De architectenselectie voor de nieuwbouw van het Amsterdamse Stedelijk Museum heeft vijf namen opgeleverd; een ‘veilige’ keus voor vijf Nederlandse architecten.
Uit 42 bureaus die zich voor selectie inschreven, waaronder 7 buitenlandse, zijn Architectuurstudio Herman Hertzberger, Benthem Crouwel, Henket & Partners, Diederen, Dirrix en Van Wylick en Claus en Kaan geselecteerd. Wie de nieuwe hoofdrol krijgt in de derde aflevering van de Stedelijk Museum soap wordt in september definitief beslist. Na eerdere afleveringen met buitenlandse gaststerren Robert Venturi en Alvaro Siza, lijkt het Stedelijk, daarin gesteund door de jury van deskundigen (Maarten Kloos, Max van Rooy, Wim Quist, Sjoerd Soeters, Wim Pijbes, Toon Verhoef, Hans van Beers), deze keer op safe te spelen.
Het is een lijst van capabele architecten die alle vijf ervaring hebben met museumbouw in een Nederlandse context en met Nederlandse bouwbudgetten. In een artikel in de Volkskrant van vanmorgen vertelt juryvoorzitter Herman van Vliet dat de zeven buitenlandse bureaus 'net zo serieus' zijn behandeld als de Nederlandse. De eis dat een 'gedegen kennis' van de Nederlandse situatie (bouwcultuur, regelgeving, laag budget) bij het bureau aanwezig moest zijn, gevoegd bij de knullige wijze waarop in de voorgaande ronden met buitenlandse architecten is omgegaan, heeft veel buitenlandse bureaus wellicht kopschuw gemaakt. Van Vliets vermoeden dat er zo weinig buitenlandse inschrijvingen zijn omdat de opdracht niet interessant zou vanwege de geringe omvang van de uitbreiding, lijkt minder vanzelfsprekend. Het Stedelijk mag een deel van zijn glans zijn kwijt geraakt, het is nog steeds één van de namen in de wereld van musea voor moderne kunst. Een iets vriendelijker uitnodiging had zeker meer respons opgeleverd.
'De tijd van grappen en grollen is echt voorbij. Het aanhouden van een hoog tempo is noodzakelijk' aldus Van Vliet, naast juryvoorzitter directeur van het projectbureau Stedelijk Museum. Eerst 15 jaar knoeien en er dan opeens haast hebben en op safe gaan spelen, het is de vraag of dat zo verstandig is. Met alle respect voor de vijf geselecteerde bureaus, het had toch van enige lef en bravoure getuigd als deze jury tenminste één bureau – Nederlands of buitenlands – had geselecteerd waarvan een tegendraads ontwerp is te verwachten. Want bij alle mitsen en maren ten aanzien van de selectie en de daarvoor benodigde procedurele deskundigheid, verwacht de opdrachtgever ook nog een 'eigenwijs brandpunt van het culturele leven'.
Nu de selectie van de vijf bureaus garandeert dat deskundigheid aanwezig is, lijkt het zaak dat de uiteindelijke keuze van een ontwerp in september wordt bepaald door dit 'eigenwijze' karakter en niet nog eens een keer door haalbaarheid, budget, procedurele gemakkelijkheid of wat voor veilige criteria dan ook. Laat vijftien jaar knoeien met een wereldopdracht niet eindigen in een haalbaar, maar voor iedereen teleurstellend resultaat.
Architecten, haal alles uit de kast deze zomer en hoedt u voor veilige voorstellen.