ArchiNed vroeg SeARCHs Bjarne Mastenbroek (1964) als een van de genomineerden van de AM-NAi-prijs voor Jonge Architecten een dagboek bij te houden gedurende de week van de prijsuitreiking.

dinsdag 30 november
Vanochtend stond bij binnenkomst een kist met daarin de maquette van de Posbank klaar voor verzending naar Rotterdam. De maquette is speciaal gemaakt voor de NAi-tentoonstelling Fresher Facts, een expositie over de genomineerden van de AM-NAi-prijs. Stagiair-soon-to-be Marcus had aangeboden om naast zijn studie de maquette te bouwen. Het eindresultaat van vele maanden werk is prachtig.
Het blijft me verbazen hoever praktijk en theorie uit elkaar kunnen lopen.
Automatisering is altijd bedacht (gebracht?) als een (hulp)middel om processen gestructureerd en sneller te laten verlopen, het ontwerpen zou geen beperkingen meer kennen en de kantooromgeving zou papiervrij zijn. De realiteit is een andere. Men maakt er tegenwoordig een klerezooi van. Afgelopen jaar was echt bizar. De eerste maanden wisten we amper wat we gingen doen, terwijl we nu werkelijk van gekkigheid niet meer weten waar we de medewerkers vandaan moeten halen. Men produceert in Word©, Exel©, Outlook© of AutoCAD© te makkelijk documenten zonder er bij na te denken of ze zinvol zijn, of dat ze werkelijk kloppen. Papier is gewillig en wat op schrift staat is waar.
Bij één project wil men bij nader inzien de werktekeningen toch liever volgende week hebben terwijl we over twee weken pas mogen beginnen! Bij een ander project vraagt men ons de bouwaanvraag volgende week in te dienen terwijl ons eergisteren is verzocht het project substantieel te wijzigen. Na onze mededeling dat dat niet gaat, wordt voorgesteld de bouwaanvraag uit te besteden aan een ander bureau. Dit bureau belde zojuist met de vraag of ze alle tekeningen kunnen krijgen, waarop wij de wedervraag stelden: ‘welke, die van gisteren of die van morgen?’. Soms moet je de opdrachtgever tegen zichzelf beschermen, maar omdat iedereen denkt dat alles met een simpele druk op de knop te verhelpen is, valt dit vaak slecht.
En wat dat papierloze kantoor betreft. Sinds de introductie van de computer wordt elke tekening minstens 30x geprint om te bestuderen. Ik kan me vaak vinden in de ontredderde mantra waarmee Joep van ’t Hek, elke zaterdag zijn column in het NRC Handelsblad afsluit: ‘het leven is wel leuk’.
De rest van de dag wordt gevuld met een overleg over de constructie van een uitkijktoren op Landgoed Schovenhorst (een juweeltje van een project, zo wil je er wel meer) en een overleg met Roy Bijhouwer (stedenbouwkundige bij Quadrat) die als supervisor zijn goedkeuring moet geven aan een gewaagd concept voor een blok in Overtoomse veld aan de A10. Dit gaat gelukkig goed.

Posbank
woensdag 1 december
Het blijft verbazingwekkend hoeveel impact televisie heeft. Veel mensen vragen naar de uitzendingen bij de AVRO op Nederland 1. Eerst was er de Gouden piramide waarvoor de Vereniging Natuurmonumenten (Posbank, Arnhem) en Stichting Triade (Centrum voor Kunsteducatie, Den Helder) zijn genomineerd. Nu is er wekelijks een aflevering ‘Jonge Architecten’ ter gelegenheid van de AM-NAi-prijs 2004. Het is mij gelukt slechts een deel van één aflevering te zien. De uitzendtijd, zaterdagmiddag om 16.30 uur, is een reden, maar ik merk dat ik ook slecht naar mezelf kan kijken en de prijs houdt me simpelweg niet bezig. Architectuur en tv is ook een slecht huwelijk. Architectuur’documentaires’ maken lijkt me moeilijk: het is snel plat, komt niet over en is saai.
Om tien uur blijkt opeens dat ik een concept V.O. moet presenteren aan het bestuur van Far West omdat projectleider Ralph niet verstek kan laten gaan bij zijn nevenfunctie als welstandslid van Zoetermeer. Ik begrijp eigenlijk niet dat architecten zitting nemen in welstandscommissies. Het wordt me vaak gevraagd, afgelopen week nog, maar ik weiger consequent.
SeARCH partner Ad Bogerman heeft twee vergaderingen waarin hij duidelijk probeert te maken dat een bepaalde werkvolgorde nodig is om te voorkomen dat er allerlei fouten gemaakt gaan worden tijdens de bouw; die worden er al genoeg gemaakt. Jaren geleden viel me op met hoeveel toewijding en rust er in Oostenrijk aan projecten wordt gewerkt. Men neemt daar echt de tijd om het goed voor te bereiden, uit te werken, te testen en bij te sturen. 1:1 mockups van een gebouw zijn daar vrij normaal. Het is wat dat betreft jammer dat we in Nederland zo snel en goedkoop (en daarmee slordig) bouwen. De doorgaans fantastische ideeën worden zo erg ontvankelijk voor kritiek.

