In Woerden wil de gemeente de allerhoogste kwaliteit voor de nieuwe woonwijk Waterrijk. Iedereen kan daar zijn woondroom realiseren, maar niet de ‘woningontwerper’ met 35 jaar ervaring die niet in het Architectenregister is ingeschreven . De rechter gaf de gemeente gelijk.
Zelf een huis laten bouwen dat aan al uw woonwensen tegemoet komt. Wie droomt daar nu niet van? In Villapark Waterrijk, zo beloven burgemeester en wethouders van Woerden, kan deze droom worden waargemaakt, maar niet door iedereen, dat wil zeggen niet door iedere architect. Oeps, sorry, niet door iedere woningontwerper, want woningen mogen van de Woerdense vroede vaderen nu juist wel door architecten, maar niet door woningontwerpers worden bedacht. En de kantonrechter van Utrecht geeft Woerden gelijk.
Pardon, zo zullen niet-ingewijden misschien denken, een architect is toch ook een woningontwerper? Ja, dat is vaak zo, maar het omgekeerde geldt niet: een woningontwerper is niet altijd een architect.
Dat zit zo. In Nederland geldt de wet op de bescherming van de architectentitel. Die wet beschermt de titel architect. Alleen diegenen die ingeschreven zijn in het Architectenregister mogen zichzelf architect noemen, of hun bureau architectenbureau of afgeleiden daarvan. In dat register kun je worden opgenomen als je de juiste opleiding hebt afgerond of een speciaal examen hebt gedaan. Let op: de wet beschermt de titel, niet het beroep van architect. Iedereen mag naar hartelust ontwerpen en proberen zijn ontwerp gerealiseerd te krijgen zolang hij of zij zich maar geen architect noemt. Wat heeft die wet dan voor nut? Tja, daarover verschillen de meningen, maar in elk geval weet je als opdrachtgever dat een architect uit het register ooit een examen in zijn vak heeft moeten doen. Het zegt iets, maar natuurlijk ook heel veel niet. Het zegt bijvoorbeeld niets over de artistieke kwaliteit van de ingeschreven architect en al helemaal niets over de zakelijke kwaliteit, daar wordt namelijk geen onderwijs in gegeven.
Wat heeft dat allemaal met het realiseren van een woondroom in Woerden te maken? Welnu, in Woerden wordt een nieuwe woonwijk gebouwd. En de overheid stimuleert al jaren het zogenaamde particulier opdrachtgeverschap. Bewoners moeten zelf kunnen bepalen hoe ze wonen en daarvoor is het beleid er op gericht dat er maar liefst 30% woningen onder particulier opdrachtgeverschap tot stand moeten komen de komende jaren. Dat lukt nauwelijks, maar daar gaat het nu even niet om. Woerden heeft zich achter de kar van de overheid geschaard en biedt in haar nieuwe Waterrijk maar liefst 150 vrije kavels aan waarop de bewoners hun eigen woonwensen kunnen realiseren. In dit innovatieve plan wordt vraaggericht gebouwd. Dat wil zeggen dat u als consument centraal staat! Niet de gemeente, maar u geeft opdracht voor de bouw van uw huis! aldus de gemeente op de wervende website die aan Waterrijk gewijd is.
Maar Woerden vond die vrijheid toch een beetje eng en heeft een stok achter de deur gezet. In de kleine lettertjes, onder de kop Wonen met Allure subkopje Bouwen onder architectuur staat vermeld dat de woondroom alleen kan worden gerealiseerd door een architect die staat ingeschreven in het Architectenregister. En die wordt voor alle zekerheid ook nog eens bijgestaan door een stedenbouwkundige supervisor van West 8. De gemeente is helemaal niet verplicht die eis te stellen, sterker nog ze druist enigszins in tegen de wet die nu juist het vak van ontwerpen vrij laat, maar het mag kennelijk geen zooitje worden daar in Waterrijk.
Tot dusver niets aan de hand, dat wil zeggen, dit soort praktijken komen wel vaker voor. De spagaat tussen vrijheid en regelzucht lijkt zelden iemand te verwonderen. Maar in Woerden woont toevallig een architect, ach daar ga ik al weer, een woningontwerper want hij staat niet ingeschreven in het register, die al 35 jaar tot kennelijke tevredenheid van opdrachtgevers en gemeente woningen in Woerden bouwt. En die mocht opeens niet in dat mooie Waterrijk aan de slag. Zoals dat tegenwoordig gaat, stapte hij naar de rechter omdat hij vindt dat hij door deze houding van de gemeente schade lijdt. Volgens de gemeenteadvocaat zijn de ambities in Waterrijk hoog en als hij werkelijk zo goed was had de woningontwerper maar een diploma moeten halen. De rechter gaf de gemeente gelijk.
Beste rechter, beste gemeente Woerden, het wordt niet vaak openlijk gezegd, maar eens moet het gebeuren, daarom nu maar: Er zitten tussen die architecten in het Architectenregister een paar ongelooflijke knoeiers die u echt uw mooie Waterrijk niet in wilt hebben. Artistieke kwaliteit is niet afhankelijk van een opleiding, dat heeft de wetgever die de titelbescherming regelde goed begrepen. Als u werkelijke vrijheid wilt voor uw bewoners, dan moet u ze het recht geven desnoods in lelijke huizen te wonen. Als u daarentegen de allerhoogste kwaliteit wilt, dan moet u de allerbeste architecten selecteren en de boel niet overlaten aan de toevallige dromen van de kopers of een foute keuze uit dat register. Allebei gaat niet, dat wordt schipperen en modderen, dat merkt u nu.
Beste anonieme woningontwerper, misschien bent u briljant, misschien een hopeloze knoeier, dat interesseert me niet. Hierbij biedt ik u gratis het gebruik van mijn architectentitel aan. U hoeft er niet eens lid van ArchiNed voor te worden. Val me er verder niet te veel mee lastig en doe er wat moois mee daar in Woerden!