DS Landschapsarchitecten maakten in 1995 hun eerste ontwerp voor het Tilla-Durieux-Park. Het park, gelegen aan de Potsdamer Platz in het midden van het nieuw herrezen centrum van Berlijn, werd onlangs officieel geopend.
De opdracht kwam voort uit een gewonnen prijsvraag voor twee parken die in 1995 was uitgeschreven door het gemeentebestuur van Berlijn. Het eerste park, Henriëtte-Herz-Park werd vorig jaar opgeleverd. Omdat het tweede park op een nog aan te leggen spoortunnel kwam te liggen en de locatie daarna als bouwplaats diende voor de nieuwbouw op de Potsdamer Platz, werd uiteindelijk pas vorig jaar begonnen met de daadwerkelijke aanleg.
Het Tilla-Durieux-Park bestaat uit een om zijn lengte-as getordeerde grasvlakte van 450 meter lang en ruim 30 meter breed die op één plek doorsneden wordt. De hoogte (maximaal 4 meter) en hellingshoek van 35° maakt het een hachelijke onderneming om elders dan bij de uitsparing, de grasvlakte over te steken. Er was veel weerstand tegen het ontwerp, met name van omwonende en eigenaren. Het park zou niet gezellig zijn – veel mensen associëren een park toch eenmaal met bloemperken, bomen, wandelroutes en bankjes – en er was bezwaar tegen het feit dat het park slechts op één punt te doorkruisen is. Tot een jaar geleden was het vanwege deze bezwaren niet zeker of het plan uitgevoerd zou worden.
Berlijners mogen zich gelukkig prijzen dat het Tilla-Durieux Park er toch is gekomen. De groene vlakte is een visueel rustpunt ten opzichte van het omringende architectonisch geweld. Vooral de door Richard Rogers ontworpen gebouwen verdringen elkaar in hun roep om aandacht. Het park voegt zich echter niet naar zijn omgeving, juist door de tordering verandert de platte grasvlakte in een monumentaal gebaar, in landschapskunst.
De doorsteek ter hoogte van de Bernburgertreppe zorgt voor een zinvolle verbinding tussen Askanischer Platz en Marlene Dietrich Platz. Alle andere insneden zouden leiden van iets naar niets. In het allereerste ontwerp dat DS maakte ontbrak de doorsteek zelfs helemaal. De opdrachtgever stond er echter op dat hij gerealiseerd zou worden. Het plan is er niet slechter van geworden, in tegendeel, want staande in de uitsparing wordt het monumentale, de leegte en de kracht van de tordering het sterkst ervaren.
Ondanks dat het hier een grasvlakte betreft is het Tilla-Durieux Park niet saai. Wanneer men om en in het park loopt, verandert het beeld van het groene vlak en de omgeving voortdurend. Niets is wat het lijkt en wat men verwacht.
Het ontwerp van DS kan begrepen worden als een continuering van de Hollandse traditie om in het hart van een nieuwe wijk een leegte te creëren. Een ruimte met een sterk symbolische waarde, de belofte van een nieuw begin, een bewust tabula rasa; een ruimte waar alles mogelijk is zonder gehinderd te worden door dingen die er al zijn. Juist midden in Berlijn, op een locatie die na de 2e Wereld Oorlog totaal verwoest was door de bombardementen van de geallieerden en daarna kaal bleef omdat ze het niemandsland vormde tussen Oost en West Berlijn, waar iets verder de muur stond, juist op deze historische beladen plek realiseerde DS een eigentijdse variant van een beproefd Holland medicijn, de belofte van de leegte.