectuur), Adriaan Geuze (landschapsarchitectuur), Martine de Maeseneer (architectuur), Tjerk Ruimschotel (stedenbouw), selecteerde verder zes plannen met bijzondere kwaliteiten – maar ook enige tekortkomingen – voor een eervolle vermelding:

Allé Zwolle! van Daniël Casas Valle (AvB Amsterdam)

HUT Z8@(x,y) HUT 019@(8°27'51'/46°36'42') van Pim Pompen (TU Eindhoven)

Nieuw Nederlands astmacentrum in Davos van Peter Masselink (AvB Arnhem)

The secret garden van Hiske Wegman (TU Delft)

VASSO 'composition of main ports' van Delano Richardson & Piotr Poniatowski (TU Delft)

Werk en Belevenis van Yuri Werner (AvB Amsterdam)

De grote diversiteit aan inzendingen was opvallend volgens de jury. Het spectrum omvat zowel super individuele fascinaties als maatschappelijke betrokkenheid. Beide uiterste polen zijn goed vertegenwoordigd. Binnen de categorie persoonlijke plannen wordt veelal vorm geven aan een ritueel, met als meest sprekende voorbeelden Cultuurgeneraties en De dood in de stad.

De jury merkt verder op dat de aandacht voor de infrastructuur in het algemeen en de mobiliteitsesthetiek in het bijzonder zich niet beperkt tot de beroepspraktijk. 'Ze is ook manifest aanwezig, om niet te zeggen oververtegenwoordigd, in deze lichting afstudeerplannen.'

De jury waarschuwt: 'met zorg constateert de jury dat de relatie van het ruimtelijk ontwerp met de theoretische onderbouwing over het algemeen niet erg hecht is. (…) Zelfs bij plannen die het daarvan moeten hebben, zoals de op de praktijk gebaseerde opgaven, is de onderzoekscomponent vaak onvoldoende ontwikkeld. Veelal beperkt het onderzoek zich ten onrechte tot een enkel deelaspect. Om in de praktijk succesvol te kunnen opereren moet een ontwerper juist in staat zijn om gemotiveerd conclusies te trekken uit complexe randvoorwaarden. Bij een gebrekkige onderbouwing doen de ontworpen oplossingen willekeurig aan.'

Enkele wetenswaardigheden: de Nederlandse ontwerpopleidingen geselecteerden 27 afstudeerplannen voor deelname aan de Archiprix 2003. Van de 27 plannen zijn er 21 met als afstudeerrichting architectuur, 4 plannen hadden als afstudeerrichting stedenbouw en tenslotte zijn 2 projecten ontworpen door deelnemers die afstudeerden in de landschapsarchitectuur. Deze verhouding is voor de Archiprix normaal. Opmerkelijk is wel dat de TU-Delft geen stedenbouwplannen selecteerde.

Vorig jaar was er veel aandacht voor Rotterdamse locaties, de aandacht verschuift dit jaar weer wat meer naar de regio en het buitenland. Een derde van de plannen heeft betrekking op een buitenlandse locatie, daarmee maken de buitenlandse plannen weer een aanzienlijk deel uit van het totaal na een terugval in de voorafgaande jaren. Het aantal van slechts 4 vrouwelijke deelnemers op een totaal van 33 deelnemers is uitzonderlijk laag. Hun aandeel schommelde jaren lang rond de dertig procent. Het percentage vrouwelijke deelnemers is hiermee teruggezakt naar het niveau van 1988.

Alle ingezonden plannen en het volledige juryrapport zijn te vinden op de website van Archiprix.