museum Enschede met bijgestelde shedkappen
donderdag 2 december
We beginnen vandaag met een tegenvaller. De print van 24 meter lang die op de NAi-tentoonstelling komt te hangen blijkt enorm te bobbelen. Inge Brouwer en Monica Carrico hebben een prachtige collage gemaakt van 300 foto’s van de Posbank. Rijnja Repro sponsort het project en doet er alles aan om het goed te krijgen. De vraag is of ze, zo vlak voor de opening, nog voldoende productietijd hebben voor een nieuwe print.
We zijn op dit moment druk bezig met het museum in Enschede.
Vorige week meldde onze (gedelegeerd) opdrachtgever David Gianotten dat de constructie van de werkplaatsen wellicht te veel budget opslokt in verhouding tot de ‘exposure’ dat dit deel van het project heeft. Soms zegt iemand iets zo wezenlijks dat je baalt dat je het niet voor bent geweest. Door uitwisseling van functies is dit deel van een publieksruimte veranderd in een werkplaats en opslag (die niet eens daglicht nodig heeft). Vandaag gaan we met Uda Visser en Lada Hrsak (die 13 jaar geleden als eerste voor ‘van Gameren en Mastenbroek’ kwam werken!) hieraan sleutelen.
Afgelopen zaterdag vroeg Aaron Betsky of ik een groep studenten van Sci-Arc wilde begeleiden met hun VINEX ontwerpproject. Toen dus geen inkopen voor de Sint kunnen doen en morgen en overmorgen zijn volle dagen. Ik sneak er vanmiddag even tussenuit voor inkopen en eindig in de kroeg met Monica (mijn lief, niet Monica van de collage), een biertje en bitterballen. We realiseren ons opeens dat het vorig jaar ook zo ging. Heerlijk, traditie?

Prijsuitreiking in het NAi

vrijdag 3 december
Vanochtend het definitieve ontwerp voor blok 5 gepresenteerd aan het Q-team in Almere. Ze zijn heel enthousiast. Dit gevoel wordt bij mij helaas getemperd door de continue ‘strijd achter de schermen’ om het plan overeind te houden. Waarschijnlijk moeten de gevels nog goedkoper. Ik weet eigenlijk niet hoe.Ga op tijd richting Rotterdam naar de uitreiking van de AM-NAi prijs om de files voor te zijn. Nl-architects met de Basketbar is voor mij de favoriet. Ik ken het gebouw goed omdat ik als voorzitter van de Rietveldprijs 2003 dit gebouw de hoofdprijs heb toegekend. Kan er dus moeilijk bezwaar tegen hebben als zij winnen. En inderdaad, ik kan NL feliciteren! Monica stuurt een SMS’je: ‘dus toch’.We hebben met de genomineerden de lobby afgehuurd om na de prijsuitreiking onze vrienden te trakteren. Helaas valt alles een beetje uit elkaar omdat de winnaars moeten dineren met NAi + AM en wij een maaltijd krijgen om de hoek bij Coenen.zaterdag 4 decemberThuis pakjesavond, eten met mijn moeder, zussen en aanhang en daarna cadeau’s surprises en gedichten. De tafel gedekt met nieuw tafellinnen en het antieke ‘bloemen’servies dat we onlangs in Antwerpen kochten. Dit is pas feestelijk en er gaat niets boven dineren aan de lange tafel in de keuken. Aan tafel heel veel vrouwen (drie generaties) en erg weinig mannen. Maar ja, ‘it runs in the family’. zondag 5 decemberPrivé

Leidscheveen
maandag 6 december
Wederom veel reacties op de tv-uitzending. Door pakjesavond en de voorbereidingen weer gemist. ’s Avonds belt mijn moeder dat TV-Oost een programma uitzond over de woning van de familie Zielhuis. Zij zijn mijn eerste opdrachtgevers en trouwe. Ik heb het huis ontworpen tijdens mijn studie. Dick van Gameren was net afgestudeerd en werkte er ook aan. Het was onze eerste samenwerking. De Zielhuisjes willen voor de tweede maal het huis uitbreiden. Leuk om hier weer aan te werken. Ditmaal een uitbreiding aan de voorzijde, dus rigoureuzer want het huis zal zich echt anders gaan presenteren aan de openbare weg.
De week begint met een groot aantal korte besprekingen waarbij vooral de grote projecten voorbij komen die nog dit jaar een fase afronden. Ook een overleg bij Solar, onze grafisch ontwerper voor een nieuwe uitgave van SeARCH. We bespreken de cover. Het beste lijkt me een luchtfoto van Jeroen Musch die prachtig de ‘krater’ (een waterpartij van ruim een hectare).laat zien die in het midden van ons plan voor Leidscheveen is geslagen.
’s Middags komt, zoals eens in het kwartaal gebruikelijk is, een cd binnen met foto’s van de bouw van de Nederlandse ambassade in Addis Abeba. Gary Campbell zwaait daar de scepter over de bouw en dat doet ie fantastisch. Van dit werk verwacht ik veel: het is sterk, mysterieus en landschappelijk prachtig ingevoegd. Altijd spannend om de foto’s te zien. ‘Het architectenvak is wel leuk.’