Feature

Onix op zoek naar betekenis

Hoe het recent opgeleverde gebouw Amber in Zwolle door Onix wordt ingezet voor een authentieke architectuurervaring.

Volgens de architecten van het Groninger architectenbureau Onix wordt de huidige architectuurconsumptie teveel bepaald door concepten en fotografie. Door een grote nadruk op het beeld en op het achterliggende, liefst eenvoudig geschetste idee is er geen aandacht meer voor de daadwerkelijke architectonische ervaring. Deze ervaring is natuurlijk veel rijker dan alleen het beeld. De omgeving, het licht, de materialen, de beleving van de ruimte, maar ook de interactie van het gebouw met zijn functie en zijn gebruikers zijn aspecten die wezenlijk onderdeel zijn van de architectuur. Om de, zoals zij het noemen ‘authentieke architectuurervaring’ weer op de voorgrond te stellen heeft Onix het project ‘zoeken naar betekenis’ gestart. Een groot aantal mensen is gevraagd om een etmaal door te brengen in een woning in het nieuwe woongebouw Amber, centraal gelegen in de wijk Stadshagen in Zwolle. Door het verzamelen van de dagboeknotities van de tijdelijke bewoners hoopt Onix meer inzicht te krijgen in de werkelijke betekenis van de architectuur.

De woning die beschikbaar gesteld wordt voor een verblijf van een etmaal is meteen de meest spectaculaire van het gebouw. De woning ligt op de eerste verdieping aan de binnenstraat die over de daken van de winkels loopt en die georiƫnteerd is op zowel de binnenstraat als de winkelstraat. Bijzonder is dat op de eerste verdieping van de woning een loopbrug de binnenstraat oversteekt en een verdieping hoger toegang geeft tot de woonkamer met dakterras, georiƫnteerd op de waterpartij voor het gebouw. De badkamer en het toilet zijn volledig ingericht, maar de keuken en slaapkamers zijn nog als bij oplevering; rauw en kil. De woonkamer is in een soort modelwoninginrichting gestoken. Het beddengoed en de toiletartikelen worden verzorgd door een viersterren hotel en zijn daarmee weer van een geheel andere kwaliteit.

De ervaring is inderdaad ‘authentiek’ en onvergelijkbaar met een opleveringsbezoek. Gedurende een etmaal ben je echt bewoner van het gebouw, doe je boodschappen bij de supermarkt, bezoek je de snackbar, spreek je medebewoners en zie je hoe het gebouw eruit ziet bij dag, avond en nacht, in het maanlicht en tijdens een sneeuwbui. Tijdens het verblijf in de woning merk je hoe vaak je die brug per dag oversteekt, op weg van de woonkamer naar de keuken voor een kop koffie bijvoorbeeld, en hoe je vanuit die woonkamer je eigen voordeur aan de andere kant van de straat in de gaten kunt houden. Langzamerhand wordt ook de opzet van het gebouw duidelijk, vallen de puzzelstukjes van het ontwerp in elkaar. De kwaliteiten, maar ook de beperkingen van het gebouw worden gedurende het verblijf duidelijk; zoals door het gesprek met een bewoner die een bolderkar heeft gekocht om zijn spullen vanuit de auto in de parkeergarage naar de voordeur aan de binnenstraat te vervoeren.

Als experiment is ‘zoeken naar betekenis’ absoluut geslaagd. Door een etmaal in een gebouw te verblijven is de ervaring van het gebouw veel directer, gelaagder en dieper dan via foto’s en tekeningen mogelijk zou zijn. Het is bovendien een ervaring om zomaar op een onbekende plek te verblijven, tussen ‘normale’ bewoners in, om zomaar even een ‘Stadshagenaar’ te zijn. Zonder Onix tekort te willen doen is het een kansrijk marketingconcept: maak in ieder groot woongebouw op een specifieke plek een hotelkamerwoning en een nieuw soort toerisme is ontstaan; met de ervaring van alledag als selling point.