Met als titel ‘Less is less, more is more’ gaf Marlies Rohmer onlangs in Utrecht een lezing. Rond de honderd toehoorders kregen een stortvloed aan woorden en plaatjes over projecten en sociale situaties te verwerken. Onder de gelijknamige titel is er ook een rijke expositie over haar werk in Aorta te zien.
Architectenbureau Marlies Rohmer dankt al deze aandacht aan haar betrokkenheid bij twee projecten in de stad Utrecht. Het bureau werkt aan een stadsvernieuwingsproject in de wijk Lombok en aan Casa Confetti, een studentenflat op universiteitsterrein De Uithof.
Less is less, more is more gaat vooral over meer. Tekenend is misschien wel dat de tentoonstellingstekst alleen gaat over meer ambitie, meer context, meer kennis, meer onderzoek, meer dialoog, meerdimensionaal, meer detail, meer rijkdom, meer perfectie, meer schoonheid en het ultieme is het ultieme.
Zowel de tentoonstelling als de lezing bestaan uit twee delen die geregeld in elkaar overlopen: beschrijvingen van mooie projecten en beschouwingen over invloed van de gebouwde omgeving op sociale interactie. Dit laatste wordt onder meer geïllustreerd door fotos van een stadsvernieuwingsproject in de Haagse Transvaalbuurt en is gegoten in het manifest Sociaal cement: stoep, straat, school, stad.
Het manifest gaat over hoe architectuur ruimte kan geven aan straatcultuur in deze tijd. Het richt zich op jongerencultuur (young), de brede school die de kerk als centraal ontmoetingspunt verdringt, speelnetwerken – multifunctioneler dan eendimensionale voetbalkooien, met ruimte voor avontuur (jungle), straatcultuur, tot en met het verandagevoel en ouderencultuur (forever young). Bij het thema Stoep – Verandagevoel valt te lezen: Zone voor de woning, zodat er altijd wel één van de drukke bezorgde ouders buiten zit, spelen onder toezicht, meer beweging voor de backbench generation en de dikker wordende jeugd, verandas en nissen nodigen uit tot sociale contacten, angst maakt plaats voor vrijheid.
Een verzameling min of meer open deuren. Waarom zou je daaraan het label manifest geven, tenzij daarmee de minder gangbare betekenis van manifest wordt bedoeld: duidelijk, onmiskenbaar, overduidelijk? Of zoals Rohmer zei: de overgang tussen de woning en de stoep is altijd al belangrijk geweest. Verder relativeerde Rohmer de invloed van architectuur: het gaat nooit zoals het moet, maar alleen zoals het gaat.
Bij iedere opdracht worden de resultaten van het ontwerpend onderzoek op een beeldende manier in het project verwerkt. Zo leidt de analyse dat kinderen te dik worden tot een opklimbaar gebouw voor brede school De Vijver in Wateringse Veld, Den Haag. En de vergelijking tussen vlucht en ontmoeting bij een discotheek in Leidscheveen tot ornamentele vluchttrappen met ontmoetingsfunctie.
Dit voorjaar begint de bouw van Casa Confetti in het centrum van het Utrechtse universiteitsterrein De Uithof. Een ruim 50 meter hoge studentenflat. De architect noemt de studentenflat Smarties omdat de veelkleurige gevel refereert aan de kleurige snoepjes (en pilletjes) en de slimheid van studenten. In de gangen zullen de studenten elkaar tegen komen en in de nissen kunnen ze rustig een praatje maken. Iemand uit de zaal suggereerde dat die nissen in de kortste keren als bergruimte zullen worden gebruikt. De architect antwoordde dat de uit te lokken ontmoetingen er ook toe zullen leiden dat men elkaar aanspreekt op rommel. Dat lijkt wat optimistisch. De theorie kan wel weer eens worden ingehaald door de praktijk. Het kan daarom raadzaam zijn om de gebouwen van Marlies Rohmer daadwerkelijk te bezoeken, in de context, met het gebruik en zelf ervaren hoe die mooie plaatjes zich houden in de geest van het manifest.