Zo’n 150 geïnteresseerden trotseerden de aprilbuien om aanwezig te zijn bij het symposium In de Tussentijd. In Stroom Den Haag presenteerden vier architectenbureaus de concepten die zij in een workshop onder dezelfde titel hebben geproduceerd.
Het project In de Tussentijd is een onderdeel van de manifestatie met de titel De zee, het strand en de haven. Hierin wordt de betekenis van de Haven ‘voor Scheveningen, Den Haag en de rest van de wereld ’ geïnventariseerd. Geïnspireerd door het strand en zijn seizoenen is In de Tussentijd een project over tijdelijk ruimtegebruik. Lange planprocedures brengen met zich mee dat tijdelijk terreinen braak liggen en staan gebouwen leeg. Kunnen die tussentijds beter worden benut? De architectenbureaus Geurst&Schulze, N2 Architecten, RAL 2005 en Venhoeven C.S. werden uitgenodigd om na te denken over de kansen die tijdelijk ruimtegebruik, door het creëren van zogenaamde ‘pauzelandschappen’, voor de haven kan bieden.
Met behulp van een videopresentatie werden de vier studies in ijltempo gepresenteerd. Het publiek, en niet in de laatste plaats degene die presenteerde, had moeite het tempo bij te benen. De vorm deed dan ook niet geheel recht aan de inhoud van de presentaties.
N2 Architecten geeft het informele een kans door een ‘vrijhaven’ te creëren op het noordelijke havenhoofd van Scheveningen. De bestaande visafslag wordt zonder cosmetische ingrepen op een spannende wijze geprogrammeerd in de hoop dat dit door particulier initiatief navolging krijgt en er vanzelf een nieuwe tijdelijke stad zal ontstaan.
In het voorstel van VenhoevenCS wordt het verschil tussen roerend- en onroerend goed opgeheven. Erfscheidingen verdwijnen, waardoor alle tussenruimte vrijkomt voor nieuwe, tijdelijke programmering. Tijdelijkheid en bijbehorende spelregels van tussentijds gebruik genereren een innovatieve en diverse programmering van de ruimte.
Met een overtuigende animatie visualiseerden de ontwerpers van RAL 2005 de verschillende ritmes van de stad met al haar bijbehorende processen. Wanneer ergens een pauze valt tussen de ritmes, ontstaat wat zij noemen een Flatline. ‘Wanneer we meer nadenken over tijd ’ zo stelt Jan Konings van RAL 2005 ‘ of dat nou één seconde, een mensenleven of duizend jaar is – dan kunnen we ook meer nadenken over het leven’. De ontwerper komen o.a. met een voorstel voor de ZEEZOO – een combinatie van Oceanium, visafslag en visrestaurant. Aardige excercitie is ook om een tijdelijk motel te maken waarin in geparkeerde auto’s overnacht kan worden. Officieel verboden in Nederland, maar door handig gebruik te maken van de mazen in de wet toch mogelijk!
Als laatste presenteerden Geurst & Schulze Architecten hun visie. Deze is weergegeven in een ‘Getijdenboek’, waarin geschiedenis en mogelijke toekomst van het havengebied worden gevisualiseerd als een opeenstapeling van lagen. Hun onderzoek leidt niet zozeer tot concrete ontwerpen, maar eerder tot een reeks aanbevelingen op strategisch niveau.
In het pauzelandschap dat zich vormde na het eerste onderdeel van de avond, ontstond tijdens de koffie al een geanimeerde discussie die de opmaat zal vormen voor het debat ná de pauze. Dit debat werd ingeleid door Aalt Maaswinkel (Vestia Scheveningen), die het belang van een verandering in denken over het begrip ‘eeuwigheidswaarde’ nog eens benadrukt. Als voorbeeld nam hij de case van tijdelijke studentenwoningen die zijn gerealiseerd in leegstaande bedrijfspanden. Officieel werd geen toestemming verleend, want ‘stel je eens voor dat je ze er nooit meer uit krijgt!’. Dus werd besloten om het niet officieel te doen. En met succes. Het project slaagde, er kwamen geen problemen toen de studenten hun prachtige woning op een bijzondere locatie weer moesten verlaten. Het angst-denken overheerst nog teveel, zo stelde Maaswinkel vast. En dat moet anders. Creativiteit gecombineerd met een pragmatische aanpak en durf zijn nodig om tot resultaten te komen!
Tijdens het debat toonde een aanwezige ambtenaar zich wat sceptisch over Tussentijd. In de politiek wordt gedacht in perioden van vier jaar en de ambtenaren worden geacht de regels toe te passen. ‘Als nu en masse de architecten gaan vragen om de regels te versoepelen dan weten wij ook niet meer wat we moeten’, verzuchtte hij.
Een kritisch publiek mengde zich in een afwisselend filosofische- en praktische discussie. ‘Het zijn mooie plannen’, vraagt zich een bezoeker hardop af, ‘maar wat kunnen we daarvan nou tímmeren?’. Daar kunnen we in de tussentijd nog even over nadenken.