Recensie

Vrolijke Boel op e-culture fair

Voor de tweede maal organiseerde Virtueel Platform de ‘e-culture fair’. Net als op een jaarmarkt waren er ‘kraampjes’, was er spektakel, heerste er een opgewonden en vrolijke spanning en werd er ook nog aandachtig gediscussieerd.

De e-culture fair had als hoofdthema Research & Development en werd op 23 en 24 oktober gehouden in de hoofdstedelijke Melkweg, De Balie en Paradiso. Met de laagdrempelige manifestatie wilde Virtueel Platform, waarvan onder andere V2, de Waag, en Doors of Perception deel uitmaken, ‘het publiek’ kennis laten maken met nieuwe toepassingen van nieuwe media binnen de culturele sector. De 42 projecten op de fair waren geselecteerd op grond van de manier waarop er mee gespeeld, geleerd en gecommuniceerd kon worden en onderverdeeld in drie categorieën: Toys4Us, Mobile Home en My-mode. Vanwege het hoofdthema verkeerden nagenoeg alle projecten in een vroege ontwikkelingsfase; een fase waarin nog ruimte is voor experimenten en voor het bedenken van nieuwe toepassingen (nog) zonder winstoogmerk. De standhouders zelf bestonden voor het overgrote deel uit wetenschappers en kunstenaars die in nauwe samenwerking met universiteiten hun projecten ontwikkelen. Enthousiast en nog niet gehinderd door enige vorm van scepsis legden ze hun project keer op keer uit. Voor de My-mode, van interactieve kleding en wearable computing, had Premsela zelfs een ‘modeshow’ georganiseerd. Zonder catwalk, want veel kledingstukken waren immobiel vanwege het prototypische karakter, inclusief kabels en snoeren.

Naast de vele marktkramen en presentaties werd er natuurlijk ook gediscussieerd. Tijdens het congres ‘Investeren in Innovatie’ werd ingegaan op de rol van kunstenaars en de culturele sector in het algemeen bij innovatieprocessen. In de jonge discipline van nieuwe media ontwerper en programmeurs is interdisciplinariteit vanzelfsprekend. Kunstenaars, programmeurs, productontwikkelaars, sociologen, psychologen en producenten, ze werken al lang in allerlei tijdelijke verbanden samen. De rol van de kunstenaar in innovatieprocessen kan volgens Sara Diamond (Banff Centre, Canada) beslissend zijn. Een kunstenaar kan lateraal denken, is praktisch ingesteld, is vanzelfsprekend interdisciplinair, flexibel, maar ook doelgericht. Een belangrijke eigenschap – cruciaal voor het  werkelijke experiment – van een kunstenaar is ook dat hij of zij niet bang is om te falen. De kans op mislukking is niet alleen evenredig aan de experimentele gradatie (hoe meer kans op mislukking, hoe meer kans dat er bij een gelukt experiment werkelijk iets nieuws ontstaat), maar de mislukking op zichzelf kan zo zijn eigen schoonheid en nut hebben. Dit soort denken en doen, dit experimenteren ‘on the fly’, is misschien wel de belangrijkste bijdrage van de kunstenaar in een productontwikkelingtraject dat gericht is op innovatie. Het aardige van de e-culture fair was, dat deze theorie direct op de markt te bezichtigen en te bevragen was.

Omdat helaas niet alle projecten besproken kunnen worden, volgt hieronder een selectie. Tip: de volgende keer gewoon zelf gaan.

Toys4Us

Submarine Channel  ontwikkelde met de Britse cineast Peter Greenaway The Tulse Luper Journey, een onlinespel waarbij de speler het leven van Tulse Luper kan reconstrueren door de inhoud van 92 koffers te analyseren. Bijzonder aan het spel is dat het alleen op het internet komt en het twee jaar duurt om Lupers leven te ontrafelen, om de zoveel tijd verschijnt er een nieuwe koffer op het internet met daarin nieuwe aanwijzingen.

Ensemble

Kristina Andersen (ism STEIM) maakte een koffer vol muziekgeluiden en kinderverkleedkleren. Ieder kledingstuk is ook een sensor waarmee je geluiden kunt maken. Het bewegen van een hoed, het rondzwieren met een jurk, het openen van een dames tasje in het licht. ‘Ensemble’ is levende muziek door een orkest van verklede kinderen!

Zie beeld en video van eerder ‘verkleedconcerten’ op www.clownsparkles.com

Mobile Home

Bij netObjects zijn gewone alledaagse gebruiksvoorwerpen voorzien van ‘intelligente informatie’. Zo geeft een koekkoeksklok ieder kwartier het laatste nieuws waarbij de gebruiker de keus kan maken tussen ‘links’ of ‘rechts’ nieuws, een paraplu geeft de weersverwachting en een glas is voorzien van een versterker zodat er beter door muren heen geluisterd kan worden.

My-mode

De ontwerpers van de Fashion Victims wilden elektro magnestische velden (EMV) – zelf spreken ze van vervuiling – zichtbaar maken en ontwierpen een ‘kledinglijn’ bestaande uit een T-shirt, muts en tas. Deze zijn voorzien van een label met daarin verf en een sensor waarmee EMV gedetecteerd kan worden. Zodra dit gebeurd wordt een beetje rode verf uit het label in het witte kledingsstuk gepompt. Hoe meer contact met EMV, doordat bijvoorbeeld de mobiele telefoon steeds gaat, hoe dramatischer het kledingstuk oogt. Op deze manier willen de ontwerpers de onzichtbare wereld zichtbaar maken en een kritisch debat over EMV stimuleren.