Het Brusselse architectenbureau 51N4E, winnaar van de Maaskantprijs voor Jonge Architecten, heeft een internationale ontwerpwedstrijd voor een 85 meter hoge ‘mixed program’ toren in Tirana, Albanië gewonnen.
De TID Tower (Tirana International Development) maakt onderdeel uit van een grootschalige reconstructie/rehabilitiatie van het historische centrum van de Albanese hoofdstad. Het ontwerp van 51N4E gaat deel uitmaken van een serie van tien torens die langs het historische centrum zijn gepland. De eerste in de rij wordt gebouwd door het Deense bureau Henning Larsen. Voor de tweede is een besloten ontwerpwedstrijd gehouden met als overige deelnemers Atelier 4 (Albanië), Architecture Studio (Frankrijk) en Sadar & Vuga (Slovenië).
Het winnende plan van 51N4E reageert op de lokale context; op de historische omgeving en morfologie, op het Middellandse Zeeklimaat, en vooral op de lichtkwaliteit ter plaatse. Volgens 51N4E is het licht in Tirana opmerkelijk. De plaatselijke vervuiling en het stof in de lucht zorgen in combinatie met het Zuid-Europese licht voor een vervagend, filterend licht. Vooral de gekleurde gevels – onderdeel van burgemeester Edi Rama's opschoonactie van Tirana – lichten op in deze zachtgrijs gefilterde waas.
De toren die 51N4E heeft ontworpen probeert niet de zoveelste geïmporteerde West-Europese kantoordoos te zijn. De elegante toren die aan de basis een ellips vormt, maar naar de top geleidelijk verloopt naar een rechthoek, ontleent zijn hoofdvorm mede aan het gegeven dat de toren vanuit verscheidene gezichtshoeken gezien wordt. Vooral vanaf de grote boulevards, die de toren over de diagonaal benaderen, toont de toren zich als een naar boven toe verbredende vorm met zachte, ronde hoeken in het telkens wisselende licht.
Naast de verlopende hoofdvorm is de gelaagde gevel opmerkelijk. Deze bestaat uit een diagonaal raster van constructieve elementen die goed in staat zijn eventuele trillingen ten gevolge van aardbevingen op te vangen. Aan de buitenzijde is de gevel bekleed met een fijnmazig raster waarvan de deels verhullende, zonwerende functie is ontleend aan de Arabische 'moucharabieh' (traditionele houten roostervitrage). Uit dit raster zijn op sommige plaatsen loggia's gesneden. De zonwerende functie van de gevel is van belang omdat de klimaatbeheersing van de toren uitgaat van actieve betonvloeren (verwarming, koeling en minimale luchtverversing in de betonvoer geïntegreerd). Het fijnmazige raster van de mouchearabieh kan de gekromde geometrie van de hoofdvorm bovendien goed definiëren en zorgt daarnaast voor een gedempte windlast op het gebouw. Het materiaal dat voor de gevel gebruikt zal gaan worden is nog niet definitief bepaald. De hoofddraagconstructie zal waarschijnlijk in het werk gestort beton zijn, de mouchearabieh kan ofwel in geprefabriceerd beton, maar wellicht ook uit een keramisch materiaal worden gemaakt.
De voet van de toren is opgenomen in een breder bouwblok waarin onder meer winkels, restaurant en fitnessruimtes zijn ondergebracht. De toren zelf heeft een flexibel programma: er is ruimte voor kantoren en voor verschillende woningtypen. In de top van de toren bevindt zich een tweede restaurant met een windluwe patio en een dakterras met uitzicht over de stad.
De oplevering van de toren staat gepland in 2008.