Recensie

“Niet gecompliceerder – maar ook niet eenvoudiger”

is de titel van een expositie over architect Herman Haan die te zien is in het door Haan ontworpen kantoorgebouw voor de Graan Elevator Maatschappij in Rotterdam.

In 1963 ontwierp Herman Haan (1914-1996) voor de Graan Elevator Maatschappij een twee verdieping hoog gebouwtje waarvan de bovenste als kantoor diende. In de onderste laag bevonden zich twee dienstwoningen met een garage. In de jaren zeventig werd ook deze verdieping tot kantoorruimte verbouwd. In afwachting van een nieuwe eigenaar en functie staat het gebouwtje momenteel leeg. Architecten en buurtbewoners Pietsch /Mueller /Kaarsemaker namen het initiatief om in deze overgangsperiode een kleine bescheiden expositie in te richten over het werk van Herman Haan. De tentoonstelling belicht de theoretische achtergrond van Haans architectuur. Aan de hand van vier 'projecten' – zijn eigen woonhuis, de CIAM-conferentie in Otterloo, de studentenwoningen op campus van de TU Twente en de Tellemexpeditie van 1964 – worden Haans architectuuropvattingen die hij zelf nooit duidelijk heeft uitgesproken, inzichtelijk gemaakt. Zo zijn er op de tentoonstelling geluidsfragmenten te horen van de in 1959 door Team Ten georganiseerde CIAM-conferentie; Haan had op uitnodiging van Aldo van Eyck en Jaap Bakema enkele Team Ten bijeenkomsten bijgewoond. De (verbouwings)geschiedenis van Haans eigen woonhuis aan de Kralingseweg in Rotterdam wordt verteld met onder meer maquettes, foto's en geluidsopnamen van interviews met Haans medewerker Jacques Groeneveld, toenmalig stagiair Joop van Stigt en bewoner de heer Werkman. Zeer de moeite waard is de documentaire die de NCRV in 1964 maakte van Haans expeditie naar de Tellem, een uitgestorven stam die leefde in het Dogon-gebied (Mali). Met archeologische precisie en als een waar antropoloog probeert Haan de raadsels over de Tellem op te lossen.

Niet alleen is de expositie een bezoek waard, het is ook wellicht de enige kans om het kantoorgebouw van binnen te bekijken. En hoewel er in de loop van de jaren enige binnenmuren zijn opgetrokken, is het goed mogelijk – enigszins geholpen door foto's – een voorstelling te maken van de transparantie die kantoor eerst bezat en die zo kenmerkend is in de architectuur van Herman Haan.