Feature

Praktische Parasites

Tot nu toe werden parasites in Nederland voornamelijk gerealiseerd binnen een culturele context. Het ging daarbij om het plezier van het tijdelijke, parasiterende en ingenieuze van de ontwerpen voor kleine gebouwtjes. Nu zijn er drie parasites opgeleverd die behalve plezierig ook nuttig zijn.

De SchoolParasites die drie scholen in Hoogvliet helpen aan extra en specifiek toegeruste ruimte, zijn ook de eerste gerealiseerde en gematerialiseerde projecten in het kader van de WiMBY! manifestatie in Hoogvliet, de grote naoorlogse ‘satellietstad’ van Rotterdam. WiMBY! wilde graag iets doen met parasites in Hoogvliet, eerst werd gedacht aan een serie van ongeveer twintig tijdelijke gebouwtjes die door de wijk verspreid zou worden, los van locatie en programma. Dat bleek niet haalbaar en toen ontstond het idee om voor basisscholen in de wijk een aantal specifieke SchoolParasites te ontwikkelen.

Samen met de Parasite Foundation, die zich inzet voor de ontwikkeling van ‘hoogwaardige, tijdelijke architectuur’, werden er uiteindelijk drie vrolijke kleine gebouwtjes gerealiseerd, ontworpen door Onix, Christoph Seyferth en Barend Koolhaas. Samen met drie scholen, de Jacobusschool, de Tuimelaar en De Notenkraker, werd er gekeken naar waar deze parasites aan moesten voldoen en welke functie ze zouden kunnen vervullen.

De standaardscholen die in de wederopbouwperiode overal in Nederland verrezen, werden ook in Hoogvliet gebouwd. En ook in Hoogvliet heeft de tijd niet stil gestaan. De bevolkingsamenstelling is drastisch veranderd, er woont tegenwoordig een breed scala aan verschillende nationaliteiten. Veel mensen hebben een laag opleidingsniveau, ze zitten regelmatig in de bijstand en daarbij zijn er veel eenoudergezinnen. De leerlingen van de Hoogvlietse basisscholen hebben vaak moeite met de Nederlandse taal en komen nogal eens slecht gevoed op school. De scholen bieden daarom programma’s waarbij leerlingen na school onder begeleiding huiswerk kunnen maken, maar ook kunnen blijven spelen, eten en drinken. Daarnaast wordt geprobeerd de ouders meer bij de school te betrekken, zij kunnen er bijvoorbeeld taallessen volgen en begeleid worden bij de opvoeding van hun kinderen.

De lagere scholen in Hoogvliet hebben moeite om de veranderende manier van lesgeven en de zich uitbreidende tijd die leerlingen op school doorbrengen onder te brengen in de standaardschoolgebouwen uit de jaren vijftig en zestig. De gebouwen zijn geheel gericht op het klassikaal lesgeven en dat is nu juist iets dat in steeds mindere mate gebeurt. Standaard noodlokalen bieden extra ruimte, maar ze zijn saai, grijs en vaak net zomin passend.

De SchoolParasites bieden ruimtes die zijn toegesneden op de nieuwe ‘brede’ basisschool. De Lantaren van Christoph Seyferth wordt ingericht als kooklokaal waar kinderen les krijgen in voeding en hygiëne, maar waar ook cursussen voor ouders zullen worden gegeven. De Bloem van Barend Koolhaas zal gebruikt worden als extra ruimte waar kinderen individueel of in kleine groepjes begeleid kunnen worden. De grote bloemvormige ruimte kan met schuifwanden in kleine kamertjes verdeeld worden, ook geschikt als werk of overlegruimtes voor de leraren. Het Beest van Onix is bedoeld voor theater en muziekactiviteiten, met een podium en de juiste akoestiek.

Een van de eisen die aan de drie SchoolParasites werd gesteld is dat het mogelijk moet zijn om ze seriematig te ontwikkelen. Het is de bedoeling dat ook andere scholen in Nederland, die met dezelfde huisvestingsproblemen kampen, een of meerdere van de parasites kunnen bestellen en dat deze dan binnen korte tijd en binnen de beperkte budgetten waarmee scholen moeten werken kunnen worden gerealiseerd. Hoewel De Lantaren, Het Beest en De Bloem nog handmatig zijn gebouwd, zijn ze wel zo ontworpen dat ze in serie geproduceerd kunnen worden. Dit vraagt alleen de nodige investeringen door bouwbedrijven en die zullen alleen gedaan worden als duidelijk is dat er een grote vraag ontstaat naar deze charmante, kleine en tijdelijke gebouwtjes.

Om bekendheid aan de SchoolParasites te geven is er een boek verschenen dat de geschiedenis schetst van de naoorlogse standaardscholen in Hoogvliet en daarnaast als catalogus functioneert. Het laat zien hoe leuk, mooi, praktisch en haalbaar een SchoolParasite is. Nu bestellen dus!