Recensie

Fused Space Database

In 2004 initieerde STROOM in samenwerking met SKOR, Premsela en DeInformatieWerkplaats de prijsvraag Fusedspace. Deelnemers werden uitgedaagd om ideeën te ontwikkelen over de rol van technologie in de openbare ruimte. Nu, een jaar later is er de Fused Space Database. De naam zegt het al, een database-installatie waarin alle 307 inzendingen gepresenteerd worden.

Drie ruimtelijke objecten staan in een verder betrekkelijk lege tentoonstellingsruimte. Aan de buitenzijde zijn de objecten bedrukt met een prettig-chaotisch grafisch landschap, dat bestaat uit elementen van inzendingen. Tekst en beeld zijn door de vormgevers van Team Science Fiction op een losse manier aaneengesmeed tot wat een verbeelding van het concept ‘stad’ lijkt te zijn.

Schijnbaar willekeurig verspreid door dit stedelijk landschap, staan projectnummers en -titels voorzien van een streepjescode. Hierin zit geen hiërarchie; winnaars en genomineerden worden met een bescheiden indicatie aangemerkt. Met een handpalm-scanapparaat kunnen de codes gelezen worden, waarna informatie over het desbetreffende project op het beeldschermpje en via de hoofdtelefoon verschijnt.

De gebruiker kan verschilende thematische routes volgen, of op eigen gelegenheid zich een weg door de materie ‘zappen’. Na enige instructie over het apparaat lukt dit verbazingwekkend goed. Het zorgvuldig gecomponeerde grafische landschap nodigt uit tot intuïtief kijkgedrag, waarbij het oog zo nu en dan op een mooi beeld, een aansprekende titel of een prikkelende tekst valt.

De informatie over de voorstellen zelf is summier, al is het bij ieder project mogelijk om een beeld te vormen van de bedoeling van de maker(s). We zien afbeeldingen op lage resolutie en horen een computerstem die de synopsis van ieder project opratelt, wat alweer bijna gedateerd aandoet. Samen met de lappen tekst, die niet geschreven zijn voor toepassing op een dergelijk klein beeldscherm is dit niet het meest interessante aspect van FUSED SPACE DATABASE. Dit wordt gecompenseerd door een compleet overzicht van alle projecten in grote ordnermappen. Een toevoeging die weliswaar handig is voor de meer lees-gerichte bezoeker, maar die ook als een zwakte van het ontwerp beschouwd zou kunnen worden. Daarnaast kan een selectie van 30 projecten op een groter beeldscherm bekeken worden.

Veel interessanter is hoe de bezoeker zelf zijn/haar keuze uit het aanbod maakt en hoe hier een database aan een ruimtelijke installatie wordt gekoppeld. Daarmee wordt de tentoonstelling zelf ook een soort gefuseerde ruimte, waarin individuele bezoekers ieder in hun eigen verhaal zitten en toch fysiek in dezelfde ruimte aanwezig zijn.

Het niveau en de relevantie van de inzendingen verschilt sterk. Eenvoudige en complexe, pretentieuze en humorvolle ontwerpen wisselen elkaar af. Het wordt aan de bezoeker overgelaten om hierover een oordeel te vellen.

Aardig is ook om aan de (vaak internationale) inzendingen af te lezen hoe wereldwijd dezelfde categorieën ideeën ontstaan. De samenstellers maken hier mooi gebruik van door niet zozeer individuele projecten toe te lichten, als wel door een extra informatie laag toe te voegen over de ideeënproductie. Thema’s als ‘Organised graffitti’, ‘Participatory planning’ en ‘Neighborhood profiling’ worden in bondige teksten toegelicht. Dit geeft de bezoeker een mooi beknopt inzicht in de recente en komende  ontwikkelingen op technologisch gebied. Het zorgt tevens voor enige lineariteit in de tentoonstelling voor diegenen die dat prettig vinden.

Een database aanleggen is één ding – deze op een interessante manier toegankelijk maken is iets anders. Het beeld dat overblijft, is dat STROOM met de Fused Space Database een enorme rijkdom aan ideeën ontsluit op een interessante en vernieuwende manier.