Feature

Shoppen op de afvalhoop

Afval is de onvermijdelijke resultante van massaconsumptie. Op elk moment in het traject van grondstof tot afgedankt product blijft overtollig materiaal achter. 2012 Architecten zien in deze stromen afval bruikbaar bouwmateriaal. Hun digitale bouwdocumentatie Recyclicity.net is bedoeld om ontwerpers aan te sporen gebruik te maken van deze verborgen materiaalstromen.

Naast het ontwikkelen van deze bouwdocumentatie, die binnenkort op internet beschikbaar is, richt 2012 zich op onderzoek en uitvoering. Het interieur van de schoenenwinkel Duchi is voor 90% opgebouwd uit afval. Toch ziet het er allesbehalve ‘shabby’ uit; vloeren, wanden, meubels, alles is strak, glad en krasvrij. Rekken met gebogen glazen schappen dragen vrolijke zomerschoenen en vooral veel dozen. Pas in tweede instantie blijken deze schappen te bestaan uit een grote partij autoruiten van de uit productie genomen Audi 100. De vondst van deze voorraad splinternieuwe ruiten in een opslagdepot vormde het uitgangspunt voor de indeling van de winkel. Door de ruiten met de zijkanten evenwijdig aan elkaar te schakelen ontstaat een cirkel die zich exact in de breedte van het pand voegt. Aan de voorzijde van de langwerpige winkelruimte blijft zo een ruimte over voor het exposeren en afrekenen van de schoenen. De cirkel van schappen omsluit een pasmeubel van afvalhout. Een loopband die kan draaien geeft de klant de mogelijkheid de schoenen te testen. De hele winkelvoorraad staat in de schappen zodat het personeel in één vloeiende beweging de klant een andere maat schoenen kan aanreiken. Geen minutenlang snuffelen in een donker magazijn, de klant al twijfelend achterlatend. Het is volgens Césare Peeren van 2012 dé manier om de aandacht van klanten vast te houden.

Alleen voor het zitmeubel dat is gebaseerd op de ultieme pasergonomie, zijn ontwerptekeningen gemaakt. De rest van het interieur is ontstaan tijdens de uitvoering. Het bouwproces dat ze zelf in handen houden is daarmee het voornaamste ontwerpmiddel.

De RVS staalconstructie voor de schappen van Duchi behoort tot de 10% nieuw materiaal. Ervaring heeft geleerd dat het zoute klimaat van Scheveningen geen staal duldt. Het uitgangspunt om zoveel mogelijk met lokaal afval te werken blijkt in de praktijk vaak moeilijk te realiseren. Daarbij zijn er op allerlei recyclematerialen en verwerkingsmethoden weer tegenargumenten te leveren die het gebruik ervan in twijfel trekken. Dit moet volgens Peeren geen struikelblok vormen. Interessanter is te kijken wat het gebruik van afvalmateriaal toevoegt aan de uiteindelijke vorm en gebruik van het resultaat.

Is dit jaar de ‘auto’ als thema gekozen, vorig jaar was het ‘witgoed’. Dit resulteerde in het Miele Ruimtestation dat op de Parasite expositie in Leidse Rijn veel opzien baarde. Eindelijk werd met een inspirerend voorbeeld zichtbaar wat de ontwerpers altijd in theorie probeerden over te dragen. Het Ruimtestation was een proefproject om methoden te ontwikkelen voor afvalarchitectuur. Hoewel het klimatologisch veel te wensen overliet was het gebruik van wasmachines voor de gevel overtuigend. Het idee van Recyclicity heeft met de uitvoering van het Miele Ruimtestation en onlangs met de schoenenwinkel Duchi een volwassen stadium bereikt.