In nauwe samenwerking met een sociale werkplaats werkt het architectenbureau DAAD aan nieuwe vormen van architectuur.
Het werkvoorzieningschap Alescon, werkzaam in zes Drentse gemeenten, probeert via een offensieve strategie het nog altijd bestaande beeld van de zielige sociale werkplaats om te buigen in dat van een actief bedrijf waar de mens centraal staat. De afdeling Bouw van het werkvoorzieningschap probeert de activiteiten, die voorheen beperkt bleven tot eenvoudig onderhoudswerk uit te breiden met de fabricage van eigen producten. Voor de ontwikkeling van deze Alescon-producten heeft men DAAD architecten uit Beilen ingeschakeld.
Een belangrijk eigen product zijn de locaties van Alescon in de diverse dorpen. Door reorganisaties worden kleinere werkplaatsen gesloten en kunnen de locaties herontwikkeld worden. Deze herontwikkeling wordt door Alescon zelf uitgevoerd naar ontwerpen van DAAD. Men mikt daarbij op marktsegmenten waar de reguliere ontwikkelaars geen brood in zien, bijvoorbeeld starterswoningen. Deze keuze draagt ook bij aan het gewenste imago van het bedrijf: actief en sociaal.
Ook bij de ontwikkeling van de locatieloze producten richt men zich op een niche in de markt. Het is niet de bedoeling grote productielijnen op te zetten maar juist om de werknemers een plezierige en aangepaste werksfeer te bieden waarin stress voorkomen wordt. In samenwerking met DAAD architecten, de industrieel ontwerper Peter Stut, project initiator Wouter Hoogland en grafisch vormgever Loek Kemming zijn inmiddels drie producten in verschillende stadia van ontwikkeling.
De recreatiewoning is inmiddels zover ontwikkeld dat het eerste exemplaar in aanbouw is in Norg. De woning van zo’n 100 m² is, in tegenstelling tot het gangbare vakantiehuisje, een eenvoudig rechthoekig, plat afgedekt volume. Een deel van het volume is wel omkaderd maar niet voorzien van gevel en dak en biedt een buitenruimte die naar keuze bij verschillende vertrekken betrokken kan worden. Het gebouwtje is opgetrokken uit houtskelet bouwelementen en wordt rondom met hout bekleed.
De Mobile Cottage is met zijn 35 m² een moderne variant op de stacaravan. Het is, meer dan de recreatiewoning, een standaardproduct, maar wel één die aangepast kan worden aan de wensen van de koper. De basis is een over de weg te transporteren unit waaraan op verschillende plekken diverse modules gehangen kunnen worden; bijvoorbeeld een entreemodule, een slaapnis, een kast enz. Het terras aan de kopse kant van de Mobile Cottage is beweegbaar en kan bij afwezigheid gesloten worden en dient dan als luik. De bekleding aan de buitenkant is geheel van hout. Het idee is dat de cottages ’te gast’ zijn in het landschap en een minimale invloed op de omgeving hebben, daarom worden het terras en de modules aan de unit gehangen. Er wordt nog gestudeerd op het geheel autarkisch maken van de cottage waardoor er geen infrastructuur nodig is en de woningen tijdelijk in het landschap geplaatst kunnen worden zonder sporen na te laten.
Door Alescon worden ook standaard schaftketen gemaakt. Op dit moment wordt gewerkt aan een nieuwe versie van de keet waarbij men wederom voor een niche in de markt heeft gekozen, die van tijdelijke huisvesting van bijzondere functies zoals kassa’s, beheerderkantoortjes, poortwachthuisjes, informatiepunten bij festivals of evenementen, etc. De bedoeling is dat de keet wordt voorzien van diverse uitrolbare of uitklapbare elementen waardoor de functionaliteit toeneemt en tegelijkertijd het beeld van een ordinaire keet wordt voorkomen. De ontwikkeling vindt plaats in een nauwe samenwerking tussen de werkplaatsleiders van Alescon en het team van DAAD en nieuwe ideeën worden direct schaal 1:1 in een model getest.
De ontwikkeling van dergelijke producten laat duidelijk de veranderende rol van de architect zien. Naast de klassieke vraag om een gebouw te ontwerpen komen andere vragen steeds vaker voor. De tentoonstelling die op dit moment op de begane grond van het kantoor van DAAD te zien is, geeft hiervan een goed beeld. In steeds wisselende samenwerkingsverbanden wordt door het bureau gewerkt aan zeer uiteenlopende plannen zoals landschapsplannen, transformaties, beeldkwaliteitsplannen, unica’s, stedelijke gebouwen, woningen op bestaande gebouwen en productontwikkelingen. Wie de tentoonstelling ziet realiseert zich dat door alle nieuwe ontwikkelingen heen ook een klassiek beeld van de architect overeind blijft; dat van een generalist die in ingewikkelde processen en in samenwerking met vele anderen de enige is die het overzicht behoudt en het proces richting geeft. Een rol die DAAD op het lijf geschreven lijkt.