In 2001 schreef het Shanghai Pudong New Area People’s Government een aantal prijsvragen uit voor negen nieuw te bouwen satellietsteden rondom Shanghai. Mogelijk geïnspireerd door de neokoloniale bankgebouwen uit de jaren dertig in het centrum van deze kosmopolitische Chinese stad koos de opdrachtgever ervoor om elk van deze new towns een uniek traditioneel Europees vleugje te geven.
Een belangrijke doelgroep is dan ook de in Europa hoogopgeleide en inmiddels teruggekeerde Chinees, ofwel de rijkere middenklasse. Met een plan gebaseerd op een watersysteem met sloten en grachten haalden de Nederlandse bureaus Atelier Dutch (formerly known as TKA) en Kuiper Compagnons een jaar later de vervolgopdracht binnen met hun in acht weken geproduceerde winnende masterplan voor Gaoqiao. Voor de uitwerking van dit plan hebben beide bureaus ieder zo’n 10.000 woningen voor hun rekening genomen. De algehele coördinatie lag daarbij in handen van het Chinese Guangzhou Urban Planning & Design Survey Institute.
Het plan is opgeknipt in een ‘stad der herinneringen’ en een ‘stad der verlangens’. De ‘stad der herinneringen’ (het noordoostelijk deel) is een gebied dat aansluit op het bestaande centrum van Gaoqiao en dat bestaat uit een stedelijke orthogonale verkaveling ontworpen door Atelier Dutch. Dit bureau nam tevens de strip langs de rivier voor haar rekening. De in het zuidwestelijk deel van het plangebied gelegen woonwijk ‘stad der verlangens’ is geen beeldverhaal van Italo Calvino maar een ontwerp van Kuiper Compagnons, met uit de cirkel ontsnappende anarchistisch uitwaaierende strokenbouw. Op de overgang tussen beide delen komt een postmoderne interpretatie van de Delftse markt.
In vervolg op het masterplan werd er een beeldkwaliteitplan geproduceerd, een handboek met daarin duidelijke aanwijzingen over hoe de gevel van bijvoorbeeld een Amsterdams grachtenpand of een doorsnee rijtjeswoning behoort te worden opgebouwd. De opdrachtgever wilde in eerste instantie graag een schaalmodel van de Erasmusbrug in het plan opnemen, maar heeft daar later – helaas – toch weer van afgezien.
De doorgaans daadkrachtige grondpolitiek in China maakt het mogelijk om inspraak, grondverwerving en herhuisvesting binnen maximaal één jaar te regelen. Daarna wordt de ontwikkelaars en bouwers volop de vrijheid geboden om creatief met aangeleverde ontwerpen om te gaan. Met als resultaat dat niet altijd hetzelfde gebouwd wordt als op tekening staat. Door deze voor westerlingen welhaast kafkaëske planningspraktijken leek het voor beide bureaus praktisch onmogelijk om scherpe supervisie te kunnen voeren. Beiden hebben hier dan ook van afgezien mede vanwege onrendabele randvoorwaarden.
Momenteel zijn in Gaoqiao inmiddels de eerste contouren zichtbaar van het ‘Holland Village’ – overigens niet te verwarren met Yang Bing’s gelijknamige toeristische attractiepark te Shenyang, waar heuse replica’s van Amsterdam C.S. en maar liefst drie kopieën van de waterpoort uit Sneek te bewonderen zijn. Langs de schoongebaggerde Gaoqiaogang rivier is een onhollands aangenaam hoogwaardige openbare ruimte aangelegd met een tussen het groen verscholen windmolen en ophaalbrug. In het centrum van Gaoqiao zijn langs dezelfde rivier inmiddels een groot aantal postmoderne interpretaties van het grachtenpand gebouwd, afgewisseld met een enkele verdwaalde Venetiaanse kerktoren. De woningen zijn gemiddeld zo’n 100 m² in oppervlakte en hebben ook voortuintjes.
Gaoqiao ligt in een laaggelegen landschap met sloten, dijkjes en grasland dat soms erg ‘Hollands’ aandoet. De ontwerpers hebben hier dan ook dankbaar gebruik van gemaakt door veel grachten en sloten in het plan te introduceren. Helaas is vergeten het functionele aspect van het watersysteem duidelijk uit te leggen aan de opdrachtgever waardoor dat essentiele onderdeel uit het plan is verdwenen. Voor de rest van het deels braakliggend gebied, waar al wel een deel van de infrastructuur is gerealiseerd, blijft het onduidelijk of de bouw voortgang zal vinden wegens koerswijziging van beleidsmakers en terugtrekkende ontwikkelaars.
Helaas lijkt het plan nu te verworden tot een middelmatige buitenwijk met postmoderne trekjes met hier en daar een visbank of ophaalbrug. Zoals ook elders in de suburbs rond Shanghai het Capitool en andere westerse replica’s te vinden zijn. De door de opdrachtgever gewenste ‘ontmoeting van culturen’ had dan ook beter geïnterpreteerd kunnen worden als het vrijblijvend importeren van onafhankelijk te gebruiken ornamenten en beeldtaal. Zoals destijds Italiaanse en andere invloeden het eclectische beeld van de Amsterdamse grachtengordel hebben gevormd.