Feature

CiBoGa wankelt, maar komt hopelijk toch weer boven

Het gaat al een tijdje niet goed met de voortgang van de bouw van de Groningse wijk Ciboga. Begin dit jaar werd de bouw van het appartementencomplex Caleidoscoop van William Alsop definitief afgeblazen. En sindsdien bakkeleien ontwikkelaar en gemeente over hoe het nu verder moet.

'Ciboga wordt schraler en goedkoper' meldde het Dagblad van het Noorden al in februari toen duidelijk werd dat Alsops Caleidoscoop niet gebouwd zou worden. De Caleidoscoop had eind 2004 opgeleverd moeten worden. De verkoop van de appartementen (prijsklasse van 226.000 tot 715.000 euro) ging november 2002 van start, maar toen er in februari van dit jaar nog geen woning verkocht was, hield de ontwikkelaar (ING Moes Amstelland combinatie) het – overigens in overleg met de gemeente – voor gezien.

Nu was Groningen natuurlijk lang niet de enige gemeente die in betere tijden ontworpen peperdure appartementen aan de straatstenen niet kwijt raakte, maar waar elders een voorzichtige pas op de plaats werd gehouden, lijkt de ontwikkelaar hier aan paniekvoetbal te doen. De verder te ontwikkelen woningen, zowel de vervangende woningen van de Caleidoscoop als de 700 nog te bouwen overige woningen, zouden 'meer op de wensen van de toekomstige bewoners moeten worden afgestemd.'

Het stedenbouwkundig plan voor Ciboga is in de jaren van Maarten Schmidt ontwikkeld door DRO Groningen en kreeg vooral aandacht doordat er een succesvol Europan-ontwerp (van S333) werd gerealiseerd. Het masterplan voor de openbare ruimte werd ontworpen door Alsop. Er zou een autoluwe wijk worden gerealiseerd, met maar een halve parkeerplaats per woning netjes onder de grond gestopt. De architectuur zou van een hoge kwaliteit zijn.

Op zich is aan deze uitgangspunten nog niets veranderd, zowel het stedenbouwkundig plan als de inrichting van de openbare ruimte zijn wat de gemeente betreft nog steeds aan de orde. Maar de ontwikkelaar denkt daar anders over. Halverwege dit jaar werd al duidelijk dat een halve parkeerplaats per woning kennelijk niet was 'wat de mensen wensen', dus werd de parkeernorm opgeschroefd. Bovendien werd er – zoals vrijwel in alle grote steden en terecht of niet, dat blijft een kwestie van de stoel waarop men zit – geklaagd over de hoge grondprijs. Er moest worden herontwikkeld, hedendaagse ontwikkelaarseufemisme voor 'gewoner', soberder en vooral kleiner (en nauwelijks goedkoper). Op eigen initiatief liet de ontwikkelaar  een alternatieve visie voor het gebied opstellen door Heeling Krop Bekkering.

Henco Bekkering geeft aan vooral het oorspronkelijke Cibogaplan te respecteren. Naar zijn mening was het plan – mede door de inbreng van Alsop – in de loop der tijd verslechterd door de 'steeds verdergaande verbijzondering'. Het alternatief betreft een 'normaliserings- en verdichtingsoperatie' waarbij het oorspronkelijke plan serieus wordt genomen en er ook gekeken wordt naar een betere aansluiting op de omringende bebouwing.

Het Nieuwsblad van het Noorden karakteriseert het plan onder de kop 'Ciboga wordt gewone wijk met veel blik' als volgt: 'De nieuwe woonwijk Ciboga wordt ontdaan van architectonische hoogstandjes. Het idee van de veelgeroemde 'schotsen' van stedenbouwkundige William Alsop worden grotendeels verlaten. Ciboga wordt een gewone stadswijk met tamelijk normale straten. En met veel meer parkeerruimte dan in de oorspronkelijke opzet.' Gewoon of niet, dat het een wijk met veel blik zou worden behoeft volgens Bekkering nuancering: 'Er komen inderdaad meer parkeerplaatsen, maar dan wel onder de grond. Met de bouw van een parkeergarage is begonnen.'

Op de website www.ciboga.nl, waar tot voor kort nog uitgebreid reclame werd gemaakt voor de architectonische kwaliteit van Ciboga (inclusief wervende panorama views), is inmiddels elke referentie naar het huidige plan verdwenen. Wat er wel op staat is een woonwensenenquete onder het motto: 'Ciboga komt er voor u, dus laat ons weten hoe u wilt wonen.' Waarmee tenminste de suggestie wordt gewekt dat de reeds gerealiseerde architectuur 'niet is wat de mensen wensen.'

Met de nieuwe 'gewoonheid' is de gemeente intussen niet blij. Misschien zou het goed zijn als de ontwikkelaar eens wat minder paniekerig op de marktsituatie zou reageren. 'Heel langzaam wordt de woningmarkt weer rijp voor nieuwbouw in de hogere prijsklassen', zo meent directeur George Groote van Meeùs in het Dagblad van het Noorden. Hij is overigens niet betrokken bij de aanpassing van Ciboga, maar als hij die opleving van de markt nu eens aan zijn collega's 'doorcommuniceert' richting het 'taskforce redevelopment CiBoGa' of hoe dat allemaal intern moge heten, en als gemeente en ontwikkelaar hun meningsverschil over de grondprijs nu eens zouden bijleggen, dan komt het misschien toch nog goed met een van de betere voorbeelden van binnenstedelijke ontwikkeling in Nederland.